Αυξητικές τάσεις στην ψηφιακή ωριμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων το 2022 καταγράφει η έρευνα «Η ψηφιακή ετοιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα», που εκπόνησε το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για λογαριασμό της COSMOTE.
Η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης, πόρων και δεξιοτήτων φαίνεται να είναι τα βασικά εμπόδια στην αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα βασικά συμπεράσματα
Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, οι 8 από τις 10 ΜμΕ φαίνεται να διαθέτουν παρουσία στο διαδίκτυο με δική τους ιστοσελίδα, ενώ αύξηση κατά 40% καταγράφηκε στις ΜμΕ, που διαθέτουν e-shop. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι οι 6 στις 10 ΜμΕ δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν σταθερά ERP ή CRM συστήματα.
Επίσης, το 2022 παρατηρείται αύξηση 10% στον μέσο όρο του Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας των ΜμΕ σε σχέση με το 2020. Ο μέσος όρος των εταιρειών με βάση τον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας είναι σήμερα στο 4,49/10, ενώ το 2020 κυμαινόταν στο 4,06/10.
Οι εταιρείες κατατάσσονται στον δείκτη σύμφωνα με τη χρήση των 10 ψηφιακών τεχνολογιών που αξιοποιούν, σε πέντε εξελικτικά στάδια: 1 – 2 στοιχειώδες στάδιο (Elementary), 3 – 4 βασικό (Basic), 5 – 6 μεσαίο (Medium), 7 – 9 προχωρημένο (Advanced), 10 ιδεατό (Ideal). Σύμφωνα με την έρευνα καταγράφεται και αύξηση των εταιρειών που συγκαταλέγονται στο προχωρημένο στάδιο (Advanced).
Πιο συγκεκριμένα, μία στις 5 ΜμΕ βρίσκεται ήδη σε προχωρημένα στάδια ψηφιακής ετοιμότητας, ενώ μία στις 2 ΜμΕ βρίσκεται ακόμη σε αρχικά στάδια.
Επίσης, λόγω της πανδημίας η μία στις 2 ΜμΕ χρησιμοποίησε περισσότερα εργαλεία για τηλεργασία και τηλεδιάσκεψη και πραγματοποίησε περισσότερες digital προωθητικές ενέργειες.
Σε τομείς, όπως η ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία, τα ποσοστά χρήσης των ψηφιακών εργαλείων και υποδομών από τις ΜμΕ, βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ενώ αυξητικές τάσεις σημειώνονται συγκριτικά με το 2020, στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τις τηλεδιασκέψεις και τις ψηφιακές καμπάνιες.
Τα συμπεράσματα αναλυτικά
Αναλυτικά, τα ποσοστά χρήσης ψηφιακών εργαλείων στην Ελλάδα, σήμερα, διαμορφώνονται ως εξής:
– Ψηφιακή παρουσία: website 78%, τηλεφωνικό κέντρο 63% και τηλεδιάσκεψη 62%.
– Ψηφιακές συναλλαγές, προώθηση και πωλήσεις: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης 59%, ψηφιακές καμπάνιες 48%, ηλεκτρονικό κατάστημα 24%.
– Διοικητικά συστήματα διαχείρισης πόρων: ERP (42%), CRM (37%), IoT συστήματα (4%).
– Ψηφιακές υποδομές: ψηφιακή ασφάλεια 86%, servers 63%, cloud 24%.
Το 2022, καταγράφηκε αυξητική τάση στη χρήση των ψηφιακών εφαρμογών και υποδομών σε σχέση με το 2020. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, αυξημένες παρουσιάζονται οι ιστοσελίδες (από 70% το 2020, σε 78% το 2022) και οι digital καμπάνιες που υλοποιήθηκαν από επαγγελματίες (από 17% το 2020, σε 33% το 2022). Σταθερή παραμένει η αξιοποίηση ψηφιακών συστημάτων διαχείρισης πόρων (ERP και CRM), ενώ έντονο παραμένει το ενδιαφέρον για τις ψηφιακές υποδομές, με τις ΜμΕ να συνεχίζουν να θεωρούν τη ψηφιακή ασφάλεια ως ένα θέμα μείζονος σημασίας (8 στις 10 ΜμΕ) και 2 στις 3 επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν servers. Παράλληλα, παρατηρείται περιορισμένη χρήση τεχνολογιών ΙοΤ (4%) και σταδιακή αξιοποίηση Data Analytics (25%).
H τάση που καταγράφηκε σε σχέση με την έρευνα του 2020 είναι ανοδική. Ενδεικτικά:
– Ιστοσελίδες (websites): από 70% το 2020, η χρήση ανήλθε σε 78%
– Ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops): από 17% το 2020, η χρήση ενισχύθηκε σε 24% (αύξηση 40% από το 2020)
– Digital καμπάνιες: από 36%, η χρήση ανήλθε σε 48% (αύξηση 33% από το 2020)
– Τηλεφωνικά κέντρα: από 52%, η χρήση ανήλθε σε 63% (αύξηση 21% από το 2020)
– Εργαλεία τηλεδιάσκεψης: από 39%, η χρήση αυξήθηκε σε 62% (αύξηση 59% από το 2020)
– Ψηφιακή ασφάλεια: από 78%, η χρήση ανήλθε σε 86%
– Servers: από 53% το 2020, η χρήση αυξήθηκε σε 63% (αύξηση 19% από το 2020).
Η επίδραση της πανδημίας και η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις ελληνικές ΜμΕ
Η υγειονομική κρίση επηρέασε σημαντικά τις ΜμΕ στην Ελλάδα, καθώς 1 στις 2 δηλώνουν πως επηρεάστηκαν αρνητικά και μόνο 1 στις 5 πως έχουν επανέλθει πλήρως στην προ πανδημίας κατάσταση λειτουργίας τους.
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (2 στις 3) αξιοποίησαν τις ψηφιακές τεχνολογίες για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που προκάλεσε η πανδημία, και 7 στις 10 δηλώνουν πως θα συνεχίσουν τη χρήση τους στο μέλλον. Συγκεκριμένα, το 75% των επιχειρήσεων παρατήρησαν αύξηση στην κίνηση του ηλεκτρονικού τους καταστήματος, ενώ αυξημένα είναι επίσης τα ποσοστά στις τηλεφωνικές πωλήσεις (53%), στις ψηφιακές προωθητικές ενέργειες (66%), την τηλεργασία (52%) και τις τηλεδιασκέψεις (88%)
Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας των ΜμΕ: Αύξηση του μέσου όρου κατά 10% σε σχέση με το 2020
Ο Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά για τις ανάγκες της έρευνας του 2020 και αποτυπώνει το βαθμό ψηφιακής ωριμότητας των ΜμΕ με βάση την υιοθέτηση και χρήση 10 σημαντικών ψηφιακών συστημάτων και υποδομών για κάθε επιχείρηση, όσον αφορά στην ψηφιακή παρουσία (ιστοσελίδα), τις ψηφιακές συναλλαγές και προώθηση (μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ψηφιακές καμπάνιες, ηλεκτρονικό κατάστημα), τις ψηφιακές υποδομές (ψηφιακή ασφάλεια, cloud) και τα διοικητικά συστήματά για τη διαχείριση πόρων (ERP, CRM, IoT, data analytics). Οι εταιρείες κατατάσσονται, σύμφωνα με την ψηφιακή τους ωριμότητα, σε πέντε εξελικτικά στάδια: 1-2 στοιχειώδες στάδιο (Elementary), 3-4 βασικό (Basic), 5-6 μεσαίο (Medium), 7-9 προχωρημένο (Advanced) και 10 ιδεατό (Ideal).
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας καταγράφεται πρόοδος, με άνοδο της τάξης του 10%, στο μέσο όρο του δείκτη ψηφιακής ετοιμότητας, σε σχέση με το 2020, από 4,06/10 τo 2020 σε 4,49/10 το 2022. Σύμφωνα με την έρευνα, 1 στις 2 μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα βρίσκονται ακόμη στα δυο πρώτα στάδια του δείκτη (Elementary και Basic), ενώ 1 στις 5 κατατάσσεται ήδη στα δύο προχωρημένα στάδια (Advanced και Ideal), με τις ΜμΕ που ανήκουν στo προχωρημένο στάδιο (Advanced) να σημειώνουν αύξηση, από 12% το 2020 σε 18%.
Από τα στοιχεία της έρευνας, φαίνεται πως η ψηφιακή ετοιμότητα επηρεάζεται και από το μέγεθος, αλλά και από τον κλάδο των επιχειρήσεων. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (με 6-10 και πάνω από 10 εργαζόμενους) και οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τοποθετούνται υψηλότερα στον δείκτη (με Μέσο Όρο 6,15), με τους κλάδους του τουρισμού (Μ.Ο. 4,73), του εμπορίου (Μ.Ο. 4,68) και της μεταποίησης (Μ.Ο. 4,44) να έπονται. Για παράδειγμα το 44% των ΜμΕ με πάνω από 10 εργαζόμενους βρίσκεται στο προχωρημένο στάδιο (Αdvanced) και μόλις το 30% των ΜμΕ με 2-5 εργαζόμενους.
Οι ψηφιακά ώριμες εταιρείες ξεπέρασαν ευκολότερα τις δυσκολίες από την πανδημία
Σύμφωνα με την έρευνα, οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες ήταν σε ευνοϊκότερη θέση για να ξεπεράσουν τα προβλήματα που προκάλεσε ο COVID, καθώς χρησιμοποίησαν περισσότερο – και συνδυαστικά – τις διαθέσιμες τεχνολογίες. Έτσι, επανήλθαν πιο εύκολα στην προγενέστερη κατάσταση και επηρεάστηκαν λιγότερο αρνητικά.
Για παράδειγμα, στην κατηγορία των πολύ ώριμων ψηφιακά επιχειρήσεων (Advanced), το ποσοστό των ΜμΕ που αξιοποίησαν τις τεχνολογίες, για να επανέλθουν ευκολότερα στην κανονικότητα ανήλθε σε 55% και το 24% δηλώνει πως έχει επανέλθει πλήρως στην προ πανδημίας κατάσταση, ενώ αντίθετα στην αρχική κατηγορία (Elementary), μόνο το 28% χρησιμοποίησαν τις τεχνολογίες για να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα και μόνο το 15% δηλώνουν πως έχουν επανέλθει πλήρως στην προ πανδημίας κατάσταση.
Αύξηση πωλήσεων και μείωση κόστους τα οφέλη της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών
Ποσοτικά οφέλη και μάλιστα σε σημαντικά ποσοστά κατέγραψαν οι ΜμΕ από την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών, με τουλάχιστον 1 στις 2 επιχειρήσεις να διαπιστώνουν αύξηση πωλήσεων (64%) και μείωση κόστους (59%).
Επιπλέον, από το 64% των ΜμΕ που δήλωσαν ικανοποιητική αύξηση πωλήσεων, το 29% διαπίστωσαν αυξήσεις ακόμα και πάνω από 20%. Αντίστοιχα από το 59% των ΜμΕ που δήλωσαν ικανοποιητική μείωση κόστους από τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, το 16% διαπίστωσαν μειώσεις ακόμα και πάνω από 20%.
Τα θέματα προς επίλυση
Σύμφωνα με τις ελληνικές ΜμΕ, τα κύρια εμπόδια στη αξιοποίηση και χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών είναι η έλλειψη ενημέρωσης (47%), χρηματοοικονομικών πόρων (45%), υποστήριξης από τους προμηθευτές τεχνολογίας (41%) και τεχνικών γνώσεων (39%). Αναφορικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, ενώ το 50% των ΜμΕ δηλώνουν ότι οι υπάλληλοι και ιδιοκτήτες δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις για τη σωστή αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών, μόνο το 30% δηλώνουν ότι παρακολουθούν σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.