Ερώτηση προς τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κατέθεσαν οχτώ βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, καλώντας τον υπουργό να απαντήσει για το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς και νόθευσης του ανταγωνισμού, που ξεκίνησε από την Ισπανία και αφορά στη μίσθωση εναερίων μέσων για δασοπυρόσβεση, συνδέεται με εταιρείες που φέρονται να έχουν από το 2021 δραστηριότητα και στη χώρα μας.
«Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου είναι ενήμερη για το γεγονός ότι εταιρείες από τις οποίες η χώρα μας έχει μισθώσει αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης ερευνώνται για διαφθορά και δημιουργία καρτέλ στο εξωτερικό, καθώς και για το ότι το καλοκαίρι του 2023 εκδόθηκαν οι πρώτες καταδίκες εκπροσώπων εταιρειών του καρτέλ στην Ισπανία;», ρωτούν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Ολόκληρη η ερώτηση:
Προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
Θέμα: «Σοβαρά ερωτήματα για εταιρείες αεροσκαφών δασοπυρόσβεσης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ενώ φέρονται να ελέγχονται στο εξωτερικό για διαφθορά και νόθευση ανταγωνισμού μέσω πρακτικών καρτέλ»
Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ενημερωτική ιστοσελίδα «www.datajournalists.co.uk», το οποίο βασίζεται σε εκτεταμένη δημοσιογραφική έρευνα, το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς και νόθευσης του ανταγωνισμού, που ξεκίνησε από την Ισπανία και αφορά στη μίσθωση εναερίων μέσων για δασοπυρόσβεση, συνδέεται με εταιρείες που φέρονται να έχουν από το 2021 δραστηριότητα και στη χώρα μας. Αποτέλεσμα αυτών των πληροφοριών είναι να εγείρονται κρίσιμα ερωτήματα για τους όρους της εν λόγω δραστηριότητας.
Συγκεκριμένα, το 2015 αποκαλύφθηκε στην Ισπανία, κατόπιν καταγγελίας εργαζομένου στην εταιρεία «AVIALSA» ότι μια ομάδα εταιρειών πώλησης και μίσθωσης αεροσκαφών είχαν σχηματίσει καρτέλ. Σκοπός του ήταν, μέσω δωροδόκησης δημόσιων λειτουργών, να «μοιράζει» τα έργα και να επιτυγχάνει ανάθεση συμβολαίων πώλησης ή μίσθωσης αεροσκαφών τύπου «Air Tractor» σε διάφορες εκδόσεις (ΑΤ-502, ΑΤ-802, αμφίβια κ.α.) για παροχή υπηρεσιών εναέριας δασοπυρόσβεσης, χωρίς ανταγωνισμό και ελέγχοντας τις τιμές. Το εν λόγω καρτέλ, που ονομάστηκε «Καρτέλ της Φωτιάς» («Cartel del Fuego»), λειτουργούσε για 15 χρόνια, ενώ η συνολική ζημία του ισπανικού δημοσίου έχει υπολογιστεί σε περισσότερα από 150 εκατομμύρια ευρώ!
Για την υπόθεση έγινε έρευνα σε 14 εταιρείες (μεταξύ των οποίων η πρ. «AVIALSA», νυν «TΙΤΑΝ», και η πρ. «FAASA», νυν «PEGASUS») και ασκήθηκαν διώξεις σε δεκάδες στελέχη τους, καθώς και σε κυβερνητικούς αξιωματούχους, για διαφθορά, ενεργητική και παθητική δωροδοκία, πλαστογραφία, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, και παράβαση φορολογικών κανόνων και κανόνων ανταγωνισμού. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι οι εταιρείες που ελέγχονται για συμμετοχή στο συγκεκριμένο καρτέλ είχαν δραστηριότητα σε μια σειρά άλλες χώρες όπως η Χιλή –όπου διαπιστώθηκε σειρά παραβάσεων–, η Πορτογαλία, το Ισραήλ, η Σλοβενία, η Τουρκία και η Κύπρος, όπου μίσθωναν ή πωλούσαν αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα στην ιστοσελίδα «www.datajournalists.co.uk», η δραστηριότητα των εταιρειών που ερευνώνται για συμμετοχή στο καρτέλ επεκτάθηκε από το 2021 και στη χώρα μας. Εκείνη τη χρονιά έγιναν από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη οι πρώτες μισθώσεις 6 «αμφίβιων» αεροσκαφών «Air Tractor». Ταυτόχρονα, ο τότε Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων ανακοίνωσε στις 15/06/2021 το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», συνολικού ύψους 1,76 δισ. ευρώ, στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και η προμήθεια τριάντα 36 τέτοιων αεροσκαφών. Τον Σεπτέμβριο του 2021 συστάθηκε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, και ο τότε Υπουργός δήλωνε σε ραδιοφωνική συνέντευξη ότι «έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες μίσθωσης, εξειδικευμένων Air Tractors, Erickson, όχι γενικά και αόριστα». Επίσης, το 2022 μισθώθηκαν, μέσω του «NATO Support and Procurement Agency» (NSPA), 13 αεροσκάφη, με συνολικό τίμημα 17.761.520 ευρώ, εκ των οποίων 4.796.880 ευρώ ανατέθηκαν στην ισπανική εταιρεία «TITAN FIREFIGHTING COMPANY SL». Ομοίως, το 2023 μισθώθηκαν, μέσω του «NSPA», 18 αεροσκάφη «Air Tractor», με συνολικό τίμημα 23.531.669 ευρώ, εκ των οποίων 2.768.760 ευρώ ανατέθηκαν στην ισπανική εταιρεία «PEGASUS AVIACION SA».
Τέλος, και σύμφωνα πάντα με το ίδιο δημοσίευμα, εκτός από τις μισθώσεις, προχώρησε η έγκριση, από τον Δεκέμβριο 2022 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023, της χρηματοδότησης του προγράμματος προμήθειας αμφίβιων αεροσκαφών δασοπυρόσβεσης με πόρους από το «Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0”», από το ΕΣΠΑ 2021-2027, από το ΠΔΕ, καθώς και μέσω δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Στις 01/12/2023 το ΤΑΙΠΕΔ ανάρτησε στο «Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων» (ΕΣΗΔΗΣ) διαγωνισμό για προμήθεια 25 αμφίβιων αεροσκαφών (ΕΣΗΔΗΣ 276225), συνολικού ύψους 154.858.600 ευρώ, με προθεσμία 30 ημερών για την υποβολή προσφοράς. Ο εν λόγω διαγωνισμός βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται η ανάδειξη του αναδόχου.
Συγκεφαλαιώνοντας:
Επειδή η μίσθωση και η προμήθεια εναέριων μέσων δασοπυρόσβεσης αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών στη χώρα μας, το οποία όμως κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στον Έλληνα φορολογούμενο και πρέπει να γίνεται με όρους μέγιστης διαφάνειας, και
επειδή εταιρείες, από τις οποίες έχουν μισθωθεί στη χώρα μας αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης, ελέγχονται για συμμετοχή στην υπόθεση του «Καρτέλ της Φωτιάς» στην Ισπανία και σε άλλες χώρες,
ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου είναι ενήμερη για το γεγονός ότι εταιρείες από τις οποίες η χώρα μας έχει μισθώσει αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης ερευνώνται για διαφθορά και δημιουργία καρτέλ στο εξωτερικό, καθώς και για το ότι το καλοκαίρι του 2023 εκδόθηκαν οι πρώτες καταδίκες εκπροσώπων εταιρειών του καρτέλ στην Ισπανία;
2. Προτίθεται να προχωρήσει στη διερεύνηση πιθανής χρήσης πρακτικών καρτέλ και στις διαδικασίες της μίσθωσης και της (σχεδιαζόμενης) προμήθειας αεροσκαφών δασοπυρόσβεσης από τη χώρα μας;
Οι Ερωτώντες και Ερωτώσες Βουλευτές/-τριες
Κεδίκογλου Συμεών
Αποστολάκης Ευάγγελος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γεώργιος
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Ζαμπάρας Μιλτιάδης
Ηλιόπουλος Όθων