Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πριν από δύο χρόνια βιαζόταν και έδιωχνε πρόωρα-παραβλέποντας το ευρωπαϊκό δίκαιο- τα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Εδώ και μήνες, όμως, παίζει παιχνίδια καθυστέρησης στην ενσωμάτωση Οδηγίας που της επιβάλλει να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή έννομη τάξη για το εν λόγω ζήτημα.
Το θέμα φέρνουν στη Βουλή με ερώτησή τους 35 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με πρωτοβουλία της Δώρας Αυγέρη, βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης και αν. τομεάρχη Υγείας και της Σίας Αναγνωστοπούλου, βουλευτή νομού Αχαΐας και τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Τρεις μήνες μετά τη λήξη της σχετικής προθεσμίας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει ενσωματώσει στην εθνική νομοθεσία ευρωπαϊκή οδηγία που αφορά στην παροχή αρμοδιοτήτων στις Εθνικές Αρχές Ανταγωνισμού των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δύο χρόνια πριν είχε σπεύσει- παραβλέποντας το ευρωπαϊκό δίκαιο- να αντικαταστήσει πρόωρα τα μέλη της προηγούμενης Επιτροπής Ανταγωνισμού, θεσπίζοντας ασυμβίβαστα με αναδρομική ισχύ.
Με την εν λόγω (υπ. αριθμ. 2019/1) Οδηγία ενισχύονται οι εθνικές ανεξάρτητες αρχές ανταγωνισμού, προκειμένου να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και να διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η κυβέρνηση, όμως, όχι μόνο δεν έχει φέρει προς ψήφιση στη Βουλή, αλλά δεν την έχει θέσει καν σε δημόσια διαβούλευση. Σημειωτέον ότι καθ’ όλο αυτό το διάστημα έχει σπεύσει να καταθέσει προς ψήφιση αρκετά νομοσχέδια, αποσπασματικές, επιλεκτικές τροπολογίες και μεμονωμένες διατάξεις για την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Στην Οδηγία, μεταξύ άλλων, προβλέπεται ρητά για τις Εθνικές Αρχές Ανταγωνισμού ότι οι προϋποθέσεις διορισμού και παύσης των προσώπων που λαμβάνουν τις αποφάσεις, ορίζονται εκ των προτέρων στο εθνικό δίκαιο. Ο μόνος λόγος παύσης τους, βάσει της Οδηγίας, είναι να μην πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις εκτέλεσης των καθηκόντων τους ή να έχουν κριθεί ένοχοι σοβαρής παράβασης καθήκοντος βάσει της εθνικής νομοθεσίας.
Επομένως, τίθεται σοβαρό ζήτημα εάν η παρατηρούμενη καθυστέρηση υποκρύπτει πολιτική σκοπιμότητα, καθώς έχει προηγηθεί η πρόωρη παύση μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού από την κυβέρνηση Μητσοτάκη με διάταξη νόμου, η οποία θεσμοθέτησε ασυμβίβαστο για τα μέλη των μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού και το εφάρμοσε αναδρομικά, δηλαδή, αφότου αυτά είχαν διοριστεί. Ως εκ τούτου, αυτό ήταν ασύμβατο με την ως άνω ευρωπαϊκή Οδηγία, η οποία ορίζει το αντίθετο.
Η προβληματική αυτή συνθήκη ενισχύεται από το γεγονός ότι το συγκεκριμένο ασυμβίβαστο του άρθρου 101 παρ.7 του Ν.4623/2019, με το οποίο άλλαξε η σύνθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, στα δύο χρόνια κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν έχει θεσμοθετηθεί για καμία άλλη από τις 25 συνολικά λειτουργούσες στην Ελλάδα Ανεξάρτητες Αρχές.
Με την ερώτησή τους οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ζητούν από τον Υπουργό Ανάπτυξης να απαντήσει για ποιόν λόγο καθυστερεί η μεταφορά στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας 2019/1 και πότε, εν τέλει, σκοπεύει η κυβέρνηση να ενσωματώσει την εν λόγω Οδηγία στο εθνικό δίκαιο.
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης προς τον αρμόδιο Υπουργό:
Αθήνα, 27 Μαΐου 2021
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Θέμα: Παράβαση του Ευρωπαϊκού Δικαίου, λόγω παρέλευσης της προθεσμίας ενσωμάτωσης στην εθνική νομοθεσία της Οδηγίας(ΕΕ) 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 για την παροχή αρμοδιοτήτων στις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών, ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και να διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
Στις 4 Φεβρουαρίου 2021 εξέπνευσε η προθεσμία που ορίζεται στο αρθ. 34 παρ. 1 της ανωτέρω Οδηγίας, για την μεταφορά – ενσωμάτωσή της στην εθνική μας νομοθεσία.
Πρόκειται για την Οδηγία, η οποία αφορά στην παροχή αρμοδιοτήτων στις Αρχές Ανταγωνισμού των κρατών μελών ΕΕ, ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και να διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
Παρότι έχουν περάσει άπρακτοι τρεις μήνες, η εν λόγω Oδηγία όχι μόνο δεν έχει έρθει προς ψήφιση στην Βουλή, αλλά δεν έχει καν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Η καθυστέρηση αυτή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποδοθεί στην πανδημία του κορωνοϊού. Το Υπουργείο Ανάπτυξης καθόλο αυτό το χρονικό διάστημα έχει καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή αρκετά νομοσχέδια, καθώς και αποσπασματικές – επιλεκτικές τροπολογίες, αλλά και μεμονωμένες διατάξεις, για την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ενδεικτικά: Ν. 4753/2020 αρθ. 16 και 17, και Ν. 4782/2021 αρθ. 238) και μάλιστα πρόσφατα σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για την τελευταία τροπολογία που αφορά στην επιλογή του προσωπικού της Επιτροπής, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από τα σωματεία εργαζομένων της Επιτροπής Ανταγωνισμού (επιστημονικού προσωπικού & υπαλλήλων). Μάλιστα, για πρώτη φορά στα 27 χρόνια λειτουργίας της Ελληνικής Αρχής Ανταγωνισμού, πραγματοποιήθηκε, τον Απρίλιο 2021 και στάση εργασίας από τους εργαζομένους, ως ένδειξη διαμαρτυρίας.
Στην Οδηγία 2019/1, μεταξύ άλλων, προβλέπεται ρητά για τις Εθνικές Αρχές Ανταγωνισμού ότι οι προϋποθέσεις διορισμού και παύσης των προσώπων, που λαμβάνουν τις αποφάσεις ορίζονται εκ των προτέρων στο εθνικό δίκαιο (αρθ. 4 παρ. 3 και 4 της Οδηγίας και αρθ. 17 του προοιμίου της).
(Οδηγία άρθρο 4 παρ3.
«Τα πρόσωπα που λαμβάνουν αποφάσεις ασκώντας τις εξουσίες των άρθρων 10 έως 13 και του άρθρου 16 της παρούσας οδηγίας σε εθνικές διοικητικές αρχές ανταγωνισμού δεν παύονται από τις εν λόγω αρχές για λόγους που συνδέονται με την ορθή εκτέλεση των καθηκόντων τους ή την ορθή άσκηση των εξουσιών τους κατά την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 της παρούσας οδηγίας. Μπορούν να παυθούν μόνον αν δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις εκτέλεσης των καθηκόντων ή αν κριθούν ένοχοι σοβαρής παράβασης καθήκοντος βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Οι προϋποθέσεις εκτέλεσης των καθηκόντων τους και η έννοια της σοβαρής παράβασης καθήκοντος ορίζονται εκ των προτέρων στην εθνική νομοθεσία, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης διασφάλισης της αποτελεσματικής επιβολής».
Ερωτάται αν η αδικαιολόγητη καθυστέρηση ως προς την μεταφορά στην εθνική νομοθεσία της Οδηγίας 2019/1 εξυπηρετεί συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Μπορεί δικαιολογημένα να θεωρηθεί ότι η καθυστέρηση ενσωμάτωσης εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας καθυστέρησης της ενδεχόμενης δικαίωσης των προώρως παυθέντων μελών της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, με δεδομένο ότι η βίαιη απόλυσή τους, πολύ πριν από την ολοκλήρωση της νόμιμης θητείας τους πραγματοποιήθηκε με βάση ένα νέο ασυμβίβαστο, το οποίο νομοθετήθηκε με το αρθ. 101 παρ. 7 Ν. 4623/2019 και στο οποίο προσδόθηκε αναδρομικότητα, προβλέποντας ότι καταλαμβάνει και τα εν ενεργεία πρόσωπα (εδ.ε της διάταξης), δηλαδή εφαρμόστηκε διάταξη νόμου, η οποία δεν ίσχυε κατά τον χρόνο του διορισμού τους, αλλά νομοθετήθηκε εκ των υστέρων, κατά τρόπο μη συμβατό με το κείμενο της ως άνω Οδηγίας καθώς και στην πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η οποία αποτυπώνεται πλήρως στην Οδηγία).
Σημειώνεται τέλος, ότι η συγκεκριμένη διάταξη περί ασυμβιβάστου δεν έχει θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα (δηλ. μετά πάροδο δύο σχεδόν ετών διακυβέρνησης από τη ΝΔ) σε καμία άλλη από τις 25 συνολικά λειτουργούσες στην Ελλάδα Ανεξάρτητες Αρχές.
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός
- Για ποιόν λόγο καθυστερεί η μεταφορά στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας 2019/1;
- Πότε σκοπεύει η κυβέρνηση να ενσωματώσει την εν λόγω Οδηγία;
- Για ποιό λόγο το ασυμβίβαστο του άρθρου 101 παρ.7 του Ν.4623/2019, το οποίο προβλέπεται ότι εφαρμόζεται και στα εν ενεργεία μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, δεν έχει μέχρι σήμερα (δηλ. Στα δύο χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ ) θεσμοθετηθεί για καμία άλλη από τις 25 συνολικά λειτουργούσες στην Ελλάδα Ανεξάρτητες Αρχές ;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Χαρίτσης Αλέξης
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αλεξιάδης Τρύφων
Αραχωβίτης Σταύρος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Γκιόλας Ιωάννης
Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος
Ζουράρις Κωνσταντίνος
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Καρασαρλίδου Ευφρόσυνη (Φρόσω)
Καφαντάρη Χαρά
Λάππας Σπύρος
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μουζάλας Ιωάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Νοτοπούλου Αικατερίνη (Κατερίνα)
Ξενογιαννακοπούλου Μαρία – Ελίζα (Μαριλίζα)
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Σπίρτζης Χρήστος
Τζούφη Μερόπη
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φάμελλος Σωκράτης
Φωτίου Θεανώ
Χρηστίδου Ραλλία
