Εξω από το κάδρο των ευθυνών κράτησαν τον Μητσοτάκη τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, που συστηματικά εξωραΐζουν τις κινήσεις του παραπληροφορώντας τους πολίτες
Καθώς η ανυπολόγιστη καταστροφή από τις πυρκαγιές εξανεμίζει το αφήγημα περί «αποτελεσματικότητας του επιτελικού κράτους», το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου κάνει υπερωρίες με στόχο την επικοινωνιακή διαχείριση της κατάστασης και, κυρίως και πρωτίστως, τη διάσωση της εικόνας του πρωθυπουργού.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός δεν άλλαξε το πρόγραμμα των διακοπών του.
Παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών για τον πρωτοφανή καύσωνα, δεν επέστρεψε στην Αθήνα για να κάνει έστω μία σύσκεψη για να σώσει τα προσχήματα και να δείξει ότι η κυβέρνηση είναι σε ετοιμότητα. Μετά την επίσκεψη της μισής ημέρας στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο πέρασε το τριήμερο στο οικογενειακό σπίτι στα Χανιά. Παρακολούθησε από μακριά την έκρηξη της πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη και την εξέλιξη στα άλλα μέτωπα, βγάζοντας σέλφι με μαγιό από την παραλία και μοιράζοντάς τες στα social media. Αυτό το Σαββατοκύριακο το πρόγραμμα προέβλεπε, σύμφωνα με πληροφορίες, επίσκεψη σε νησί των Κυκλάδων και μετάβαση στο εξοχικό στην Τήνο. Η επέκταση όμως των πυρκαγιών σε Αττική, Εύβοια, Ηλεία, Μεσσηνία χάλασε το πρόγραμμα του πρωθυπουργού, που αναγκάστηκε να μείνει στην Αθήνα…
Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα διογκούμενο κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας. Η αρχική γραμμή του Μαξίμου ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μείνει έξω από το κάδρο των πυρκαγιών και των ευθυνών. Οταν την Πέμπτη μετά την κατακραυγή βγήκε από το Μέγαρο Μαξίμου, επισκέφθηκε τη Βαρυμπόμπη και την Ολυμπία και απηύθυνε ένα ακόμη «διάγγελμα» έκανε τα πράγματα χειρότερα. Ο Κυρ. Μητσοτάκης με καθυστέρηση χρόνων ανακάλυψε την κλιματική αλλαγή για να δικαιολογήσει την έκταση της καταστροφής. Το αμήχανο «διάγγελμά» του ήταν η αναγνώριση της αποτυχίας της κυβέρνησής του: «H προφύλαξη των περιουσιών, του φυσικού περιβάλλοντος και των κρίσιμων υποδομών της χώρας δυστυχώς, στις συνθήκες αυτές, είναι απλά ανέφικτη» ήταν το μήνυμα του πρωθυπουργού στους «συμπολίτες του». Το μόνο άλλωστε που έκανε ήταν να εκκενώνει τα χωριά αφήνοντάς τα στο έλεος της πυρκαγιάς, αφού οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν επαρκούσαν. Οι κάτοικοι που εκόντες άκοντες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους είναι οργισμένοι. Η επανάληψη από τον πρωθυπουργό ότι «τα σπίτια ξαναχτίζονται και τα δέντρα θα ξαναφυτρώσουν» δείχνει έλλειψη κοινωνικής ενσυναίσθησης και εντείνει τη λαϊκή αγανάκτηση. Αν και είπε ότι δεν είναι ώρα για κριτική και αυτοκριτική, εντούτοις φρόντισε εκ προοιμίου να αποσείσει τις ευθύνες της κυβέρνησής του. Σε πλήρη αντίθεση με το κοινό αίσθημα και με την αγανάκτηση των πολιτών, η γραμμή του πρωθυπουργού που αναπαρήγαγαν τα ΜΜΕ ήταν ότι «ο μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά, έχουμε κάνει σημαντικά βήματα προόδου στην οργάνωση του κράτους, αλλά αυτά δεν αρκούν όταν έχεις απέναντί σου ένα φυσικό φαινόμενο τέτοιας έκτασης».
Προστασία από ΜΜΕ
Πρώτη και τελευταία γραμμή άμυνας της κυβέρνησης τα συστημικά ΜΜΕ, που κατά τη συνήθειά τους αποκρύπτουν, εξωραΐζουν, παραπληροφορούν. Επιμελώς υποβαθμίζουν και συσκοτίζουν την έκταση της καταστροφής και κυρίως την έλλειψη προετοιμασίας και σχεδιασμού. Αντί για τις ευθύνες της κυβέρνησης και την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, για τα κανάλια φταίνε καταρχάς η ίδια η πυρκαγιά που δεν σβήνει αλλά αναζωπυρώνεται, το «μικροκλίμα της περιοχής» –το ανακάλυψαν, όπως και το θερμικό φορτίο–, οι πύρινες γλώσσες που κινούνται γρήγορα και ανεξέλεγκτα, το δάσος που είναι παρθένο, ο αέρας… παρόλο που δεν φυσάει, η μορφολογία του εδάφους που εμποδίζει τα επίγεια μέσα. Μόνο η κυβέρνηση δεν έφταιγε, όπως άλλωστε δεν έφταιγε ούτε τον χειμώνα που αποκλείστηκαν τα βόρεια προάστια.
Η κυβερνητική εκπρόσωπος και τα άλλα επιτελικά στελέχη του Μαξίμου ήταν εξαφανισμένα, όπως και η επίσημη ενημέρωση, ενώ τα στοιχεία διοχετεύονταν επιλεκτικά. Η κυβέρνηση εξακολουθεί να μην απαντά στα καίρια ερωτήματα: Γιατί δεν περιορίστηκε η πυρκαγιά ούτε καν στη Βαρυμπόμπη που είναι αστική και ημιαστική περιοχή; Ποιος ήταν ο σχεδιασμός, αν υπήρχε; Πέταξαν τα πυροσβεστικά αεροσκάφη; Είχαν γίνει οι προσλήψεις των εποχικών πυροσβεστών; Είχαν δημιουργηθεί αντιπυρικές ζώνες; Συνολικά, λειτούργησε το σχέδιο αντιπυρικής προστασίας «ΑΙΓΙΣ» που είχαν διαφημίσει ο πρωθυπουργός και ο υπουργός ΠροΠο τον περασμένο Μάιο; Προφανώς το σχέδιο υπήρξε μόνο ως εξαγγελία και για επικοινωνιακή εκμετάλλευση.
Πολιτικές παρενέργειες
Στην αποτυχία του πρωθυπουργού να διαχειριστεί την πανδημία και να προωθήσει επαρκώς τον εμβολιασμό του πληθυσμού και στο όνειδος του πόθεν έσχες του, που έχει γίνει ανέκδοτο ακόμη και μεταξύ των «γαλάζιων» βουλευτών, έρχεται να προστεθεί η ανικανότητα του «επιτελικού κράτους» και στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Ενας από τους πυλώνες όπου στήριξε την επικράτησή του στις προηγούμενες εκλογές ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν η δήθεν διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και η υπεροχή της ΝΔ. Το αφήγημα δέχτηκε πλήγμα ήδη από τον πρώτο χειμώνα, το 2020, όταν έκλεισε η εθνική οδός με την πρώτη αραιή χιονόπτωση και κατέρρευσε τον φετινό χειμώνα με τον αποκλεισμό των βόρειων προαστίων. Οι πυρκαγιές που μαίνονταν σε συνθήκες άπνοιας έδωσαν τη χαριστική βολή. Τα επίσημα στοιχεία για την έκταση της φετινής καταστροφής σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια δεν αφήνουν περιθώριο αμφιβολίας.
Κάπως έτσι οι πυρκαγιές καίνε ξανά τα σενάρια πρόωρων εκλογών που είχε αρχίσει τις τελευταίες ημέρες να διοχετεύει ξανά το Μέγαρο Μαξίμου. Αν και ορισμένοι ήδη θέλουν να στήσουν ένα αφήγημα επιτυχίας επάνω στις αποζημιώσεις, σε επανάληψη του 2007.