Έχει ρίξει όλα τα όπλα στην αναζήτηση της απόλυτης εξουσίας και κυριαρχίας ενόψει το δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου με το οποίο επιζητά εξουσίες Σουλτάνου. Προσπαθεί να γείρει την πλάστιγγα υπέρ του «ΝΑΙ» με όλα τα κόλπα, προσπαθώντας να βρει την απόλυτη ισορροπία σε μια χώρα που δεν έχει ομοιογένεια.
Μέσα σε όλα αυτά, κάνει αναφορές στην πίστη του και στον πατριωτισμό του.
Έτσι, μόλις λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν, επέλεξε να θυμηθεί τη νύχτα της απόπειρας πραξικοπήματος και την άρνησή του να διασωθεί περνώντας στα ελληνικά νησιά.
Επέλεξε, καθόλου τυχαία, να το κάνει σε κοινή εκπομπή τριών τουρκικών καναλιών, του ATV, A Haber, A News, για να είναι σίγουρος πως θα τον ακούσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι ψηφοφόροι. Αυτός είναι άλλωστε ο στόχος του, να δείξει πόσο αγαπάει τη χώρα του και πόσο καλό θα της κάνει αν κερδίσει το δημοψήφισμα και συγκεντρώσει στον απόλυτο έλεγχό του όλες τις εξουσίες.
Θυμήθηκε έτσι τον διάλογο που είχε με τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου όπου βρισκόταν το βράδυ της 15ης Ιουλίου όταν έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου που είχε προτείνει, τότε, να τον φυγαδεύσει στα ελληνικά νησιά για τον… σώσει από τους επίδοξους δολοφόνους του.
Αλλά ο Ερντογάν δεν ήθελε να φύγει από την Τουρκία. Και κυρίως, δεν ήθελε να γίνει δραπέτης και ιδίως στην Ελλάδα, τη χώρα τον… “απίστων” (σ.σ. αυτό σημαίνει γκιαούρης). Απάντησε λοιπόν στον ξενοδόχο, όπως μετέδωσε η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1 στην Τουρκία: «Σερκάν, εγώ θέλω να πεθάνω στα χώματα της πατρίδας μου, δεν θα πάω σε εδάφη γκιαούρηδων για να ζήσω εκεί μια ζωή ως αιχμάλωτος»!
Θέλει μαζί τους εθνικιστές και Κούρδους:
Σε συγκεντρώσεις από την κουρδική νοτιοανατολική Τουρκία μέχρι τη βόρεια τουρκική ακτή στη Μαύρη Θάλασσα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φάνηκε να αποπειράται το αδύνατο: να πάρει με το μέρος του τόσο τους εθνικιστές όσο και τους Κούρδους απειλώντας ότι θα κάνει την άνοιξη «μαύρο χειμώνα» για τους Κούρδους αντάρες.
Σε προεκλογικές ομιλίες του ενόψει του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου για την αύξηση των εξουσιών του, ο Ερντογάν επισήμανε ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις για τη συντριβή των ανταρτών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) μπορεί να ενταθούν και να επεκταθούν τους επόμενους μήνες στο εσωτερικό της Συρίας και του Ιράκ.
«Με το θέλημα του Θεού, θα είναι άνοιξη για την Τουρκία και τον τουρκικό λαό και μαύρος χειμώνας για τους τρομοκράτες», είπε ο Ερντογάν απευθυνόμενος σε οπαδούς του στην Τραπεζούντα, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, όπου οι εθνικιστές είναι πολύ ισχυροί.
Τέτοιες δηλώσεις για μάχες βρίσκουν ανταπόκριση στους εθνικιστές οι οποίοι απορρίπτουν κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να επαναληφθούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες με το PKK, που πήρε τα όπλα πριν από περισσότερο από τρεις δεκαετίες και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όμως πρόκειται για ένα μήνυμα το οποίο ο Ερντογάν είχε μεταφέρει και στη κυρίως κουρδική νοτιοανατολική Τουρκία, φλερτάροντας εκείνους τους συντηρητικούς Κούρδους οι οποίοι κατηγορούν τους αντάρτες για την αύξηση της βίας που ο ΟΗΕ υπολογίζει πως έχει στοιχίσει τη ζωή σε 2.000 ανθρώπους και έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό μισού εκατομμυρίου μετά την κατάρρευση μιας κατάπαυσης του πυρός τον Ιούλιο του 2015.
«Μπορεί να υπάρξει ειρήνη με αυτούς που γυρίζουν με όπλα στα χέρια τους;», είπε ο Ερντογάν απευθυνόμενος σ’ ένα πλήθος μερικών χιλιάδων ανθρώπων που κρατούσαν τουρκικές σημαίες στη διάρκεια της συγκέντρωσης που πραγματοποίησε κάτω από αυστηρά μέτρα ασφαλείας στο Ντιγιάρμπακιρ, τη μεγαλυτερη πόλη της πειροχής.
«Κανένας δεν μπορεί να διαιρέσει τη γη μας. Αυτοί που προσπαθούν θα βρουν αντιμέτωπους τις ένοπλες δυνάμεις μας, την αστυνομία μας, τους φρουρούς των χωριών μας».
Επιφανειακά η ζωή φαίνεται να έχει επιστρέψει στην ομαλότητα σε τμήματα του Ντιγιάρμπακιρ. Όμως βαριά οπλισμένα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας επανδρώνουν σημεία ελέγχου σε ορισμενες περιοχές και η απογοήτευση και η οργή τόσο εναντίον του κράτους όσο και εναντίον του PKK είναι βαθιές.
Βομβαρδισμένα κτίρια και σωροί ερειπίων υπάρχουν μέσα στα ρωμαϊκής εποχής τείχη της Σουρ, της αρχαίας συνοικίας του Ντιγιάρμπακιρ, που καταστράφηκε πέρυσι από άρματα μάχης και πυροβολικό όταν δυνάμεις ασφαλείας πολέμησαν εναντίον ανταρτών του PKK οι οποίοι έσκαψαν χαρακώματα και τοποθέτησαν εκρηκτικά.
«Υπάρχει μεγάλη απαισιοδοξία σε όλη την περιοχή», λέει ο 32χρονος Γιαβούζ Τσελίκ, ένας ντόπιος καταστηματάρχης.
«Υπάρχει πάντα πίεση. Φοβόμαστε ακόμη και να συγκεντρωθούμε σε μικρές ομάδες … Στη διάρκεια της ειρηνευτικής διαδικασίας ήταν πολύ διαφορετικά. Μπορούσαμε ακόμη και να χορεύουμε μαζί εδώ στον δρόμο».
Πολιτικοί φυλακίσθηκαν:
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η μάχη θα είναι σκληρή στο δημοψήφισμα.
Ο Ερντογάν διέτρεξε τον κίνδυνο να συναντήσει αντιδράσεις από τους εθνικιστές όταν άρχισε, το 2012, ειρηνευτικές συνομιλίες με το PKK, μια κίνηση που εγκωμιάσθηηκε από ευρωπαίους συμμάχους και θεωρήθηκε ένα βήμα για να «ξεκλειδωθεί» το οικονομικό δυναμικό της νοτιοανατολικής Τουρκίας που συνορεύει με τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.
Σκληρές μάχες σημειώθηκαν αφού κατέρρευσε η κατάπαυση του πυρός πριν από σχεδόν δύο χρόνια και η προσπάθεια του Ερντογάν να συγκεντρώσει υποστήριξη για το δημοψήφισμα συνάντησε την αντίδραση της φιλοκουρδικής αντιπολίτευσης.
Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, το δεύτερο μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα στο τουρκικό κοινοβούλιο, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως μεσολαβητής στην ειρηνευτική διαδικασία. Όμως οι ηγέτες του και χιλιάδες μέλη του, που αντιτίθενται στη διεύρυνση των εξουσιών του Ερντογάν με το δημοψήφισμα, έχουν φυλακιστεί το τελευταίο έτος με κατηγορίες για διασυνδέσεις με αντάρτες.
Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, εκ των ηγετών του HDP, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του «όχι» στο δημοψήφισμα, εξέδωσε μια υπερήφανη δήλωση από τη φυλακή καλώντας τον λαό να αντισταθεί σ’ αυτό που αποκάλεσε «τυραννία» μιας κυβέρνησης που δημουργεί «μια ατμόσφαιρα φόβου».
«Το κλείσιμο των πολιτικών διαύλων δυστυχώς ενισχύει εκείνους στο κουρδικό κίνημα που πιστεύουν ότι τα ένοπλα μέσα είναι θεμιτά», λέει η Ντιμπά Νιγκάρ Γκιοκσέλ, διευθύντρια αρμόδια για την Τουρκία της δεξαμενής σκέψης International Crisis Group.
«Δεν υπάρχει βιώσιμη στρατιωτική λύση στην τουρκική σύγκρουση με το PKK», λέει η Γκιοκσέλ. «Οι ειρηνευτικές συνομιλίες ανάμεσα στην Άγκυρα και το PKK είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός για μια βιώσιμη λύση».
Η Συρία και το Ιράκ:
Εθνικιστές στην Τουρκία έχουν εξοργιστεί με την αυξανόμενη επιρροή των μαχητών των κουρδικών πολιτοφυλακών στη Συρία και την παρουσία ηγετών του PKK στο βόρειο Ιράκ, ένα θέμα που ο Ερντογάν είπε πως θα αντιμετωπίσει με μελλοντικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Η σύγκρουση της Τουρκίας με το PKK τροφοδοτείται τα τελευταία χρόνια από τα όσα συμβαίνουν στην άλλη πλευρά των συνόρων, στη Συρία, όπου η κουρδική πολιτοφυλακή YPG έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, και στο Ιράκ, όπου η Άγκυρα φοβάται πως οι αντάρτες εκμεταλλεύονται το κενό στην ασφάλεια.
Ο Ερντογάν είπε ότι η τουρκική επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη», μια εισβολή στη βόρεια Συρία για να απωθηθεί το Ισλαμικό Κράτος και να περιοριστούν τα κέρδη της YPG, αποτελεί απλώς μια πρώτη φάση και έκανε λόγο για έναν «οδικό χάρτη» για περισσότερες επιχειρήσεις τόσο εκεί όσο και στο Ιράκ.
«Δεν είναι μια επιχείρηση που έχει μόνο μια συριακή διάσταση. Αυτό το θέμα έχει και μια ιρακινή διάσταση», δήλωσε ο Ερντογάν σε τηλεοπτική συνέντευξη.
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ