Παταγώδης αποτυχία των «αρίστων» ή πολιτική απατεωνιά για να δημιουργήσουν κρυφό δανεισμό και να αυξήσουν λογιστικά την υποτιθέμενη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας; Ο λόγος για τις εκκρεμείς συντάξεις που από τότε που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυξάνονται και πληθύνονται με γεωμετρική πρόοδο. Τόσο το τρίδυμο Μητσοτάκης – Βρούτσης – Χάλαρης όσο και η επόμενη τριάδα Μητσοτάκης – Χατζηδάκης – Δουφεξής καταγράφουν μόνο αποτυχίες ή εσκεμμένες «αποτυχίες», με αποτέλεσμα οι εκκρεμείς συντάξεις να έχουν φτάσει τις 455.095.
Το ζήτημα είναι ότι όλα αυτά τα πληρώνει καταρχάς ο υποψήφιος συνταξιούχος που δεν λαμβάνει τα χρήματα που δικαιούται και κατά δεύτερον η πραγματική οικονομία, δηλαδή η μικρομεσαία επιχείρηση, δεδομένου ότι το σύνολο του συντάξιμου μισθού κατευθύνεται στην άμεση κατανάλωση.
Πουλώντας ελπίδα
«Μέχρι την 1η Ιουνίου 2020 το 34% των νέων συντάξεων θα εκδίδεται πλέον ψηφιακά» ήταν η δήλωση του τότε υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννη Βρούτση στις 9 Ιουλίου 2019, όταν παραλάμβανε το υπουργείο. Δεν χρειάστηκαν παρά 13 μήνες προκειμένου να αποτυπωθεί το μέγεθος της πρώτης αποτυχίας. Στις 23 Ιουλίου 2020 οι Μητσοτάκης – Βρούτσης διοργάνωσαν φιέστα χωρίς να καταφέρουν να παρουσιάσουν έστω μία ηλεκτρονική έκδοση σύνταξης. Ομως αυτό δεν τους εμπόδισε να πουλούν ελπίδα ότι τάχα από το 2021 οι συντάξεις θα απονέμονται… με το πάτημα ενός κουμπιού και σε ένα λεπτό. «Το σύστημα ξεκινά με τις συντάξεις χηρείας και τις συντάξεις του τέως ΟΓΑ. Μέχρι το τέλος του 2020 θα έχουν ενταχθεί όλες οι συντάξεις αναπηρίας και μέχρι το τέλος του 2021 θα έχουν ενταχθεί και οι υπόλοιπες κατηγορίες συντάξεων γήρατος. Θα φτάσουμε δηλαδή στο τέλος του 2021 να απονέμουμε ψηφιακά το 80-85% των συντάξεων» ανέφερε τότε ο Γ. Βρούτσης.
Ο πρωθυπουργός βέβαια δεν έχασε την ευκαιρία να πουλήσει φύκια και για τις εκκρεμότητες του συνταξιοδοτικού συστήματος στους ανθρώπους που περίμεναν να πάρουν τη σύνταξή τους. Ο Κυρ. Μητσοτάκης κατά τη δική του ομιλία είχε αναφέρει: «Το σύστημα “Ατλας” είναι η αρχή του τέλους της ταλαιπωρίας των συνταξιούχων και μια καλή πρακτική απόδειξη πώς η τεχνολογία μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη. Απεγκλωβίζουμε πολλές κατηγορίες συνταξιούχων που ταλαιπωρούνται για μήνες ή χρόνια». Ολα αυτά σχεδόν δύο έτη μετά φαντάζουν γελοία καθότι δεν πραγματοποιήθηκε το παραμικρό. Το ζήτημα είναι ότι γνώριζαν ότι δεν μπορούσαν και πολύ απλά επέμεναν να καλλιεργούν ψεύτικες ελπίδες.
Ακολούθησε η αλλαγή σκυτάλης στο υπουργείο Εργασίας και ο έτερος των αποτυχημένων υπουργών Κωστής Χατζηδάκης μας παρουσίασε ένα κομματικό στέλεχος που διοικούσε μια εταιρεία τεσσάρων ανθρώπων ως τον project manager ο οποίος θα τιθάσευε τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των εκκρεμών συνταξιοδοτήσεων. Η πενταμελής επιτροπή, αποτελούμενη από δύο καθηγητές πανεπιστημίου και δύο ανθρώπους της κοινωνικής ασφάλισης με επικεφαλής το κομματικό στέλεχος Μιχάλη Κεφαλογιάννη, έκανε μια τρύπα στο νερό. Ακολούθησε η βαρύγδουπα αποτυχημένη σύλληψη της έκδοσης συντάξεων από λογιστές και δικηγόρους. Πρόκειται για το απαύγασμα της αποτυχίας Χατζηδάκη, ο οποίος όμως σκέφτηκε την επόμενη αποτυχημένη κίνηση: τις συντάξεις fast track με ολίγη από εμπιστοσύνη στον ασφαλισμένο.
Ψευδολογούν ασύστολα
Μέσα από δελτία Τύπου ωραιοποιούν την κατάσταση, ενώ δίνουν νέες υποσχέσεις ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2022 το πρόβλημα επιλύεται οριστικά μέσω των «συντάξεων εμπιστοσύνης». Είναι αυτές που θα απονέμονται με βάση τα δηλωθέντα, ενώ η εγκυρότητα θα κρίνεται από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ σε δεύτερο χρόνο.
Είναι χαρακτηριστικό προς τούτο το δελτίο Τύπου και οι δηλώσεις (4.1.2022):
• Κ. Χατζηδάκης: «Κάθε μήνα ο ΕΦΚΑ σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο στην έκδοση νέων συντάξεων και στη μείωση των εκκρεμοτήτων. Το 2021 αποδείχθηκε η καλύτερη χρονιά για τον ΕΦΚΑ με 225.000 απονομές, 82% περισσότερες σε σχέση με το 2019. Στόχος μας να λύσουμε οριστικά το πρόβλημα μέχρι το τέλος Ιουνίου».
• ΕΦΚΑ: «Αύξηση 82% στην έκδοση νέων κύριων συντάξεων κατέγραψε ο e-ΕΦΚΑ το 2021 συγκριτικά με το 2019… Λόγω της σημαντικής βελτίωσης των ρυθμών απονομής, οι ληξιπρόθεσμες κύριες συντάξεις έχουν μειωθεί και πλέον ανέρχονται σε 83.090».
Η μία και μόνη αλήθεια
Μιλούν για αύξηση των απονομών στις 225.000 (για το 2021), αποκρύπτουν όμως το γεγονός πως στο διάστημα αυτό αυξήθηκαν και οι νέες αιτήσεις, που συμπεριλαμβανομένων αυτών του Δεκεμβρίου ανέρχονται στις 215.000. Μιλούν μόνο για τις κύριες συντάξεις και αποσιωπούν τις υπόλοιπες (επικουρικές, εξωτερικού, παράλληλης ασφάλισης, μερίσματα, εφάπαξ), οι οποίες αριθμούν τις 286.792. Λένε επίσης πως οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις μειώθηκαν στις 83.090 (!), ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του «Ατλα» (Νοέμβριος 2021) ανέρχονται στις 168.303. Και όλα αυτά για να κρύψουν την άθλια εικόνα του ΕΦΚΑ που έχει αποδεκατιστεί, καθόσον οι εκκρεμείς συντάξεις ανέβηκαν στις 455.095, οι οποίες κατανέμονται ως εξής:
• Κύριες συντάξεις (168.303). Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις ανέρχονται (έως τον Νοέμβριο 2021) στις 168.303 και προκύπτει από τα εξής: το 2019 έκλεισε με 164.682 εκκρεμείς αιτήσεις, στις οποίες αν προσθέσουμε και τις νέες αιτήσεις (175.705+191.062) του 2020 και 2021, συνολικά αριθμούν τις 531.449. Στο διάστημα αυτό εκδόθηκαν (161.771+201.375) 363.146, επομένως εκκρεμούν (531.449-363.146) 168.303.
• Λοιπές συντάξεις (286.792). Επίσης, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, υπάρχουν ακόμη 286.792 εκκρεμείς αιτήσεις τις οποίες ο Κ. Χατζηδάκης αποσιωπά και αναλύονται ως εξής: α) 123.792 επικουρικής ασφάλισης β) 60.000 παράλληλης ασφάλισης, ορισμένες από τις οποίες μάλιστα εκκρεμούν από το 2016 γ) 35.000 διεθνείς συντάξεις δ) 45.000 εφάπαξ ε) 23.000 μερίσματα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κυριολεκτικά παρέλαβε τάξη και τη μετέτρεψε σε χάος καθώς η μεγάλη αύξηση των εκκρεμών συνταξιοδοτήσεων ήρθε επί των ημερών της.
Είναι ο Μητσοτάκης και οι υπουργοί του Γ. Βρούτσης και Κ. Χατζηδάκης μαζί με τους εξίσου αποτυχημένους διοικητές του ΕΦΚΑ Χρήστο Χάλαρη και Παναγιώτη Δουφεξή που ευθύνονται για το κατάντημα με τις περισσότερες από 400.000 εκκρεμείς αιτήσεις όλων των κατηγοριών.
Η ραγδαία αύξηση
Για να καταλάβουμε πώς δημιούργησαν το πρόβλημα πρέπει να δούμε τι συνέβη σε όλα τα χρόνια λειτουργίας του ΕΦΚΑ (από το 2017). Με βάση τα στοιχεία του ΕΦΚΑ λοιπόν και μόνο για τις κύριες συντάξεις (σ’ αυτές επιμένει ο Κ. Χατζηδάκης, αφού αποκρύπτει τις υπόλοιπες εκκρεμείς συνταξιοδοτήσεις) το 2017 (όταν δημιουργήθηκε ο ΕΦΚΑ) υπήρχαν 155.554 άνθρωποι που ανέμεναν την απονομή της κύριας σύνταξής τους. Το 2018 αυτές οι εκκρεμότητες έπεσαν στις 99.549, για να ανέλθουν μέχρι τις 30 Ιουνίου 2019 στις 125.075. Από εκεί και πέρα αρχίζει η τραγωδία για τους υποψήφιους συνταξιούχους. Στο τέλος του 2019 οι αιτήσεις κύριας συνταξιοδότησης είχαν ήδη φτάσει τις 164.682, για να ανέλθουν το 2020 στις 178.616.
Βέβαια το μέγεθος των εκκρεμών υποθέσεων κύριας συνταξιοδότησης θα ήταν πολλαπλάσιο αν δεν είχε δοθεί εντολή να απονέμονται μόνο κύριες συντάξεις και να αφεθούν στην τύχη τους οι υπόλοιπες. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Κ. Χατζηδάκης αποκρύβει τις υπόλοιπες. Παρουσιάζει μια δήθεν επιτάχυνση που στηρίζεται απλώς σε πολιτική απατεωνιά.
Αφού λοιπόν ανέβασαν σε δυσθεώρητα μεγέθη τις εκκρεμείς συνταξιοδοτήσεις (όλων των κατηγοριών), τώρα μιλούν για συντάξεις εμπιστοσύνης. Εδώ εισέρχεται ένα περίεργο γεγονός που δημιουργεί την πεποίθηση ότι δεν αποτελεί αποτυχία αλλά πολιτική επιλογή που εδράζεται σε σκοπιμότητα.
Αυτή προκύπτει από τα εξής στοιχεία: α) Ο χρόνος έκδοσης μιας σύνταξης έχει ελαχιστοποιηθεί στο 30% σε σχέση με πριν, αφού από το 2002 όλες οι ασφαλιστικές εισφορές είναι σε ηλεκτρονική μορφή. Επιπλέον, σύμφωνα με το ΙΚΑ (γενικό έγγραφο Α05/1105/391/10/2016), ψηφιακά πλέον μετράται και ο χρόνος από 1.1.1989 έως 31.12.2001. β) Παρά ταύτα, ο αριθμός των νέων συντάξεων που απονέμονται κάθε χρόνο –σύμφωνα με τις ροές– είναι ο επιτρεπόμενος αριθμός των συντάξεων που αναστέλλονται (!), έτσι ένας μεγάλος αριθμός εκκρεμών συντάξεων μένει σταθερά σε αναμονή. γ) Ενώ το 2018 εκδόθηκαν 27.500 περισσότερες κύριες συντάξεις, αμέσως το 2019 –και ενώ το πρώτο εξάμηνο είχαν εκδοθεί 57.281 νέες συντάξεις–, το δεύτερο εξάμηνο (όταν άρχισε η θητεία Βρούτση στο υπουργείο Εργασίας) εκδόθηκαν μόνο 26.351 νέες συντάξεις, δηλαδή 30.930 λιγότερες!
Ας μην ξεχνάμε ότι αν απονέμονταν αυτές οι συντάξεις, θα έπρεπε να καταβάλλεται ένα ποσό της τάξης των 2 δισ. ευρώ ετησίως. Ομως τότε δεν θα μπορούσαν να πουλήσουν τη δήθεν ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Τα ίδια άλλωστε έκανε ο Αντώνης Σαμαράς με υπουργό πάλι τον Γ. Βρούτση και το δήθεν success story του 2014. Ο ίδιος ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ έχει χαρακτηρίσει αυτές τις εκκρεμότητες «κρυφό δανεισμό». Στην πράξη πρόκειται για λογιστικές αλχημείες εις βάρος της οικονομίας και της κοινωνίας. Αφήνουν τους πολίτες χωρίς σύνταξη προκειμένου να εμφανίζουν στρεβλή ανάπτυξη.
