Με την Υπερδνειστερία να απέχει μόλις λίγες ημέρες από το να μην έχει καθόλου ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο –καθώς το συμβόλαιο της Gazprom έληξε και το απόθεμα της αποσχισθείσας επαρχίας φτάνει στην καλύτερη περίπτωση μέχρι και τον Φεβρουάριο– αλλά και τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τους αγωγούς που περνούν από την Ουκρανία να είναι επισήμως κομμένες από την 1η Ιανουαρίου, με απόφαση του Κιέβου, το φάντασμα της ενεργειακής κρίσης επιστρέφει. Μπορεί το σενάριο αυτό να μην είναι το ίδιο τρομακτικό, σύμφωνα με την ΕΕ, που πλέον επισήμως κομπάζει για τις τεράστιες ποσότητες πανάκριβου LNG που καταναλώνει, αλλά δεν είναι απίθανο, δεδομένου του σημαντικού ρυθμού με τον οποίο αδειάζουν τα αποθεματικά της Ενωσης, που ήδη έχουν φτάσει κοντά στο 70% από πάνω από 90% που ήταν στα μέσα Νοεμβρίου.
Με βάση εκτιμήσεις, η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου φτάνει ετησίως το 50%, ενώ –σύμφωνα με την Ουγγαρία– η τιμή του φυσικού αερίου από τα μέσα Δεκεμβρίου ανέβηκε κατά περίπου 20%.
Μόνο μέσω Τουρκίας
Το κλείσιμο του μοναδικού μέχρι πρότινος λειτουργικού αγωγού από τη Ρωσία προς την ΕΕ που περνούσε από ουκρανικό έδαφος (του Sudza) σημαίνει ότι η όποια ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία (που προφανώς έχει ήδη μειωθεί σημαντικά λόγω των κυρώσεων και άλλων αποφάσεων που ελήφθησαν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία) προς ευρωπαϊκές χώρες γίνεται μόνο μέσω της… Τουρκίας και του Turkstream. Σύμφωνα με την Κομισιόν, από το 2022 και μετά μόνο η Αυστρία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Σλοβενία και η Σλοβακία (και λιγότερο η Βουλγαρία και η Ρουμανία) συνέχισαν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο μέσω Ουκρανίας το 2023. Στη συνέχεια ο αριθμός μειώθηκε παραπάνω και πλέον το ζήτημα αφορά κυρίως τη Σλοβακία και την Αυστρία και λιγότερο την Ουγγαρία, η οποία συνεχίζει να προμηθεύεται ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Turkstream. Τόσο η Αυστρία όσο και η Σλοβακία είχαν προχωρήσει σε τεράστιες παραγγελίες για να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες τους και –σύμφωνα με κάποιους– η διακοπή της ροής έχει άμεσο οικονομικό αντίκτυπο για τις δύο χώρες. Η Αυστρία, που βρίσκεται σε μια μεταβατική πολιτικά φάση, αναγκάζεται να αγοράζει αέριο για να καλύψει τις ανάγκες της από τη Γερμανία και την Ιταλία ενώ η Σλοβακία αγοράζει από την Ουγγαρία, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση Ορμπάν, που πολιτικά είναι σύμμαχος του Ρόμπερτ Φίτσο, εμφανίζεται να παίζει ρυθμιστικό ρόλο στην περιοχή, καθώς παίρνει αέριο –όπως προαναφέρθηκε– από τον Turkstream.
Σε επίπεδο αγοράς η κατάσταση, περίπου δύο εβδομάδες μετά την απόφαση της Ουκρανίας και της Ρωσίας να διακόψουν η μία την παροχή αερίου προς την Ευρώπη και η άλλη συγκεκριμένα προς τη Μολδαβία, δεν φαίνεται προσώρας να είναι εκτός ελέγχου. Το ζήτημα μπορεί να μην έχει μετατραπεί ακόμα σε κρίση, προλειαίνεται όμως το έδαφος για κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι οι αποθήκες θα πρέπει να ξαναγεμίσουν το καλοκαίρι.
Αναβρασμός στη Μολδαβία
Το βασικό θέμα που ανακύπτει αυτήν τη στιγμή είναι άλλης φύσης, αφού η κατάσταση που επικρατεί στην Υπερδνειστερία αλλά και η συνεχής πίεση που ασκεί η κυβέρνηση του Ρ. Φίτσο για να βρεθεί μια πιο μόνιμη λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας της Σλοβακίας θέτουν την ευρύτερη περιοχή της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης εκ των πραγμάτων στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Στην Υπερδνειστερία οι αρχές, που έχουν δεσμευτεί στο άρμα της Μόσχας με τη λογική ότι στην περιοχή υπάρχει μεγάλος πληθυσμός με… ρωσικά διαβατήρια (περίπου 200.000 είναι Ρώσοι, 100.000 είναι Ουκρανοί και 350.000 Μολδαβοί, ενώ αρκετοί έχουν διπλή υπηκοότητα, αφού ο συνολικός πληθυσμός δεν ξεπερνάει τις 400.000), αρνήθηκαν να δεχθούν παροχή αερίου από τη Μολδαβία και βοήθεια από την ΕΕ για να αντιμετωπιστεί το θέμα. Το εντυπωσιακό είναι πως το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει η Μολδαβία παράγεται από ένα εργοστάσιο που βρίσκεται στην Υπερδνειστερία και το οποίο λειτουργεί με… φυσικό αέριο. Σε αυτό το πλαίσιο, κι ενώ η Μολδαβία βρίσκεται ήδη εν μέσω μιας πολιτικής κρίσης μετά τις προεδρικές εκλογές και το δημοψήφισμα για την ένταξη στην ΕΕ, η απόφαση της Μόσχας θεωρείται ως μια προσπάθεια γεωπολιτικής «παρέμβασης» ενόψει και των βουλευτικών εκλογών του Ιουλίου.
Ομως γεωπολιτικές διαστάσεις έχουν και οι αναφορές σύμφωνα με τις οποίες οι ΗΠΑ (εν αγνοία τους;) αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο από τρίτες χώρες (υπάρχουν αναφορές ότι αυτό συμβαίνει με την Ινδία), το υγροποιούν και το πουλούν ξανά στην Ευρώπη σε υψηλότερη τιμή.
Δείτε επίσης:
Bloomberg: Ο Έλον Μασκ θέλει να αγοράσει το Tik Tok – «Καθαρή μυθοπλασία» απαντούν οι κινέζοι
