Πέθανε στα 71 της η Λιζέτα Νικολάου, τρυφερή ερμηνεύτρια του έντεχνου – λαϊκού τραγουδιού
Υπήρξε μια απ’ τις πιο αδικημένες Ελληνίδες τραγουδίστριες, αφού και μεγάλα τραγούδια είπε και μεγάλες συνεργασίες έκανε, ωστόσο ποτέ δεν έκανε την καριέρα που δικαιωματικά της αναλογούσε. Τη θυμάμαι στα τέλη του 2009 σ’ ένα κινηματογραφικό γύρισμα για τον Νίκο Κούνδουρο. Μια όμορφη «φωτεινή» γυναίκα, 58 ετών τότε, που της ζήτησα να κάνει κάτι πολύ συγκεκριμένο: να τραγουδήσει α καπέλα μία στροφή από τα «Μαλαματένια λόγια» των Γιάννη Μαρκόπουλου – Μάνου Ελευθερίου. Ηταν πάντως στο ντοκιμαντέρ του Κούνδουρου «Τραγούδια της φωτιάς» εκεί όπου διασώθηκε η μορφή της να αποδίδει το τραγούδι αυτό μαζί με τον Γαργανουράκη και τον Μαρκόπουλο που τους διηύθυνε.
Η Ελισάβετ από την Καλαμαριά
Το πραγματικό της όνομα ήταν Ελισάβετ Κατικαρίδου, γεννημένη στις 2 Οκτωβρίου του 1951 και μεγαλωμένη στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης. Ο παραγωγός Γιώργος Μακράκης ήταν εκείνος που της έδωσε το ψευδώνυμο «Νικολάου», όταν το 1973 κυκλοφόρησε ένα δισκάκι 45 στροφών με τα δύο πρώτα της τραγούδια των Τάκη Σούκα – Ηρακλή Παπασιδέρη. Ηταν η επίσημη έναρξη της καριέρας μιας καλλιτέχνιδας χαμηλών τόνων που αφέθηκε κυριολεκτικά στα χέρια του Μακράκη, όπως μου είχε εξομολογηθεί η ίδια.
Διότι ένα χρόνο πριν, το 1972, είχε μοιραστεί ένα ντουέτο με τον Γιάννη Κατέβα σε μουσική και στίχους του Γιώργου Μητσάκη. Από τον Μακράκη έγινε η επαφή με τους συνθέτες Δήμο Μούτση και Γιάννη Μαρκόπουλο. Του Μούτση τραγούδησε σε β εκτέλεση το «Ασπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε», με τον Μαρκόπουλο, όμως, στον κολοφώνα της δημιουργίας του είχε την τύχη να ερμηνεύσει οριακά τραγούδια.
Εγραφε ο Μακράκης στο οπισθόφυλλο του δίσκου «Αφιέρωμα» (1975) του Γιάννη Μαρκόπουλου: «Η Λιζέτα Νικολάου, μια τραγουδίστρια που προοδεύει συνέχεια, ερμήνευσε με τεχνική και συναίσθημα δύο δύσκολα τραγούδια του συνθέτη». Το 1974, πάντα με τον Μακράκη παραγωγό, είχε συμμετάσχει στον δίσκο του Αντώνη Παπαϊωάννου «Τα τραγούδια του πατέρα μου» – αφιέρωμα στον λαϊκό συνθέτη Γιάννη Παπαϊωάννου, που είχε φύγει πρόσφατα από τη ζωή. Γενικώς, όπως είχε δηλώσει και η ίδια, μετά την υπογραφή συμβολαίου με την Columbia οι δισκογραφικοί παράγοντες δεν ήξεραν πού να την κατατάξουν και τι ρεπερτόριο να της δώσουν.
Ντουέτο με τον Βασίλη Τσιτσάνη
Το 1975, ίσως την πιο οριακή χρονιά στην πορεία της, η Νικολάου συνεργάζεται με τον Βασίλη Τσιτσάνη στο πάλκο και στη δισκογραφία. Ο δίσκος λεγόταν «Σκοπευτήριο» και περιείχε δώδεκα τραγούδια σε στίχους του Κώστα Βίρβου. Η Νικολάου ερμήνευε τέσσερα απ’ αυτά, ντουέτα με τον δημιουργό, σε αντίθεση με τις δύο άλλες ερμηνεύτριες, τη Βίκυ Μοσχολιού και τη Δήμητρα Γαλάνη, στις οποίες είχαν δοθεί σόλο κομμάτια. Ενα από τα πιο θρυλικά τραγούδια του Τσιτσάνη, όμως, το ζεϊμπέκικο πολιτικών προεκτάσεων «Της γερακίνας γιος», έμελλε να αποδοθεί από τη Λιζέτα Νικολάου στο πλευρό πάντα του Τσιτσάνη και να ταυτιστεί με τη φωνή της. Ηταν η δεύτερη δισκογραφική και πιο επιτυχημένη συνάντηση της τραγουδίστριας με τον Τσιτσάνη, αφού το 1973 είχε συμμετάσχει στα «Ωραία του Τσιτσάνη», όπου μοιραζόταν πάλι τρία ντουέτα με τον συνθέτη. Το 1977, πάντως, ακόμη ένα μεγάλο τραγούδι του Τσιτσάνη που το ηχογράφησαν ντουέτο, το περιβόητο «Βαπόρι απ’ την Περσία», σημείωσε μεγάλη επιτυχία και σχεδόν την εδραίωσε ως ερμηνεύτρια του συνθέτη από τη νεότερη γενιά τραγουδιστών. Ακολουθεί επίσης το 1977 το «Χαμόγελο της Λιζέτας», με παραγωγό τον Νίκο Κιάμο αυτήν τη φορά, ένας πολυσυλλεκτικός δίσκος απ’ την άποψη συνθετών και στιχουργών (Μούτσης, Σπανός, Ελευθερίου, Μαρκόπουλος, Χρονάς, Τσιτσάνης κ.ά.), που δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία.
Προσωπικά, πολιτικά, ποιητικά
Το 1978 η Λιζέτα Νικολάου παντρεύεται τον γνωστό δημοσιογράφο και πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Λιάνη, με τον οποίο αποκτούν ένα γιο και μένουν μαζί μέχρι και το 1983. Στο μεταξύ ακόμη ένας προσωπικός δίσκος, το «Σ’ αγάπησα – μ’ αγάπησες», κυκλοφορεί το 1980 με το ρεπερτόριο μοιρασμένο μεταξύ των συνθετών Γιάννη Μαρκόπουλου, Χρήστου Νικολόπουλου και Αντώνη Βαρδή. Εκεί η Νικολάου τραγούδησε μελοποιημένη ποίηση των Φώτη Αγγουλέ, Μιχάλη Κατσαρού, Μάνου Ελευθερίου, Ανδρέα Αγγελάκη κ.ά., ενώ ο Μαρκόπουλος έβαλε στίχους του Γιάννη Καλαμίτση στο περίφημο οργανικό του «Who pays the ferryman», που για τη φωνή της έγινε «Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη».
Μέχρι και το 2019, που κυκλοφόρησε ένα ψηφιακό σινγκλ με τρία τραγούδια του Γιώργου Κοινούση, η Νικολάου κυκλοφόρησε και αρκετούς άλλους δίσκους, απ’ τους οποίους θα ξεχωρίζαμε τα «Ποντιακά τραγούδια» (1985) και το «Τέρεν μάνα πώς χορεύω» (1992).
Η Λιζέτα Νικολάου στάθηκε πολύ άτυχη. Yστερα από πτώση στις σκάλες ενός καταστήματος που είχε επισκεφτεί τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι. Εισήχθη εσπευσμένα στην εντατική νοσοκομείου, όπου απ’ την πρώτη στιγμή θεωρήθηκε εγκεφαλικά νεκρή. Τελικά εξέπνευσε την περασμένη Παρασκευή, βυθίζοντας στο πένθος το ελληνικό τραγούδι.
