Η στέγαση ως βασική ανθρώπινη ανάγκη και θεμελιώδες δικαίωμα αναδεικνύεται τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα σήμερα σε μείζον κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα και στη χώρα μας. Γι’ αυτό και αποτελεί πρώτιστο κοινωνικό δικαίωμα και ως τέτοιο το αντιμετωπίζουμε στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Η συνολική πορεία του στεγαστικού ζητήματος τις τελευταίες δεκαετίες και οι πρόσθετες δυσκολίες που έφεραν οι διαδοχικές κρίσεις της δεκαετίας του 2010 δείχνουν σαφώς ότι η πρόσβαση στην κατοικία δεν είναι πρόβλημα που μπορεί να λυθεί μόνο του. Χρειάζονται συνολικές πολιτικές στέγασης και κοινωνικής ένταξης.
Κι ακριβώς επειδή αντιμετωπίζουμε σοβαρά το ζήτημα της στέγασης και όχι με ημίμετρα πρωτοπορήσαμε και επεξεργαστήκαμε ήδη από τον προηγούμενο χειμώνα ολοκληρωμένη πρόταση για την ανάπτυξη στεγαστικής πολιτικής στην Ελλάδα και την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος για πρόσβαση των νέων, των φοιτητών και των ευάλωτων οικογενειών σε φτηνή στέγη.
Η κυβέρνηση από την άλλη έφερε προς ψήφιση στη Βουλή πριν από κάποιες ημέρες ένα ελλιπές νομοθέτημα 36 άρθρων, εκ των οποίων μόνο τα 13 αφορούν τη στεγαστική πολιτική. Και τα άρθρα αυτά όχι μόνο μας ζητούν να δώσουμε λευκή επιταγή στην κυβέρνηση για την εφαρμογή τους, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν συνιστούν ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική, παρά μόνο ένα προεκλογικό πυροτέχνημα προς επικοινωνιακή εκμετάλλευση. Ουσιαστικά δεν είναι παρά μια δέσμη ημίμετρων που δεν απαντάει στο στεγαστικό πρόβλημα σήμερα, ενώ απευθύνεται σε πολύ λιγότερους ανθρώπους από ό,τι ισχυρίζεται.
Συγκεκριμένα οι σχετικές διατάξεις υπολογίζονται ότι καλύπτουν έναν ελάχιστο αριθμό νέων: 3.000-4.000 άτομα ηλικίας 25-39 ετών. Ασχετα από το ότι το αρμόδιο υπουργείο ισχυρίζεται ότι οι ωφελούμενοι θα είναι γύρω στις 10.000. Κι αυτό διότι για να ισχύει αυτό που λένε πρέπει το μέσο ύψος δανείου να είναι 50.000 ευρώ και επομένως να αναζητηθεί σπίτι που να καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες με 55.000 ευρώ!
Επιπλέον προβληματικό κρίνεται το γεγονός ότι δεν προβλέπεται σε κανένα σημείο κάποια ποσόστωση ή κάποια ειδική αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία, ενώ ένα ακόμη ηθικό και νομικό ζήτημα που προκύπτει από τις πρόχειρες αυτές διατάξεις είναι το γεγονός ότι ενώ τα ¾ του δανείου προέρχονται από τη ΔΥΠΑ, δηλαδή τις ανταποδοτικές εισφορές όσων πλήρωναν εισφορές υπέρ ΟΕΚ, δυστυχώς η συντριπτική τους πλειονότητα αποκλείεται λόγω ηλικίας.
Τέλος, αποτελεί στρεβλή νομοθέτηση η παροχή στεγαστικών δανείων α΄ κατοικίας μόνο για την αγορά κατοικιών, αποκλείοντας την παροχή στεγαστικού δανείου για την ανέγερση και την κατασκευή κατοικίας επί ιδιόκτητου οικοπέδου, καθώς η συγκεκριμένη περιοριστική διάταξη σε συνδυασμό με την υποχρεωτικότητα αγοράς σπιτιού εντός οικιστικής ζώνης αποτελεί στην ουσία αντικίνητρο για να παραμείνει κάποιος στην περιφέρεια, ενώ η εισαγωγή του περιοριστικού άρθρου περί παλαιότητας άνω των 15 ετών σημαίνει ότι λ.χ. στην Αττική αποκλείονται πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στο κέντρο και πέριξ των στάσεων μετρό, αφού εκεί οι τιμές πώλησης είναι ιδιαίτερα υψηλές. Οι διατάξεις δηλαδή θα εφαρμοστούν είτε σε περιοχές υποβαθμισμένες είτε σε πολύ παλιά διαμερίσματα κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Παλιά διαμερίσματα τα οποία μοιραία θα χρήζουν ανακαίνισης, η οποία θα συνεπάγεται σοβαρά έξοδα για τον δανειολήπτη.
Το πολυδιαφημιζόμενο πρόγραμμα «Σπίτι μου» ασφαλώς είναι καλύτερο από το τίποτε, αλλά δεν είναι αυτό που περιμέναμε και δεν λύνει το πρόβλημα.
Η κυβέρνηση με το βλέμμα στις εκλογές συνεχίζει απλώς την επιδοματική τακτική ακόμη και στο μείζον θέμα της στέγασης, δίνοντας ελάχιστα σε λίγους και αποκλείοντας τους πολλούς.
Το κράτος πρόνοιας όμως οφείλει να βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε πολιτικής.
*Ο Απόστολος Πάνας είναι βουλευτής Χαλκιδικής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ υπεύθυνος του τομέα Ανάπτυξης & Επενδύσεων
