Απαντήσεις και απόδοση ευθυνών εξακολουθούν να ζητούν οι πολίτες του Νόβι Σαντ και ολόκληρης της Σερβίας τρεις μήνες μετά την τραγωδία στον σιδηροδρομικό σταθμό της δεύτερης μεγαλύτερης σερβικής πόλης. Την 1η Νοεμβρίου 2024 τμήμα από την οροφή του σταθμού κατέρρευσε σκοτώνοντας 14 ανθρώπους, ενώ ακόμη ένας υπέκυψε στα τραύματά του αργότερα στο νοσοκομείο. Εκτοτε η Σερβία ζει τα δικά της «Τέμπη» με κεντρικό σύνθημα «Η διαφθορά σκοτώνει».
Η παραίτηση Βούτσεβιτς
Τα «ματωμένα χέρια», σύμβολο των μαζικών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας με τους φοιτητές στην πρώτη γραμμή και τους αποκλεισμούς κεντρικών οδικών κόμβων, ώθησαν την κυβέρνηση σε βαθιά κρίση. Ο πρωθυπουργός Μίλος Βούτσεβιτς (πρώην δήμαρχος του Νόβι Σαντ την περίοδο 2012-22), παρόλο που υποσχέθηκε διαφάνεια και προσπάθησε να «καλοπιάσει» τους νέους με στεγαστικά δάνεια, τελικά απέτυχε και έτσι παραιτήθηκε στις 28/1, δύο ημέρες μετά τα μαζικά συλλαλητήρια σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό εναντίον της συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών.
Το δυστύχημα σημειώθηκε τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού της «πιο σύγχρονης σιδηροδρομικής γραμμής στα Βαλκάνια» και μόνο η ανακαίνιση του σταθμού στο Νόβι Σαντ κόστισε 65 εκατ. ευρώ. Το έργο εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο της σύνδεσης του λιμανιού του Πειραιά με την Ουγγαρία, στο πλαίσιο της κινεζικής πρωτοβουλίας «Belt and Road».
Παρόλο που ο σταθμός παραδόθηκε ως «απολύτως ασφαλής» από τις κινεζικές εταιρείες, σύμφωνα με την πραγματογνωμοσύνη της Σχολής Τεχνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Νόβι Σαντ, «η κατασκευή του θόλου ήταν επιβαρυμένη με φορτίο κατά περίπου 23 τόνους βαρύτερο από ό,τι είχε αρχικά σχεδιαστεί». Η ομάδα εμπειρογνωμόνων δήλωσε μάλιστα στην έκθεσή της ότι «θα έπρεπε να υπήρχαν αισθητές οπτικές ενδείξεις τις ημέρες πριν από την κατάρρευση του στεγάστρου». Παράλληλα, στα αποσπάσματα των ποινικών διώξεων που δόθηκαν στη δημοσιότητα (έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε βάρος 13 ατόμων για την τραγωδία), η εισαγγελία υποστηρίζει ότι ο σταθμός ξεκίνησε να λειτουργεί, ενώ οι εργασίες δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί και χωρίς να έχει γίνει ο απαραίτητος έλεγχος.
Ανίεροι δεσμοί
«Η διαφθορά είναι βαθιά μέσα σε αυτό το καθεστώς» τονίζει μιλώντας στο Documento ο Ντέγιαν Μπούρσατς, πολιτικός επιστήμονας και ερευνητής στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας και Κοινωνικής Θεωρίας στο Βελιγράδι. «Αυτό είναι εμφανές από το υπέρογκο κόστος πολλών έργων κατασκευής και ανακατασκευής (μόνο η ανακαίνιση του σταθμού του Νόβι Σαντ ανήλθε στο 0,3% του ετήσιου προϋπολογισμού της Σερβίας), την εμπλοκή πολλών ενδιάμεσων εταιρειών –με ορισμένα ονόματα να επαναλαμβάνονται συχνά– και τη μυστικότητα που περιβάλλει πολλά έργα. Ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο KRIK αποκαλύπτει τους δεσμούς μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και των εταιρειών στις οποίες ανατέθηκαν τα δημόσια έργα στο Νόβι Σαντ. Για την κυβέρνηση το Νόβι Σαντ είναι ένα ανοιχτό πεδίο δράσης του οποίου τον έλεγχο διατηρεί με ευκολία» προσθέτει ο ίδιος.
Οπως εξηγεί ο Σέρβος ερευνητής, παρόλο που οι περισσότεροι πολίτες γνώριζαν ότι υπήρχε κάποιο επίπεδο διαφθοράς, συχνά τη δικαιολογούσαν, επικαλούμενοι τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας. «Πολλοί συγκρίνουν τη σημερινή Σερβία με τις κακουχίες της πολεμικής κρίσης της δεκαετίας του 1990 και τις καταστροφικές συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης (2009-2011), κατά τη διάρκεια της οποίας η ανεργία έφτασε στο 27%. Κατά την τελευταία δεκαετία η απασχόληση, οι μισθοί και οι επενδύσεις έχουν βελτιωθεί σημαντικά, οδηγώντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού να κλείνει τα μάτια στα βαθύτερα συστημικά ζητήματα. Ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς και το κόμμα του εκμεταλλεύτηκαν αυτό το γεγονός, ιδίως μέσω έργων υποδομής μεγάλης κλίμακας για να κερδίσουν ψηφοφόρους. Αλλά η τραγωδία στο Νόβι Σαντ αποκάλυψε τη διαφθορά που διέπει τη λεγόμενη “μανία με τις κατασκευές” και η επιμονή των φοιτητικών διαμαρτυριών ενέπνευσε πολλούς να πάρουν θέση. Οι κινητοποιήσεις αντιπροσωπεύουν πλέον μια ευρύτερη ηθική επανάσταση στη σερβική κοινωνία ενάντια στην κακοδιαχείριση της χώρας» καταλήγει ο ίδιος.
Διαβάστε επίσης
Το έλλειμμα συναλλαγών πριονίζει την οικονομία
Έγκλημα των Τεμπών: «Βαβέλ» η αντιπολίτευση την ώρα που η κοινωνία βράζει
Το διαρκές έγκλημα και η ένοχη στάση Μητσοτάκη – Αυτή την Κυριακή στο Documento
Μέλος της οικογένειας του Μητσοτάκη, τον κατηγορεί για συγκάλυψη στα Τέμπη
Μισέλ-Gate: Ζητούν 3,8 εκατομμύρια ευρώ από την Ασημακοπούλου για τη διαρροή προσωπικών δεδομένων
