ESM: Αποφάσισε τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος – Εξηγήσεις για τα μέτρα

Σύμφωνα με τον επικεφαλής Κλάους Ρέγκλιγκ, εκτιμάται ότι όταν εφαρμοστούν πλήρως θα οδηγήσουν σε μείωση του δείκτη του χρέους προς το ΑΕΠ κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060. Διαβάστε το ενημερωτικό σημείωμα του ESM με το οποίο εξηγεί τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.

Ενημερωτικό σημείωμα με 16 ερωτήσεις και απαντήσεις εξέδωσε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) για να εξηγήσει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Στο ενημερωτικό σημείωμα ο ESM ρίχνει τις ευθύνες για την καθυστέρηση έναρξη του προγράμματος στην Ελλάδα και στην μονομερή απόφαση απόδοσης του υπερβάλλοντος πλεονάσματος στους χαμηλοσυνταξιούχους., Πάντως ο ESM αναφέρει ότι στη συμφωνία περιλαμβάνονται και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα εφαρμοστούν εάν χρειαστούν, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος

Αναλυτικά οι 16 ερωτοαπαντήσεις:

1. Πότε αποφασίστηκε ότι η Ελλάδα θα λάβει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους της;

Στο Eurogroup της 25ης Μαΐου 2016 ανατέθηκε στον ESM να σχεδιάσει μια πρώτη δέσμη μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Αυτά τα μέτρα αναφέρονται ως βραχυπρόθεσμα μέτρα.

Οι υπουργοί ανέφεραν ότι τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν μετά το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης και πριν από το τέλος του τρέχοντος προγράμματος. Η πρώτη αξιολόγηση έχει ολοκληρωθεί. Στις 5 Δεκεμβρίου 2016, ο ESM παρουσίασε λεπτομερή σχέδια για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα στο Eurogroup.

Στις 23 Ιανουαρίου 2017, η διοίκηση του ESM ενέκρινε επίσημα τη διαδικασία έγκρισης των μέτρων και η εφαρμογή θα ξεκινήσει τώρα.

2. Θα υπάρξουν περαιτέρω μέτρα στο μέλλον;

Το Eurogroup της 25ης Μαΐου 2016 αποφάσισε ότι μπορεί να υπάρξει δεύτερη δέσμη μέτρων, αν χρειαστεί, μετά την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος του ESM από την Ελλάδα. Αυτά τα μέτρα αναφέρονται ως μεσοπρόθεσμα.

Για το μακροπόθεσμο μέλλον το Eurogroup συμφώνησε σε έναν μηχανισμό έκτακτης ανάγκης για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους σε περίπτωση που προκύψει ένα πιο δυσμενές οικονομικό σενάριο για τη χώρα.

3. Ποιες είναι οι κατευθυντήριες αρχές για την πρόσθετη ελάφρυνση του χρέους;

Το Eurogroup έχει αποκλείσει οποιαδήποτε ονομαστικό κούρεμα του χρέους. Επίσης έχει αποφασίσει ότι τα μέτρα πρέπει: να διευκολύνουν την πρόσβαση της Ελλάδας στην αγορά, προκειμένου να αντικαταστήσει τη δημόσια χρηματοδότηση του χρέους με ιδιωτική χρηματοδότηση, εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής, κίνητρα για τη διαδικασία προσαρμογής της χώρας (ακόμα και μετά το πρόγραμμα του ESM) και να διασφαλίσει την ευελιξία να διαχειριστεί αβέβαιες εξελίξεις σε ότι αφορά την πορεία της οικονομίας και των επιτοκίων στο μέλλον.

4. Ποια τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα εφαρμοστούν;

Υπάρχουν τρία σετ των βραχυπρόθεσμων μέτρων:

– Εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής στην Ελλάδα.

– Μείωση του κινδύνου επιτοκίου.

 – Παραίτηση από το επιτοκιακό περιθώριο για το 2017.

5. Πώς λειτουργεί η εξομάλυνση των εργασιών του προφίλ αποπληρωμής;

Η εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής αναφέρεται στο δεύτερο πρόγραμμα της Ελλάδας, του EFSF (το πρώτο ταμείο που αντικαταστάθηκε από το ESM). Η σταθμισμένη μέση διάρκεια των δανείων σε αυτό το πρόγραμμα είχε αρχικά συμφωνήσει να είναι 32,5 χρόνια. Λόγω διαφόρων παραγόντων, αυτό έχει από τότε μειωθεί σε περίπου 28 χρόνια. Η ωριμότητα τώρα θα επανέλθει στα 32,5 χρόνια, έτσι ώστε μια σειρά από ιδιαίτερα μεγάλες πληρωμές κατά τις δεκαετίες του 2030 και 2040 να κατανεμηθούν σε περισσότερα χρόνια.

6. Τι γίνεται με το δεύτερο μέτρο, τη μείωση του κινδύνου των επιτοκίων;

Υπάρχουν τρία διαφορετικά μέρη για αυτό το μέτρο.

Το πρώτο αφορά στην ανταλλαγή ομολόγων. Για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το τα ταμεία (EFSF / ESM) παρείχαν δάνεια προς την Ελλάδα, συνολικού ύψους 42,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτά τα δάνεια δεν είχαν καταβληθεί σε μετρητά, αλλά με τη μορφή ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου. Η Ελλάδα χρησιμοποίησε αυτά τα ομόλογα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να ανταλλαχθούν με άλλα ομόλογα σταθερού επιτοκίου με μεγαλύτερη διάρκεια ή με μετρητά. Επειδή τα νέα ομόλογα σταθερού επιτοκίου, η Ελλάδα δεν θα έχει πλέον τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων.

Οι τράπεζες απαγορεύεται να πουλήσουν τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου και τα ομόλογα σταθερού επιτοκίου στην αγορά, αλλά μπορούν να τα πουλήσουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα ομόλογα που έχουν ήδη πουληθεί στην ΕΚΤ εξαιρούνται της ανταλλαγής.

Μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα, το EFSF/EMS θα αγοράσουν πίσω τα ομόλογα σταθερού επιτοκίου που οι τράπεζες θα έχουν έτσι ώστε να αποφύγουν και αυτές τον κίνδυνο μελλοντικής αύξησης των επιτοκίων. Αυτό θα γίνει με κεφάλαια που αντλήθηκαν από την αγορά. Για την διασφάλιση μιας ομαλής εφαρμογής του μέτρου η διαδικασία θα λάβει χώρα σε διάφορες φάσεις κατά τη διάρκεια μιας μεγαλύτερης χρονικής περιόδου.

Το δεύτερο πρόγραμμα προβλέπει ότι ο ESM μπορεί να συνάπτει συμφωνίες swap (ανταλλαγής). Το σύστημα αυτό θα σταθεροποιήσει το συνολικό κόστος χρηματοδότησης του ESM και θα μειώσει το κίνδυνο της Ελλάδας για πληρωμή υψηλότερου επιτοκίου των δανείων της, όταν τα επιτόκια στις αγορές αρχίσουν να αυξάνονται στο μέλλον.

Ένα swap είναι μια χρηματοοικονομική σύμβαση που επιτρέπει σε δύο αντισυμβαλλόμενους να ανταλλάξουν, για παράδειγμα, πληρωμές με σταθερό επιτόκιο ΜΕ πληρωμές κυμαινόμενου επιτοκίου.

Το τρίτο μέρος που είναι γνωστό ως συνδυασμένη χρηματοδότηση, προβλέπει ότι ο ESM θα χρεώσει ένα σταθερό επιτόκιο για μέρος των μελλοντικών εκταμιεύσεων προς την Ελλάδα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την έκδοση μακροπρόθεσμων ομολόγων που ταιριάζουν με την ωριμότητα των ελληνικών δανείων.

Οι συνθήκες της αγοράς μπορεί να επηρεάσουν το βαθμό στον οποίο μπορεί να εφαρμοστεί οποιαδήποτε από τις τρεις παραπάνω επιλογές.

7. Και το τρίτο μέτρο, η παραίτηση από το επιτοκιακό περιθώριο;

Η παραίτηση από αυτό το περιθώριο επιτοκίου για τη δόση των 11,3 δισ € του προγράμματος EFSF (δεύτερο πρόγραμμα) που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση της επαναγοράς χρέους. Κανένα επιτοκιακό περιθώριο δεν χρεώθηκε σε αυτό το δάνειο, αλλά ένα περιθώριο 2% που είχε αρχικά προβλεφθεί από το 2017. Αυτό τώρα θα επαλειφθεί.

8. Πότε θα αρχίσει η εφαρμογή των μέτρων;

Η εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής αναμένεται να εφαρμοστεί στις αρχές του 2017. Τα τρία σκέλη για τη μείωση του κινδύνου των επιτοκίων θα συνεχιστούν στο μέτρο του δυνατού ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς και τη σκοπιμότητα της εφαρμογής. Η επίσημη απόφαση της παραίτησης από το επιτοκιακό περιθώριο του 2017 ελήφθη στις 23 Ιανουαρίου 2017.

9. Γιατί υπήρξε καθυστέρηση στο τέλος του περασμένου έτους;

Η έγκριση των μέτρων καθυστέρησε τον Δεκέμβριο, όταν η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε μια σειρά δαπανών του προϋπολογισμού χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους θεσμούς.

Η διαδικασία έγκρισης αποκαταστάθηκε μετά το Eurogroup όταν ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, έστειλε επιστολή καθιστώντας σαφές ότι η Ελλάδα παραμένει πλήρως δεσμευμένη στο πρόγραμμα.

10. Τι εξοικονόμηση θα φέρουν τα μέτρα για την Ελλάδα;

Όταν εφαρμοστούν πλήρως, τα μέτρα αυτά θα πρέπει να οδηγήσουν σε σωρευτική μείωση του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060, σύμφωνα με τον το βασικό σενάριο του ESM. Αναμένεται επίσης ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες στην Ελλάδα (βλέπε ερώτηση 16) θα μειωθούν κατά περίπου πέντε ποσοστιαίες μονάδες το ίδιο χρονικό διάστημα.

Η ανταλλαγή ομολόγων και οι συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης. Δευτερογενείς επιδράσεις θα έχουν πρόσθετο όφελος. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του χρέους στην Ελλάδα.

Ωστόσο, απαιτείται προσοχή. Η επίπτωση ορισμένων από τα μέτρα εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες πέραν του ελέγχου του ESM. Αυτά περιλαμβάνουν το επιτοκιακό περιβάλλον και τη διαθεσιμότητα των άλλων συμμετεχόντων στην αγορά να συνάψουν ορισμένες συμφωνίες συναλλαγών.

11. Υπάρχουν δαπάνες για τα μέτρα και ποιος θα τις πληρώσει;

Το προσαρμοσμένο προφίλ αποπληρωμής δεν αναμένεται να επιφέρει κάποιο κόστος. Το κόστος της παραίτησης του περιθωρίου για το 2017 θα αποτελείται από το διαφυγόν κέρδος του EFSF και τους μετόχους του.

Οποιεσδήποτε δαπάνες από τα τρία σκέλη για τη μείωση του κινδύνου επιτοκίου θα βαρύνει την Ελλάδα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ανταλλαγή ομολόγων και τις συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων. Το βραχυπρόθεσμο κόστος αντισταθμίζεται κατά πολύ από τα μακροπρόθεσμα οφέλη.

12. Υπάρχουν έξοδα για άλλα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, και ιδιαίτερα για τις τέσσερις χώρες που επίσης ήταν σε πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας;

 Όχι. Το Eurogroup έθεσε ως όρο ότι οι συναλλαγές δεν θα έχουν κανένα άμεσο κόστος για τις άλλες χώρες

13. Υπάρχουν έξοδα για τις ελληνικές τράπεζες από την ανταλλαγή των ομολόγων;

Το σκέλος αυτό αναμένεται να είναι ουδέτερο για τις ελληνικές τράπεζες και χρειάζεται τη συγκατάθεσή τους για την εφαρμογή.

14. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη στρατηγική χρηματοδότησης των EFSF/ESM;

Η στρατηγική χρηματοδότησης παραμένει αμετάβλητη. Για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας που προκύπτουν από τα μέτρα – ιδίως με την ανταλλαγή των ομολόγων και των συμφωνιών ανταλλαγής – η συνολική μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση των δύο θεσμικών οργάνων για το 2017 αυξήθηκε σε 57 δισεκατομμύρια €, από 50 δις € που είχε ανακοινωθεί νωρίτερα.

15. Θα σταματήσει η έκδοση βραχυχρόνιων ομολόγων από τον ESM και θα εστιάσει σε εκδόσεις μακροπρόθεσμες;

Όχι, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν όλες οι εκδόσεις αναφοράς όλο το μήκος της καμπύλης αποδόσεων.

16. Γιατί το Eurogroup αποφάσισε να εξετάσει τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα;

Τα μέτρα που επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν μια γενική ανησυχία ότι οι μελλοντικές πληρωμές του χρέους θα ήταν τέτοιες που θα επιβάρυναν υπέρμετρα τον προϋπολογισμό της Ελλάδος και θα κατέστρεφαν την οικονομία. Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες (GFN), δηλαδή το συνολικό ποσό των χρημάτων που μια χώρα ξοδεύει σε ένα έτος σχετικά με τις πληρωμές επιτοκίων και την αποπληρωμή το χρέος, είναι το σημείο αναφοράς που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του βάρους αυτού.

Το Eurogroup συμφώνησε ότι, σύμφωνα με το βασικό οικονομική σενάριο, στην Ελλάδα οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες πρέπει να είναι κάτω από το 15% του ΑΕΠ κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα κατά μέσο όρο, και κάτω από το 20% του ΑΕΠ, μετά από αυτό.

Δηλώσεις Κλάους Ρέγκλινγκ

Σύμφωνα με τον επικεφαλής Κλάους Ρέγκλιγκ πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση βελτίωσης της βιωσιμότητας του χρέους, ενώ σημειώνει ότι η τελική επιτυχία του προγράμματος έγκειται στη συνέχιση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. Όπως αναφέρεται από τον ESM το Συμβούλιο Διευθυντών και ο EFSF ενέκριναν τους κανόνες εφαρμογής μιας σειράς βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα. Τα μέτρα είναι σχεδιασμένα ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο των επιτοκίων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής κάποιου χρέους με σταθερό επιτόκιο αντί κυμαινόμενου προκειμένου να διευκολυνθεί το βάρος της αποπληρωμής.

Όπως ανέφερε ο Ρέγκλινγκ τα ουσιαστικά μέτρα ελάφρυνσης του χρέους δεν έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις και εκτιμάται ότι όταν εφαρμοστούν πλήρως θα οδηγήσουν σε μείωση του δείκτη του χρέους προς το ΑΕΠ κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060.

«Αναμένουμε επίσης οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδα να υποχωρήσουν κατά σχεδόν πέντε ποσοστιαίες μονάδες στον ίδιο χρονικό ορίζοντα», είπε ο Ρέγκλινγκ.

Όπως αναφέρεται από τον ESM το Συμβούλιο Διευθυντών και ο EFSF ενέκριναν τους κανόνες εφαρμογής μιας σειράς βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα. Τα μέτρα είναι σχεδιασμένα ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο των επιτοκίων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής κάποιου χρέους με σταθερό επιτόκιο αντί κυμαινόμενου προκειμένου να διευκολυνθεί το βάρος της αποπληρωμής.

https://www.documentonews.gr/filegrid/2017/01/23/58862442cd3a186c0f6760b1.pdf

To Eurogroup της Πέμπτης

Στη συνεδρίαση του Eurogroup της Πέμπτης στρέφει το βλέμμα της η Αθήνα για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Μέσα στις επόμενες ώρες αναμένεται να είναι έτοιμη η συνολική πρόταση της κυβέρνησης προς τους θεσμούς, την οποία θα καταθέσει ο υπουργός Οικονομικών.

«Η κυβέρνηση, μέσω της επιστολής του Ευ. Τσακαλώτου, ενημέρωσε τους θεσμούς ότι θα προσέλθει στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου με συγκεκριμένες θέσεις σ’ όλα τα εκκρεμή ζητήματα», υπογραμμίζουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Η απάντηση της ΝΔ για κυβέρνηση, ESM και Τσακαλώτο 

«Το θράσος και η υποκρισία της Κυβέρνησης συνεχίζονται. Για να “ξεπαγώσουν” σήμερα τα μέτρα για το χρέος από τον E.S.M., ο αφοσιωμένος στο Μνημόνιο Υπουργός κ. Τσακαλώτος, απέστειλε μια εξευτελιστική επιστολή συγγνώμης, ότι δεν θα ξαναδώσει κανένα εφάπαξ βοήθημα στους συνταξιούχους.

Ταυτόχρονα, η Κυβέρνηση του κ. Τσίπρα έχει ναρκοθετήσει την πορεία της χώρας, συμφωνώντας για πολλά χρόνια σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του Α.Ε.Π., που είναι αδύνατο να υλοποιηθούν.

Πόσες φορές ακόμη θα βγάλουν ανακοινώσεις πανηγυρισμών για τη συνεχή λιτότητα χωρίς αντίκρισμα, που επιβάλλουν στον ελληνικό λαό;».