Γκρεμίζει το κυβερνητικό αφήγημα περί υποστήριξης των πολιτών η έρευνα του το Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Όπως φαίνεται οι πολίτες, δεν μπορούν να καλύψουν τα βασικά τους έξοδα, καθώς σύμφωνα τα τελευταία στοιχεία της κυλιόμενης έρευνας καταναλωτών (την εβδομάδα 29 Αυγούστου – 2 Σεπτεμβρίου 2022, η εκτίναξη των τιμών στα βασικά είδη κατανάλωσης και στις τιμές τις ενέργειας αποτελούν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Χαρακτηριστικές είναι οι απαντήσεις του κοινού σε σχέση με τις δαπάνες στις οποίες χρειάζονται μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια, με το 97% να δηλώνει στην ενέργεια (89% πολύ), το 93% στα καύσιμα (74% πολύ), το 86% στα τρόφιμα (αλλά μόλις 48% πολύ) και το 69% στην κατοικία-ενοίκια (μόλις 42% πολύ).
Την ίδια στιγμή, οι πολίτες (98%) τονίζουν ότι η πολιτεία έχει βοηθήσει από λίγο έως καθόλου στην κατοικία – ενοίκια, στην ενέργεια – ηλεκτρικό ρεύμα (90%), στα καύσιμα (96%), και στα τρόφιμα – είδη παντοπωλείου (99%).
Μάλιστα, η οικονομική κρίση, η ενεργειακή αλλά και οι ανατιμήσεις, φαίνεται να προκαλούν άγχος και φόβο στους καταναλωτές με το 31% να δηλώνει ότι νιώθει άγχος, το 29% θυμό, το 25% φόβο και το 23% ανασφάλεια, ενώ ένα ποσοστό 5% δηλώνει ακόμα και πανικό. Μόλις 2% δηλώνει αδιάφορο. Τα ποσοστά αυτά είναι σαφώς υψηλότερα από τα άλλα δύο βασικά θέματα της επικαιρότητας. Το κοινό καταλαμβάνεται από συναισθήματα θυμού 27% και φόβου 19% για τον πόλεμο στην Ουκρανία, μειωμένα σε σχέση με τη μέτρηση του Απρίλιου 2022 (30% και 26% αντίστοιχα). Τα ποσοστά για την πανδημία COVID-19 είναι σαφώς χαμηλότερα, αλλά υπαρκτά με 13% και 23% αντίστοιχα, με το άγχος να αυξάνεται σε σχέση με το 19% της μέτρησης του Απριλίου. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα ποσοστά αδιαφορίας και για τα δύο θέματα έχουν αυξηθεί σημαντικά, στο 15% για τον πόλεμο στην Ουκρανία και στο 23% για την πανδημία COVID-19.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το σημαντικότερο πρόβλημα των καταναλωτών είναι το πρόβλημα του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων με 52%, ενώ ακολουθεί το κόστος ενέργειας με 39% και αρκετά χαμηλότερα ο πόλεμος στην Ουκρανία με 4%, οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις με 4% και τέλος η πανδημία COVID-19 με μόλις 1%. Συγκρινόμενο μάλιστα το πρόβλημα των σημερινών ανατιμήσεων με παρελθούσες κρίσεις όπως η δημοσιονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 ή η κρίση του Κορωνοϊού 2020-2021, το κοινό θεωρεί σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό 64% ότι η σημερινή κρίση είναι χειρότερη. Ακολουθεί η δημοσιονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 με 30% και τέλος η κρίση του κορωνοϊού με 6%.
Εξειδικεύοντας τις κατηγορίες των ανατιμήσεων στο σχήμα 3, φαίνεται ότι το κόστος ενέργειας και θέρμανσης είναι το πιο επιβαρυντικό για το κοινό σε ποσοστό 56% και ακολουθούν τα προϊόντα τροφίμων σε ποσοστό 27%, τα κόστη καυσίμων και μεταφορών με 13% και τέλος τα προϊόντα εκτός τροφίμων με μόλις 1%.
