Επιδημία & ευθύνες

Χρειάστηκαν μόλις τρεις μήνες για να περάσει ο κορονοϊός από τη μακρινή Κίνα στην Ελλάδα και να δημιουργήσει συνθήκες πανδημίας. Για τραγική ειρωνεία η εμφάνισή του δεν σχετίστηκε με τους πρόσφυγες, τους οποίους προκαταβολικά είχε ενοχοποιήσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Ταξίδεψε business class από το Μιλάνο και χτύπησε πρώτα την ανώτερη τάξη.

Τι σημαίνει αυτό; Οτι ζούμε σε έναν αλληλοεξαρτώμενο κόσμο με οικουμενικά προβλήματα που χρήζουν κοινής αντιμετώπισης. Για τα προβλήματα αυτά την ευθύνη δεν μπορούν να έχουν ιδιώτες αλλά το κράτος που πρέπει να διαφυλάττει τον πολίτη και την κοινωνία. Οταν περάσει η υγειονομική κρίση τίποτε στον κόσμο δεν θα είναι όπως πριν. Η υφήλιος δεν θα μετρήσει μόνο θύματα αλλά και σοβαρά λάθη. 

Μάλλον θα χρειαστεί να αναθεωρήσει αντιλήψεις και προτεραιότητες και (αν θέλει να επιβιώσει) να παραγάγει ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο. Να οχυρώσει κάτω από την κρατική ευθύνη, που τώρα εμφανίζεται ως μοναδικό όπλο, την υγεία και την προστασία των πολιτών. Τα κράτη εξοπλίζονται και ανακαλύπτουν εχθρούς και τρομοκράτες αλλά είναι αδύναμα μπροστά σε έναν αόρατο ιό, που δυστυχώς δεν είναι ο μόνος.

 Για την Ελλάδα επιστήμονες όπως ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Στατιστικής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ Γιάννης Ιωαννίδης εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία, που εδράζεται κυρίως στην πιθανότητα να έχει γίνει λάθος εκτίμηση των στατιστικών νοσηρότητας. Αυτήν τη στιγμή δίνεται μια μάχη η οποία πρέπει να συστρατεύσει το σύνολο των πολιτών, του κρατικού μηχανισμού αλλά και την ατομική ευθύνη όλων μας. Το τι θα συμβεί είναι άγνωστο, αν και είναι γνωστό ότι σχετίζεται με την αντοχή του συστήματος υγείας.

 Η οικονομική κρίση και η διαχείρισή της από συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα αποδυνάμωσαν το σύστημα υγείας. Υπουργοί και βουλευτές κορδώνονταν ότι απέλυσαν τους γιατρούς (που σήμερα χρειαζόμαστε) και ότι χώρεσαν το σύστημα υγείας στα ασφυκτικά πλαίσια του δημοσιονομικά ορθού. Αυτό το δημοσιονομικό ορθό έστρεφε τους πολίτες στον μονόδρομο της ιδιωτικής περίθαλψης και ασφάλισης. Σήμερα και τα δύο ιδιωτικά συστήματα νίπτουν τα χείρας τους την ώρα που κάθε κάτοικος της χώρας πλένει τα χέρια του για να μην πεθάνει, μην μπορώντας να κάνει τίποτε άλλο. Η ιδεοληψία των κυβερνώντων ταύτισε την ασφάλεια της χώρας με αστυνομικούς και καταστολή. Αποδεικνύεται πως χρειαζόμασταν γιατρούς για την ασφάλεια της χώρας και κοινωνική μέριμνα, όχι στρατολάγνους. 

Δυστυχώς οι κοινωνικές δαπάνες έχουν ενοχοποιηθεί ως η βάση όλων των κακών της χώρας. Με τον πιο τραγικό τρόπο σήμερα ανακαλύπτουμε ότι είναι η μοναδική λύση, ειδικά στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Τι θα κάνουμε σήμερα; Χρειάζονται ψυχραιμία, εμπιστοσύνη στις οδηγίες του υπουργείου Υγείας και υψηλή αίσθηση ευθύνης. Οι επιστήμονες στη χώρα στηρίζουν τις ελπίδες τους στην καθυστέρηση της διασποράς του ιού, ώστε το σύστημα υγείας να αντέξει και να μπορεί να διαθέσει νοσοκομειακά κρεβάτια σε όσους έχουν ανάγκη.

 Σε αυτό μπορεί να συμβάλει ο πολίτης προσπαθώντας να μην καταστήσει τον εαυτό του φορέα. Κανένας δεν μπορεί να είναι ασφαλής σε αυτό τον πλανήτη επειδή έχει εξασφαλίσει έναν ικανοποιητικό ιδιωτικό χώρο. Οταν βήξει ο Κινέζος, μπορεί κυριολεκτικά να νοσήσει ο Ελληνας. Την επόμενη ημέρα από τον κορονοϊό οι άνθρωποι πρέπει να έχουν γίνει σοφότεροι και να έχουν μάθει να υπερασπίζονται την κοινωνία που ορίζεται από την αλληλεγγύη και το νοιάξιμο για την κοινή ζωή. 

Τα κλειστά χρηματιστήρια και η οικονομία που έχει καταρρεύσει από την προσδοκία των αποτελεσμάτων της πανδημίας αποδεικνύουν ότι την πραγματική ζωή προσδιορίζουν και διαφυλάσσουν μόνο οι άνθρωποι, όχι τα κέρδη. Με εγγυητή το δομημένο και κοινωνικό κράτος.