Μία «βόμβα» και μάλιστα λίγες ημέρες πριν την επίσκεψή του στα Ιωάννινα επεφύλαξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τους πολίτες της Ηπείρου, αφού «ανακοίνωσε» τη ματαίωση των γαλάζιων υποσχέσεων για σιδηροδρομική διασύνδεση Καλαμπάκας-Ιωαννίνων-Ηγουμενίτσας, την οποία μάλιστα πριν από λίγους μήνες διαφήμιζε ο παραιτηθέντας υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής ο νεότερος σε συνάντησή του (και φωτογράφιση) με τον Πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα, ενώ λίγο πριν την τραγωδία, ανακοινώσεις προανήγγειλε ο υφυπουργός Μεταφορών Γιώργος Καραγιάννης.
Η συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Σταύρο Θεοδωράκη βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής επειδή η «αυτοκριτική» απουσίαζε παντελώς από τα λόγια του πρωθυπουργού, ενώ η παραθεσμική προαναγγελία εκλογών αποτελεί ένα πρωτοφανές γεγονός στην μεταπολιτευτική ιστορία. Οι «ειδήσεις» των εκλογών τον Μάιο και της ανοιχτής -ακόμα- υποψηφιότητας του Κώστα Καραμανλή του νεότερου δεν ήταν όμως οι μόνες.
«Αν μιλάμε ας πούμε για την Ηγουμενίτσα (σ.σ. σύνδεση του λιμανιού με το κυρίως δίκτυο) δε θα γίνει αυτό, διότι δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να πάμε να φτιάξουμε μία σιδηροδρομική Εγνατία προς τα δυτικά παράλληλα με την οδική Εγνατία. Είναι ένα έργο, το οποίο το οποίο ακούω συχνά διάφορους να μιλούν. Είναι, όμως, σήμερα, στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Κυρ. Μητσοτάκης στον Στ. Θεοδωράκη, ενόσω ο πρωθυπουργός μιλούσε για την «μετατροπή» της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κέντρο.
Ποιοι είναι όμως οι «διάφοροι» που μιλούν «συχνά» για τη σιδηροδρομική διασύνδεση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας με το κυρίως δίκτυο; Σε ποια συζήτηση έριξε τίτλους τέλους ο Κυρ. Μητσοτάκης και την βάφτισε μάλιστα «επιστημονικής φαντασίας»;
Οι υποσχέσεις του υφυπουργού Καραγιάννη
Μόλις στις αρχές Φεβρουαρίου, ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης που παρέμεινε στο υπουργείο μετά την παραίτηση Καραμανλή στον απόηχο του δυστυχήματος των Τεμπών, δήλωνε στο τοπικό τηλεοπτικό κανάλι ITV:
«Εχουμε ωριμάσει τις συνθήκες και είμαστε πολύ πιο κοντά ώστε με την έλευση του πρωθυπουργού το αμέσως επόμενο διάστημα, να ανακοινώσουμε την πρόθεση της κυβέρνησης και για αυτό (σ.σ. μιλώντας για την επικαιροποίηση της μελέτης για τη σιδηροδρομική γραμμή Καλαμπάκα-Ιωάννινα-Ηγουμενίτσα). Επαναλαμβάνω όμως ότι εμείς ανακοινώνουμε κάτι για το οποίο είμαστε σίγουροι ότι έχουμε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, έχουμε βρει τους πόρους και ξέρουμε πως θα προχωρήσουν αυτές οι μελέτες. Λίγο υπομονή ακόμα και θα λυθεί και αυτό το τεράστιο ζήτημα για την Ήπειρο» ανέφερε ο υφυπουργός που παραμένει στη σκιά του υπουργείου, καθώς ακόμα και ο έτερος, υφυπουργός Μεταφορών Μιχάλης Παπαδόπουλος εμφανίστηκε -τουλάχιστον- στο φιάσκο του «κέντρου τηλεδιοίκησης» στη Λάρισα.
Μάλιστα, η συνέντευξη Καραγιάννη αναπαρήχθη σε ΜΜΕ με επισυναπτόμενο… non paper, κατά το οποίο, μεταξύ άλλων, περιγράφονταν ακόμα και οι σταθμοί: «Σύμφωνα με σιδηροδρομικές πηγές, το Αθήνα-Ιωάννινα με τρένο θα μπορεί να εκτελείται σε 4 ώρες και το Αθήνα-Ηγουμενίτσα σε περίπου 4 ώρες και 30 λεπτά. Η γραμμή προβλέπεται να είναι ηλεκτροκινούμενη και θα διαθέτει σηματοδότηση, ETCS, RTMS και τηλεδιοίκηση. Οι νέοι σταθμοί που προβλέπονται να κατασκευαστούν θα είναι ένας νέος σταθμός στην Καλαμπάκα και μετά Μαλακάσι, Μέτσοβο, Ιωάννινα (κλάδος της γραμμή προς την πόλη), Καστρίτσα (επιβατικός και εμπορευματικός σταθμός), Ανθοχώρι, Νεοχώρι, Ηγουμενίτσα».
Με απλά λόγια, έναν μήνα ακριβώς πριν το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, ο τοπικός Τύπος προανήγγειλε εξαγγελίες του ίδιου του Κυρ. Μητοστάκη, ενώ ο υφυπουργός Υποδομών δήλωνε στους πολίτες της Ηπείρου, όχι μόνο πως η σιδηροδρομική γραμμή Καλαμπάκα-Ιωάννινα-Ηγουμενίτσα αποτελεί διακηρυγμένο στόχο της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και πως υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Υπήρχε πράγματι εξασφαλισμένη χρηματοδότηση;
Ο ΟΣΕ τους εκθέτει στη Βουλή
Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα έδωσε τον περασμένο Ιούνιο ο τότε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, γαλάζιος Σπύρος Πατέρας, όταν απαντούσε σε κοινοβουλευτική ερώτηση για τη σιδηροδρομική σύνδεση των λιμένων Ηγουμενίτσας-Βόλου, που «θα γίνει εφικτή μετά την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Καλαμπάκας -Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας».
«Η σιδηροδρομική σύνδεση της Καλαμπάκας -Ιωαννίνων και του λιμένα της Ηγουμενίτσας αποτελεί μέρος του Διευρωπαϊκού Διαδρόμου του κεντρικού δικτύου OEM (ORIENT ΕΑST MED) που συνδέει, μέσω της διασυνοριακής σύνδεσης Ελλάδας – Βουλγαρίας στον Προμαχώνα το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο με τη Βόρεια Ευρώπη. Η σιδηροδρομική σύνδεση Καλαμπάκας – Ιωαννίνων – λιμένα Ηγουμενίτσας χαρακτηρίζεται στον χάρτη των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών ως υπό κατασκευή, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030, εφόσον ανήκει στο κύριο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών» απάντησε στον κοινοβουλευτικό έλεγχο ο τοποθετημένος από τη Νέα Δημοκρατία και αντικατασταθείς από τον σύμβουλο της ανύπαρκτης τηλεδιοίκησης, Παναγιώτη Τερεζάκη.
«Στο παρελθόν είχε γίνει από τον ΟΣΕ η πρώτη φάση μελετών και προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες μελέτες για τη δημοπράτηση της κατασκευής του έργου της ελλείπουσας σιδηροδρομικής σύνδεσης Καλαμπάκας – Ιωαννίνων – λιμένα Ηγουμενίτσας, ο ΟΣΕ υπέβαλε τον Μάρτιο του 2021 πρόταση χρηματοδότησης από το CEF 2014-2020, ύψους 15.500.000 ευρώ. Η πρόταση έγινε δεκτή και τον Νοέμβριο του 2021 υπεγράφη μεταξύ της GNEA και του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων συμφωνία χρηματοδότησης (AGREEMENT No INEA/CEF/TRAN/M2020/2450691) με τίτλο «Final Studies of the new single railway line Kalambaka-Ioannina- Igoumenitsa, part of OEM Corridor» από τον Γενικό Φάκελο του CEF 2014-2020 με ποσοστό χρηματοδότησης CEF 50%» ανέφερε ακόμα ο τότε επικεφαλής του ΟΣΕ, ανακοινώνοντας επί της ουσίας πως έχει εξασφαλιστεί η μισή χρηματοδότηση, και πως η ολοκλήρωση των μελετών προβλέπεται για το 2024.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί πως παρά τα παραπάνω, το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών αρνήθηκε τότε να δώσει απάντηση για ποιον λόγο δεν είχε περιληφθεί το έργο στην πρότασή του για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2022, γεγονός που φέρεται να μπόκαρε την προκήρυξη των σχετικών μελετών.
«Ο ΟΣΕ έχει ήδη ξεκινήσει μελέτες και για το δυτικό τμήμα της σιδηροδρομικής Εγνατίας που αφορά νέες γραμμές από Καλαμπάκα προς Κοζάνη, Ιωάννινα και Ηγουμενίτσα, ενώ υπάρχουν σκέψεις για μία νέα συνδετήρια γραμμή μεταξύ Κοζάνης και Βέροιας» δήλωνε πάντως κατά τα τέλη του 2021 ο παραιτηθέντας υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Κ. Καραμανλής, ενώ στις προεκλογικές του εμφανίσεις το 2019, στη «σιδηροδρομική Εγνατία» αναφερόταν και ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης, με «αστερίσκο» την ανεύρεση χρηματοδότησης.
Σημειώνεται πως ειδικές αναφορές στο εν λόγω έργο έχουν κάνει κατά καιρούς τόσο οι βουλευτές Ιωαννίνων Μαρία Κεφάλα και Θεσπρωτίας Βασίλης Γιόγιακας, όσο και οι περιφερειάρχες Ηπείρου και Θεσσαλίας, Αλέκος Καχριμάνης και Κώστας Αγοραστός αντίστοιχα, γαλάζιοι τοπικοί άρχοντες και οι δυό. Εξίσου σκανδαλωδώς, μία εβδομάδα πριν το δυστύχημα των Τεμπών, ο γενικός γραμματέας Μεταφορών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννης Ξιφαράς μιλούσε για έργο «κομβικής σημασίας», ενώ ο μέχρι πρότινος επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, υποσχόταν και 4.000 θέσεις εργασίας.
Το πολιτικάντικο σόου Τασούλα-Καραμανλή
Έναν μήνα μετά την εμφάνιση του προέδρου του ΟΣΕ στη Βουλή, τον περσινό Ιούλιο, ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας συναντιόνταν με τον υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Κώστα Καραμανλή, σε μία συνάντηση με τίτλο «Προχωράνε τα έργα του νομού Ιωαννίνων». Στόχος της συνάντησης το κομματικό ακροατήριο του πρώτου, που εκλέγεται στην εν λόγω περιφέρεια.
Κατά τα όσα έγιναν γνωστά από τις ανακοινώσεις του Κ. Τασούλα για τη συνάντηση, ο Πρόεδρος της Βουλής ενημερώθηκε από τον τότε υπουργό Μεταφορών για την πορεία έργων με ιδιαίτερο βάρος για τα Ιωάννινα: οδικός άξονας «Ιωάννινα-Κακαβιά», σιδηροδρομική σύνδεση «Καλαμπάκα-Ιωάννινα-Ηγουμενίτσα» και αεροπορική σύνδεση Ιωαννίνων-Ηρακλείου.
Ειδικότερα για το θέμα της σιδηροδρομικής γραμμής, ο Κ. Τασούλας ανέφερε τότε πως «το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αντιμετωπίζει θετικά το έργο και ήδη εξετάζει τις προσφερόμενες δυνατότητες χρηματοδότησης των απαιτούμενων μελετών του». Προφανώς αναφερόταν στο υπόλοιπο 50% της χρηματοδότησης του έργου. Της ίδιας χρηματοδότησης που ο υφυπουργός Καραγιάννης δήλωνε επτά μήνες μετά τη συνάντηση των δύο ανδρών πως «εμείς ανακοινώνουμε κάτι για το οποίο είμαστε σίγουροι ότι έχουμε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση», εννοώντας πως τελικά βρέθηκαν και αυτά τα χρήματα.
Όπως προκύπτει, οι «διάφοροι» που μιλούσαν για «σιδηροδρομική Εγνατία» μέχρι και λίγες ημέρες πριν το δυστύχημα των Τεμπών, δεν ήταν άλλοι από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον αρμόδιο υπουργό και υφυπουργό του, τους τοπικούς περιφερειάρχες του κόμματός του, καθώς και τη διορισμένη από τον ίδιο διοίκηση του ΟΣΕ.
Τι θα πει λοιπόν σε λίγες ημέρες, στις 31 Μαρτίου στα Γιάννενα όπου θα βρεθεί για να παρουσιάσει το «αναπτυξιακό πρόγραμμα» για την Περιφέρεια Ηπείρου; Ότι αποφάσισε να αποσύρει σχέδια για τη σιδηροδρομική Εγνατία που -κατά τα άλλα- ήταν σχεδόν έτοιμα, για να μην δημιουργήσει ανταγωνισμό στην οδική Εγνατία Οδό; Διότι οι δηλώσεις και οι υποσχέσεις στους πολίτες της Ηπείρου ήταν πέρα για πέρα πραγματικές, κάθε άλλο παρά αποκυήματα της φαντασίας τους, όπως και τα συμφέροντα που προστατεύονται με αυτή την απόφαση.
