Ηταν 2 Ιανουαρίου του 2020 όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποδεχόμενος στο Μαξίμου τους Μπενιαμίν Νετανιάχου και Νίκο Αναστασιάδη έκανε λόγο για μια πολύ σημαντική ημέρα καθώς «Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ θα υπογράψουν τη συμφωνία για τον αγωγό EastMed, ο οποίος αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική υπεραξία Ελλάδος – Κύπρου στη Μεσόγειο».
Πέρασαν δύο χρόνια από τότε και ο Κυρ. Μητσοτάκης την προηγούμενη εβδομάδα δήλωσε ότι δεν θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την άρση της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στον αγωγό. Δήλωση που πέρασε στα ψιλά αφού ακόμη και αν την ψάξει κανείς στο διαδίκτυο, δύσκολα θα τη βρει.
Σαν ένα αόρατο χέρι να εξαφάνισε ένα έργο που μέχρι πρότινος ήταν το ιερό δισκοπότηρο της εξωτερικής πολιτικής στην ημεδαπή και το οποίο έχει ενταχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI) της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αμερικανικός δάκτυλος
Φυσικά μεσολάβησε το άδειασμα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με το περίφημο non paper που αποκαλύφθηκε πριν από δύο εβδομάδες, στο οποίο οι Αμερικανοί, με πρόσχημα τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στην πρόσφατη Σύνοδο για το Κλίμα στη Γλασκώβη (COP26), εξέφρασαν την άποψη ότι η κατασκευή υποδομών όπως ο EastMed Gas Pipeline (EMGP), με αβέβαιη οικονομική βιωσιμότητα, δεν πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Και παράλληλα στηρίζουν την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας μέσω του καλωδίου Euro-Asia Interconnector και την ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας μέσω του καλωδίου EuroAfrica Interconnector.
Ως διά μαγείας και ο Ελληνας πρωθυπουργός στη δήλωσή του την προηγούμενη εβδομάδα αναφέρθηκε στις εναλλακτικές του EastMed, δηλαδή στα έργα μεταφοράς φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα και στην εξαγωγή του ηλεκτρισμού που θα παράγεται στην Αίγυπτο από ηλιακή ενέργεια στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ολα τα παραπάνω δεν πρέπει να θεωρούνται κεραυνός εν αιθρία αφού μόλις τον περασμένο Απρίλιο ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας είχε δηλώσει ότι «η Ελλάδα πιστεύει στις ΑΠΕ» και «δεν πρόκειται να ξεκινήσει να εξορύσσει στον βυθό της θάλασσας της Μεσογείου προκειμένου να βρει φυσικό αέριο και πετρέλαιο»! Ισως κάτι να γνώριζε παραπάνω ο κ. Δένδιας.
Στο γαϊτανάκι των δηλώσεων ενταφιασμού του EastMed προστέθηκε φυσικά ο Τούρκος πρόεδρος
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν,ο οποίος δήλωσε ότι ο αγωγός «δεν είναι ένα έργο που μπορεί να πραγματοποιηθεί», αφού οι Αμερικανοί που υπολογίζουν τα πάντα σύμφωνα με το κεφάλαιο «έκαναν όλες τις αναλύσεις κόστους» και «είδαν ότι δεν υπάρχει τίποτε θετικό σε αυτή την προσπάθεια. Δηλαδή δεν βγαίνουν οι λογαριασμοί για το κόστος», για να καταλήξει ότι «αυτή η δουλειά δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Τουρκία. Γιατί αν πρόκειται από εδώ να πάει αέριο στην Ευρώπη, θα γίνει μόνο μέσω Τουρκίας».
Γι’ αυτό άλλωστε ο Ταγίπ Ερντογάν απηύθυνε πρόσκληση για επίσκεψη στην Αγκυρα στον πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ, τη στιγμή που οι δυο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις εδώ και περίπου μια δεκαετία! Φυσικά μόλις την περασμένη Τετάρτη το τουρκικό πολεμικό ναυτικό παρενόχλησε-εκδίωξε για δεύτερη φορά το γαλλικό ερευνητικό σκάφος «Νautical Geo», το οποίο απέπλευσε από το λιμάνι της Λάρνακας όπου ελλιμενιζόταν για να διεξαγάγει έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός των κυπριακών οικοπέδων!
Παιχνίδι στα χωρικά ύδατα
Την ίδια ώρα η Αθήνα συνεχίζει να στέλνει αντιφατικά μηνύματα τόσο στη γείτονα όσο και στη διεθνή κοινότητα. Μετά την περίφημη δήλωση του Γιώργου Γεραπετρίτη τον Οκτώβριο του 2020 στη Βουλή ότι «η κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία και όταν λέμε εθνική κυριαρχία εννοούμε αυτονοήτως τα εθνικά χωρικά ύδατα τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα έξι ναυτικά μίλια», ήρθε η δήλωση του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υφυπουργού Εξωτερικών Χρήστου Ροζάκη στο Πρώτο Πρόγραμμα ότι θα έπρεπε να γυρίσουμε στις προηγούμενες θέσεις της Τουρκίας, η οποία είχε αποδεχτεί τα 12 ναυτικά μίλια για την ηπειρωτική χώρα και τα 6 ναυτικά μίλια για τα νησιά. «Εκεί η μόνη εύλογη προσπάθεια της Ελλάδας θα ήταν να συζητήσει όχι 6 ναυτικά μίλια για τα νησιά, αλλά κάποιο διαφορετικό εύρος στα 8 ή τα 10 ναυτικά μίλια».
Αγκάθια στα δυτικά Βαλκάνια
Και σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, ο Τούρκος πρόεδρος βρήκε αφορμή να πατήσει εκ νέου πόδι στην Αλβανία. Στην επίσκεψή του την περασμένη Δευτέρα στα Τίρανα χαρακτήρισε τη χώρα «γείτονα της καρδιάς μου παρότι υπάρχουν σύνορα ανάμεσά μας», με τον Εντι Ράμα να χαρακτηρίζει τον Τούρκο πρόεδρο «μοναδικό ηγέτη που τηρεί τον λόγο του» και να λέει με νόημα ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την Τουρκία».
Φυσικά ο Τούρκος πρόεδρος πατά στο κενό που αφήνει η μετάθεση χρονικά της περίφημης διεύρυνσης των δυτικών Βαλκανίων, στην οποία έχει βάλει το χεράκι της και η κυβέρνηση της Αθήνας καθυστερώντας να κυρώσει τις τρεις ενδιάμεσες συμφωνίες με τη Βόρεια Μακεδονία. Το οξύμωρο είναι ότι ελληνικό σάιτ έγραφε την επομένη ότι ανήσυχος ο Κυρ. Μητσοτάκης «επιστρατεύει κάθε μέσο για τη διπλωματική εργαλειοθήκη» και «θέτει από σήμερα ένα νέο μοντέλο λειτουργίας, ενεργοποιώντας την απευθείας επικοινωνία των πρέσβεων της χώρας μαζί του»! Εδώ φυσικά τα λόγια περιττεύουν…