Για πρώτη φορά οι βυζαντινολόγοι όλης της υφηλίου παίρνουν θέση υπέρ της διάσωσης του βυζαντινού συνόλου στον σταθμό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη.
Διαβάστε την επιστολή του καθηγητή και προέδρου της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών, John F. Haldon, προς τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, για τη διάσωση των αρχαιοτήτων του Σταθμού Βενιζέλου, του βυζαντινού θησαυρού που αποκαλύφθηκε στο μετρό Θεσσαλονίκης:
Τρίτη, 21 Απριλίου 2020
Αγαπητέ Κύριε,
Σας γράφω με την ιδιότητά μου ως πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών (Association Internationale des Études Byzantines – AIEB) και εκ μέρους όλων των μελών μας σχετικά με τα τωρινά σχέδια για την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη. Η AIEB είναι η οργάνωση που εκπροσωπεί όλους τους μελετητές της βυζαντινής ιστορίας, κουλτούρας και πολιτισμού σε περίπου 40 και χώρες παγκοσμίως, και με βαθιά ανησυχία παρατηρούμε τα σχέδια που αλλάζουν για τις σημαντικές αρχαιότητες και τα αρχαιολογικά υλικά των οποίων έγινε εκσκαφή στην πορεία της κατασκευής του σταθμού του μετρό. Μετά τις αρχικές ανησυχίες ότι οι αρχαιότητες και οι ανεκτίμητες επιστημονικές πληροφορίες που περιέχουν θα πάθαιναν ζημιά, χαροποιηθήκαμε όταν είδαμε το 2015 την επικύρωση των εναλλακτικών σχεδίων για την κατασκευή του σταθμού αφήνοντας τις αρχαιότητες ανέπαφες. Συνεπώς, με πολύ μεγάλη απογοήτευση παρατηρούμε την εντολή του 2019 από εσάς, τον πρωθυπουργό, να αφαιρεθεί και να επανατοποθετηθεί το υλικό.
Ως ειδικοί στον τομέα των Βυζαντινών Σπουδών θέλουμε να δώσουμε έμφαση στο υψηλό επίπεδο ζημιάς που θα φέρει ως αποτέλεσμα η μετακίνηση των αρχαιοτήτων, και να σημειώσουμε ότι δεν πρόκειται απλά για περίπτωση ζημιάς στο ίδιο το υλικό, αλλά και στο πλαίσιο στο οποίο εντοπίζεται το οποίο είναι από μόνο του πηγή κρίσιμων και σημαντικών πληροφοριών, που προέρχονται συνήθως λιγότερο από παραδοσιακές «αρχαιολογικές» μεθόδους και περισσότερο από σύγχρονες επιστημονικές διαδικασίες συλλογής και ανάλυσης δεδομένων.
Όπως σημειώνουν οι αρχαιολόγοι συνεργάτες μας στην επιστολή που συνοδεύει αυτή την έκκληση, δεν πρόκειται απλά για ζήτημα ανακάλυψης αρχαιοτήτων σε μια αξιοσημείωτη διατηρημένη κατάσταση. Αυτές και το πλαίσιο στο οποίο εντοπίζονται συνιστούν ένα απαράμιλλο και μοναδικό παράδειγμα αστικού βυζαντινού χώρου στο πρωτότυπό του περιβάλλον – τόσο ένας πολιτιστικός όσο και ένας επιστημονικός θησαυρός. Η Ελλάδα έχει μια εξαιρετική φήμη παγκοσμίως για το ενδιαφέρον και την έγνοια που πάντα επένδυε στην αρχαιολογική και πολιτιστική της κληρονομιά. Θα ήταν τραγωδία να διακινδυνεύσει αυτή τη φήμη, που έχει κερδίσει επάξια, κατασπαταλώντας το θησαυρό του υλικού και των δεδομένων της Θεσσαλονίκης με ένα αναίτια βιαστικό έργο κατασκευής. Δεδομένης της ύπαρξης ενός βιώσιμου σχεδίου που ανταποκρίνεται στις τοπικές και εθνικές ανάγκες έργων υποδομής και που χαίρει αποδοχής και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, πρέπει να φαίνεται περίεργα κοντόφθαλμο για οποιαδήποτε κυβέρνηση να το αγνοήσει, μαζί με το τίμημα στην εθνική και διεθνή κληρονομιά που αυτό θα συνεπαγόταν.
Συμβαδίζοντας με την θέση που υπογραμμίζει η Europa Nostra και πολλά άλλα μη κυβερνητικά σώματα, επαγγελματικοί οργανισμοί και ανεξάρτητα άτομα, σας γράφω λοιπόν για να σας παροτρύνω, πρωθυπουργέ, και μέσω εσάς την κυβέρνηση της Ελληνικής Δημοκρατίας, να ξανασκεφτείτε αυτή την απόφαση ως επείγον ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Καθηγητής John F. Haldon
Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών
