Λάβετε μέρος στην πρώτη μελέτη που επιχειρεί να χαρτογραφήσει τους τρόπους που γίνεται αντιληπτή η έννοια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας αλλά και αξιολογείται η δημοσιογραφική δουλειά με όρους πολιτισμικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς, ηθικούς.
Η δρ Δέσποινα Χρονάκη, επιστημονική συνεργάτιδα στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, αλλά και στο αντίστοιχο Τμήμα του ΕΚΠΑ, πραγματοποιεί την πρώτη μελέτη που ζητάει από τα ακροατήρια να τοποθετηθούν για τα ζητήματα δεοντολογίας των Μέσων και της δημοσιογραφίας, χωρίς να περιορίζεται σε ένα πλαίσιο ανησυχιών για τις επιδράσεις των Μέσων, φόβων για την προπαγάνδα και την πιθανή χειραγώγηση ακροατηρίων.
Διαβάστε την ταυτότητα της έρευνας και απαντήστε στο ερωτηματολόγιο που βρίσκεται στο λινκ: https://kwiksurveys.com/s/
«Καταναλώνοντας το δημοσιογραφικό κείμενο: Αντιλήψεις για τη δημοσιογραφική δεοντολογία»
Δέσποινα Χρονάκη (PhD Loughborough)
Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Οι συζητήσεις για δημοσιογραφική δεοντολογία και ηθική, κατά πόσο αυτή τηρείται ή παραβιάζεται, πώς διασφαλίζεται, σε ποιο βαθμό η ιδιοκτησία Μέσων ή οι σχέσεις πολιτικών και άλλων ομάδων εξουσίας επηρεάζει τον τρόπο δουλειάς των δημοσιογράφων και το παραγόμενο δημοσιογραφικό αποτέλεσμα αποτελούν συνήθη ερωτήματα αλλά και πολιτισμικούς κώδικες με τους οποίους αξιολογούμε και αντιλαμβανόμαστε πτυχές της σχέσης μας με τα Μέσα και τη δημοσιογραφική δουλειά. Τα τελευταία 4 χρόνια συζητήσεις για τη χρηματοδότηση Μέσων από την ελληνική Κυβέρνηση με σκοπό τη στήριξή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας (λίστες Πέτσα) καθώς και αξιολογήσεις (εγχώριες και διεθνείς) για τη θέση της χώρας σε κλίμακες ελευθερίας λόγου και έκφρασης στα Μέσα κρατούν ιδιαίτερα ζωντανές και έντονες τις σχετικές συζητήσεις. Σε αυτό συμβάλλει τόσο η διάχυση, ευρεία χρήση και πολιτική διάσταση των κοινωνικών δικτύων (ως μέσων πολιτικής επικοινωνίας αλλά και ως οχήματος έκφρασης των πολιτών) αλλά και η σταθερή υπερσυγκέντρωση Μέσων στο ιδιοκτησιακό καθεστώς εταιριών – κολοσσών που ανήκουν σε ισχυρούς επιχειρηματίες των κλάδων της ναυτιλίας και των κατασκευών. Παρότι αυτός ο τελευταίος παράγοντας δεν είναι καινούριος καθώς αποτελεί ενδογενές χαρακτηριστικό του ελληνικού επικοινωνιακού οικοσυστήματος, το αναφέρω λόγω του ότι μετά την κατάρρευση του κλάδου των Μέσων από το 2012 και εξής, το ενδιαφέρον επιχειρηματιών για την απόκτηση Μέσων αναθερμάνθηκε και οδήγησε σε μεγάλες επενδύσεις και αγορές τα τελευταία πέντε με έξι χρόνια.
Στο πλαίσιο αυτό αποκτάει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια μελέτη ακροατηρίων κεντρικό θέμα της οποίας είναι η χαρτογράφηση εμπειριών και αντιλήψεων για τη δημοσιογραφική δεοντολογία, τον τρόπο που αυτή συζητάται και τον τρόπο που ορίζεται. Μια τέτοια μελέτη στόχος έχει να καταγράψει τις αντιλήψεις, τους ορισμούς, τις εμπειρίες και όλη τη γνώση που τα ακροατήρια εισφέρουμε στη συζήτηση για δημοσιογραφική δεοντολογία στην Ελλάδα. Παρότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη συζήτηση για δημοσιογραφική δεοντολογία, αυτή γίνεται κατά κύριο λόγο με όρους νομικούς ή με άξονα την αμοιγώς πολιτική και ιδεολογική διάσταση της δεοντολογίας ή τις πιθανές επιδράσεις των Μέσων στις περιπτώσεις που η δεοντολογία παραβιάζεται (π.χ. ο φόβος για τις επιδράσεις των fake news, ο φόβος για την παραπλάνηση των ακροατηρίων από στρατευμένους δημοσιογράφους, ή από περιεχόμενο που θεωρείται ότι ορίζεται από το ιδιοκτησιακό καθεστώς των Μέσων κλπ.). Παραταύτα η μελέτη της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και ηθικής καθώς και ευρύτερα ζητημάτων δεοντολογίας στη δημόσια σφαίρα, φαίνεται να είναι πιο διευρυμένη και πιο ολιστική όταν μελετηθεί υπό το πρίσμα των Πολιτισμικών Σπουδών και των Σπουδών Ακροατηρίων. Τα επιστημολογικά αυτά υποδείγματα προκρίνουν την καταγραφή και σε βάθος μελέτη των εμπειριών των ανθρώπων με το πως εννοιολογείται και πως κατασκευάζεται (κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά, ιστορικά, οικονομικά) η έννοια του δημοσιογράφου, η της δεοντολογίας, της ηθικής, της πολιτικής οικονομίας των Μέσων.
Πρόκειται συνεπώς για
-
την πρώτη μελέτη που επιχειρεί να χαρτογραφήσει τους τρόπους που γίνεται αντιληπτή η έννοια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας αλλά και αξιολογείται η δημοσιογραφική δουλειά με όρους πολιτισμικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς, ηθικούς. Στόχος είναι η σε βάθος κατανόηση των αντιλήψεων, των εμπειριών, των ιστοριών και εν γένει των κωδίκων με τους οποίους συντίθενται οι παραπάνω έννοιες.
-
την πρώτη μελέτη που ζητάει από τα ακροατήρια να τοποθετηθούν για τις παραπάνω έννοιες και τα ζητήματα δεοντολογίας των Μέσων και της δημοσιογραφίας, χωρίς να περιορίζεται σε ένα πλαίσιο ανησυχιών για τις επιδράσεις των Μέσων, φόβων για την προπαγάνδα και την πιθανή χειραγώγηση ακροατηρίων.
Παρά τα 40 χρόνια ιστορίας του επιστημολογικού πεδίου της έρευνας ακροατηρίων (audience reception studies), κυρίως στη Βρετανία και την Αμερική, στην Ελλάδα είναι ένα πεδίο σκέψης που δεν έχει λάβει την προσοχή που χρειάζεται ώστε να φωτιστεί η κριτική και διαδραστική σχέση των ακροατηρίων με τα Μέσα
Η έρευνα απευθύνεται σε όποια ή όποιον επιθυμεί να συμμετέχει και είναι άνω των 17 ετών. Απευθύνεται επίσης σε όποια και όποιον καταναλώνει ή όχι ελληνικά Μέσα (είτε παραδοσιακά είτε κάνει χρήση κοινωνικών δικτύων) και επιθυμεί να τοποθετηθεί για το θέμα ανεξάρτητα από τον τόπο καταγωγής και διαμονής τους, την πολιτική/ιδεολογική τους τοποθέτηση, το φύλο τους.
Η έρευνα είναι απολύτως ανώνυμη και εμπιστευτική και με κανένα τρόπο δε μπορεί να ταυτοποιήσει κάποιος τα στοιχεία του ατόμου που απαντάει. Πρόσβαση στις απαντήσεις έχει μόνο η ερευνήτρια που υλοποιεί τη μελέτη, για τους σκοπούς της ανάλυσης. Οποιαδήποτε άτομο συμμετάσχει έχει δικαίωμα να μην ολοκληρώσει το ερωτηματολόγιο ή να απαντήσει σε όσες ερωτήσεις επιθυμεί. Η έρευνα αυτή υπόκειται και υλοποιείται στη βάση των κανόνων δεοντολογίας για την ακαδημαϊκή έρευνα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Η έρευνα θα είναι διαθέσιμη για δυο μήνες
Με εκτίμηση
Δέσποινα Χρονάκη (PhD)
