Λόγω ακρίβειας οι πολίτες αύξησαν την καταναλωτική δαπάνη και η κυβέρνηση εφευρίσκει… ισχυρή ανάπτυξη
Περίσσεψαν μέσα στην εβδομάδα οι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί για τα στατιστικά στοιχεία της πορείας της οικονομίας που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Ηταν μια προσπάθεια της κυβέρνησης και των συστημικών ΜΜΕ να βρουν επικοινωνιακό αποκούμπι στις τεράστιες ρωγμές που έχει υποστεί το κυβερνητικό σκάφος από την ανέμελη διαχείριση των πυρκαγιών, της πανδημικής κρίσης και του κύματος ακρίβειας, με αιχμή την τιμή του ρεύματος, η αύξηση της οποίας βαραίνει σε συντριπτικό ποσοστό την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Τίτλοι όπως «Εκρηκτική αύξηση 16,2% για το ΑΕΠ στο β΄ τρίμηνο», «Ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ», «Εκρηξη 16,2% του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο του 2021» κυριάρχησαν στα συστημικά ΜΜΕ, που δεν έμειναν εκεί αλλά επιχείρησαν να μοιράσουν ελπίδα στην κοινωνία ότι η φορολογική πολιτική αναθεωρείται λόγω της αύξησης ως προς το σκέλος των φοροελαφρύνσεων!
Στρεβλή σύγκριση
Ολα αυτά για τη σύγκριση του β΄ τριμήνου του 2020 με το β΄ τρίμηνο του 2021 είναι ανυπόστατα. Οπως όλοι έχουμε βιώσει στο πετσί μας (με τις διαδοχικές καραντίνες), το τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου 2020 η οικονομία ήταν κλειστή, οι πολίτες είχαν πειστεί για το ορθό του lockdown ακολουθώντας τις κυβερνητικές οδηγίες και η καραντίνα ήταν πολύ σκληρή. Αντίθετα, το β΄ τρίμηνο του 2021 οι πολίτες είχαν ξεχυθεί στους δρόμους, δεν ακολουθούσαν τις κυβερνητικές οδηγίες, ενώ ακόμη και ο τουρισμός άνοιξε στα μέσα Μαΐου, όταν το 2020 άνοιξε την 1η Ιουλίου. Με αυτά τα δεδομένα –είναι σαφές τούτο– δεν γινόταν παρά να καταγραφεί ανάπτυξη και μάλιστα διψήφια. Η «μπίλια» της ανάπτυξης έκατσε στο 16,3% σε τρέχουσες τιμές (ΕΛΣΤΑΤ).
Ομως πώς μπορείς να συγκρίνεις μια κλειστή οικονομία με μια ορθάνοιχτη κατά το δεύτερο μισό του συγκρινόμενου διαστήματος και μισόκλειστη κατά το πρώτο μισό της; Ας μην ξεχνάμε ότι η οικονομία άνοιξε ολοκληρωτικά στα μέσα Μαΐου 2021. Ηδη από τον Μάρτιο οι πολίτες είχαν ξεχυθεί στους δρόμους μην αντέχοντας την ανέμελη πολιτική Μητσοτάκη στο ζήτημα της πανδημίας. Αρα για 45 ημέρες –εκ των 90 ημερών του εξεταζόμενου διαστήματος– είχαμε κανονική λειτουργία της αγοράς.
Διαφορετικό αποτέλεσμα
Υπό αυτό το δεδομένο η σύγκριση που πρέπει να γίνει είναι με το ίδιο β΄ τρίμηνο του 2019, όταν ήταν όλα ανοικτά. Εκεί λοιπόν βλέπουμε ότι η οικονομία, παρότι υφίστανται δικαιολογίες λόγω του ότι τις πρώτες 45 μέρες ήταν μισόκλειστη, μάλλον δεν παρουσιάζει καλή εικόνα… Αυτό προκύπτει εύκολα ως συμπέρασμα και από την απλή παράθεση των ποσοστών αύξησης – μείωσης μεταξύ 2020 και 2021. Ετσι, σε τρέχουσες τιμές καταγράφηκε το β΄ τρίμηνο του 2020 (σε σχέση με το 2019) μείωση της τάξης του 17,2%, όταν η ανάκαμψη του ίδιου διαστήματος για τη σύγκριση 2020-21 (που αποτέλεσε αιτία άλογων κυβερνητικών πανηγυρισμών) ήταν μειωμένη κατά 0,9%, καθώς από το -17,2% έφτασε στο 16,3%! Σε απόλυτους αριθμούς (πάντα σε τρέχουσες τιμές) το β΄ τρίμηνο του 2019 η οικονομία είχε έσοδα 46,07 δισ. ευρώ ενώ το 2021 τα έσοδα διαμορφώθηκαν στα 44,34 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 3,8%.
Ακρίβεια και δαπάνη
Το σημείο που φαίνεται να κάνει τη διαφορά και να αυξάνει το ΑΕΠ το 2021 και ως εκ τούτου να ψαλιδίζει τη διαφορά σε σχέση με το 2019 είναι η καταναλωτική δαπάνη. Πράγματι η ΕΛΣΤΑΤ (σε αγοραίες τιμές) δίνει για το δεύτερο τρίμηνο του 2019 ότι «ξοδεύτηκαν» στην ελληνική οικονομία 41,39 δισ. ευρώ (τελική καταναλωτική δαπάνη), όταν το β΄ τρίμηνο του 2021 «ξοδεύτηκαν» 41,28 δισ. ευρώ.
Εδώ λοιπόν εισέρχεται ο παράγοντας της ακρίβειας. Η ΕΛΣΤΑΤ σε έναν άλλο δείκτη, τον δείκτη τιμών καταναλωτή, μας δείχνει ότι αυξήθηκε η καταναλωτική δαπάνη εις βάρος των νοικοκυριών. Τον Ιούνιο λοιπόν (βασικός μήνας για το υπό εξέταση τρίμηνο) καταγράφονται εκρηκτικές αυξήσεις σε βασικά είδη κατανάλωσης και στην ενέργεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε είδη διατροφής βλέπουμε αυξήσεις της τάξης άνω του 15% για τον Ιούνιο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2020. Στο ίδιο διάστημα οι τιμές ενέργειας έχουν εξακοντιστεί. Αν συγκρίνουμε λοιπόν τον δείκτη, θα διαπιστώσουμε αύξηση: αρνί και κατσίκι 17%, άλλα βρώσιμα έλαια (πλην ελαιόλαδου) 15%, πατάτες 8,6%, ψάρια νωπά 4,1%, τυριά 2,5%, ελαιόλαδο 1,3%, πουλερικά 1,2%, λαχανικά νωπά 1,2%! Οσο για την ενέργεια, στο ίδιο συγκρινόμενο διάστημα (Ιούνιος 2020 – Ιούνιος 2021) καταγράφονται αυξήσεις της τάξης του 30% στο πετρέλαιο και πάνω από 60% στο φυσικό αέριο.
Από την άλλη, στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ παρατηρούμε αύξηση των επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου στο β΄ τρίμηνο του 2021 σε σχέση με το β΄ τρίμηνο του 2019 της τάξης του 15,16% (σε απόλυτους αριθμούς από τα 4,59 στα 5,41 δισ. ευρώ), κάτι που αν μη τι άλλο είναι ελπιδοφόρο για την πορεία της πραγματικής οικονομίας (οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου είναι η μαύρη τρύπα της τελευταίας 40ετίας). Εκείνο όμως που δημιουργεί ανησυχία είναι η μεγέθυνση της ψαλίδας του εμπορικού ισοζυγίου (εξαγωγές μείον εισαγωγές). Οπως καταγράφεται στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το β΄ τρίμηνο του 2019 οι εξαγωγές ανήλθαν στα 18,539 δισ. ευρώ όταν στο β΄ τρίμηνο του 2021 κατέγραψαν μείωση 12% και ανήλθαν σε 16,314 δισ. ευρώ (την ίδια ώρα, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που εξάγουμε οι αυξήσεις στην οικονομία τους ξεπερνούν το 20%). Αντίθετα, οι εισαγωγές εμφανίζονται αυξημένες στο β΄ τρίμηνο του 2021 καθώς ανήλθαν σε 20,833 δισ. ευρώ ενώ το 2019 είχαμε 19,085 δισ. ευρώ (αύξηση 8,4%).
