Πολλά ερωτήματα εγείρει ο τρόπος με τον οποίο κινήθηκαν τόσο η Δικαιοσύνη όσο και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε ό,τι αφορά την υπόθεση του Δημήτρη Λιγνάδη. Επί μέρες ολόκληρες η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών δεν παρενέβαινε αυτεπάγγελτα, παρά τον ορυμαγδό των αποκαλύψεων που αφορούσαν την αρρωστημένη δράση του σκηνοθέτη και ηθοποιού.
Είναι χαρακτηριστικό πως ούτε δημοσιογράφοι οι οποίοι δημοσιοποίησαν καταγγελίες φερόμενων ως θυμάτων του Λιγνάδη ούτε οι καταγγέλλοντες κλήθηκαν αστραπιαία για να καταθέσουν ό,τι γνωρίζουν. Επίσης, παρά τον «χορό» των καταγγελιών και τις μηνύσεις που είχαν κατατεθεί στη Δικαιοσύνη, στις οποίες μεταξύ άλλων γινόταν αναφορά και σε μη παραγεγραμμένα αδικήματα από την πλευρά Λιγνάδη, ουδέποτε δόθηκε εντολή να κατασχεθούν και να ερευνηθούν το κινητό του τηλέφωνο και ο προσωπικός του υπολογιστής. Αγνωστο γιατί, όταν σε πλήθος αντίστοιχων αναφορών η Δικαιοσύνη κινείται ταχύτατα και ερευνά προκειμένου να εντοπίσει τυχόν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Οσμή συγκάλυψης αναδύεται όμως και από τον τρόπο που λειτούργησε πολιτικά η υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη. Αντί να καταθέσει εξαρχής μηνυτήρια αναφορά στον Αρειο Πάγο προκειμένου να διερευνηθούν οι καταγγελίες εναντίον του Λιγνάδη και να τον οδηγήσει σε παραίτηση, άφησε να περάσουν μέρες ολόκληρες. Μέχρι που τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο.
Αστραπιαία παρέμβαση άλλες φορές
Στις 6 Φεβρουαρίου το 2020mag.gr και η δημοσιογράφος Ναταλί Χατζηαντωνίου δημοσιοποίησαν μια ιδιαίτερα σημαντική μαρτυρία που σόκαρε το πανελλήνιο. Ο Νίκος Σ., μιλώντας στην έμπειρη δημοσιογράφο του πολιτιστικού ρεπορτάζ, περιέγραψε με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη όταν ή-ταν 19 χρόνων από τον σκηνοθέτη Δ. Λιγνάδη. Ο Nίκος Σ. δεν κατονόμαζε βέβαια τον προφυλακισμένο σήμερα σκηνοθέτη, ωστόσο τον φωτογράφιζε.
Η μαρτυρία προκάλεσε σάλο. Τα social media πήραν φωτιά. Οχι όμως και οι εισαγγελικές αρχές. Επί μέρες ολόκληρες η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών αλλά και η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου παρέμεναν απλοί παρατηρητές των καταγγελιών που ακολούθησαν. Αντί να καλέσουν τη δημοσιογράφο ή τον Νίκο Σ. προκειμένου να καταθέσουν ό,τι γνωρίζουν, προτίμησαν να κρυφτούν πίσω από την υποτιθέμενη ανωνυμία του καταγγέλλοντα, υποστηρίζοντας πως όσα κατήγγειλε ήταν ανεπίσημα. Οτι δηλαδή είχαν παραγραφεί επειδή περιγράφουν αδίκημα το οποίο φέρεται να είχε συμβεί το 2005 και δεν είχε κατατεθεί μήνυση.
Σε άλλες περιπτώσεις με απλά δημοσιεύματα οι εισαγγελικές αρχές έχουν κινηθεί ταχύτατα και έχουν παρέμβει αυτεπάγγελτα. Για παράδειγμα τον περασμένο Νοέμβριο η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών παρενέβη αυτεπάγγελτα έπειτα από βίντεο του τραγουδιστή Γρηγόρη Πετράκου και δημοσιεύματα εφημερίδων τα οποία αμφισβητούσαν την επικινδυνότητα του κορονοϊού και την αποτελεσματικότητα των τεστ ενώ χαρακτήριζαν επικίνδυνα τα εμβόλια κατά της πανδημίας. Τον Ιανουάριο του 2019 η τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου διαβίβασε φάκελο με δημοσιεύματα αναφορικά με τον Μανώλη Πετσίτη στον τότε διευθύνοντα την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών Βαγγέλη Ιωαννίδη. Τα δημοσιεύματα εμφάνιζαν τον Πετσίτη να λειτουργεί ως «εκπρόσωπος υπηρεσιών του Μεγάρου Μαξίμου», «με σαφείς υπόνοιες για τον ρόλο του στην εταιρεία ELFE συμφερόντων του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη».
Στην περίπτωση όμως του Νίκου Σ. η Δικαιοσύνη δεν παρενέβη αυτεπάγγελτα. Σύμφωνα με πηγές από τον χώρο της Δικαιοσύνης, κανονικά οι εισαγγελείς θα έπρεπε να καλέσουν τον καταγγέλλοντα και να ζητήσουν να καταθέσει όλα όσα γνωρίζει. Ισως ο Νίκος Σ. να γνώριζε πρόσωπα και καταστάσεις και για άλλα αξιοποιήσιμα, δηλαδή μη παραγεγραμμένα περιστατικά, κάτι που οι εισαγγελείς όφειλαν να ελέγξουν. Επίσης, λόγω της φύσης του αδικήματος θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν το αδίκημα «κατ’ εξακολούθηση».
«Χορός» μηνύσεων και καταγγελιών
Στην εισαγγελία ωστόσο υπήρχε από τις 5 Φεβρουαρίου επώνυμη μαρτυρία αναφορικά με τον Δ. Λιγνάδη. Ε-πρόκειτο για τη μήνυση που κατατέθηκε από τον Βασίλη Κ. αναφορικά με τα αδικήματα του βιασμού και της αποπλάνησης που φέρεται να είχαν συμβεί την περίοδο 1995-98. Αν και το αδίκημα και σε αυτή την περίπτωση είχε παραγραφεί, εν προκειμένω γινόταν αναφορά και σε άλλες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης κατά ανηλίκων από την πλευρά Λιγνάδη. Σε χρονικές περιόδους μάλιστα όπως το 2014 και το 2017-18, όταν τα αδικήματα δεν είχαν παραγραφεί. Η εισαγγελία όμως κινείται και πάλι αργά σε ό,τι αφορά πιθανή σύλληψη του Λιγνάδη. Στο μεταξύ, όλο και περισσότερες μαρτυρίες είτε βλέπουν το φως της δημοσιότητας είτε φτάνουν στα γραφεία των εισαγγελέων.
Στις 13 Φεβρουαρίου η πλευρά Βασίλη Κ. κατέθεσε συμπληρωματικό υπόμνημα προς την εισαγγελία. Σε αυτό προτείνονταν ως μάρτυρες δύο πρόσωπα αιγυπτιακής καταγωγής. Το ένα από αυτά κατήγγειλε ότι είχε πέσει θύμα βιασμού από τον Λιγνάδη τον Αύγουστο του 2015 στην Επίδαυρο. Στις 19 Φεβρουαρίου κατατέθηκε ακόμη μία μήνυση – τη δημοσιοποίησε αποκλειστικά το Documento και αφορούσε το 2010, όταν ο μηνυτής Α.Ε. ήταν 14 χρόνων. Το έγκλημα δεν είχε παραγραφεί. Οπως κατήγγειλε, ο Λιγνάδης τον νάρκωσε μες στο σπίτι του στο Με-ταξουργείο και στη συνέχεια τον βίασε. Η κατάθεση της μήνυσης προκάλεσε τη σύλληψη Λιγνάδη. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές από τον χώρο της Δικαιοσύνης, ο τότε 14χρονος θα έπρεπε κανονικά να βρεθεί ενώπιον του ει-σαγγελέα ώστε να διασφαλιστεί ότι θα καλυφθούν τα όποια κενά μπορεί να έχει η μήνυση που θα μπορούσαν να δώσουν νομικό πάτημα στην πλευρά Λιγνάδη.
Δεν ερευνήθηκαν υπολογιστές και κινητό
Παρά το ένταλμα σύλληψης Λιγνάδη, οι αστυνομικοί ουδέποτε έλαβαν εντολή να πραγματοποιήσουν κατ’ οίκον έρευνα. Αυτό άλλωστε κατήγγειλαν αστυνομικοί σε επιστολή που απέστειλαν στον αστυνομικό συντάκτη Γιώργο Καραϊβάζ και δημοσιεύτηκε στο bloko.gr.
Οι αστυνομικοί δεν κατάσχεσαν ούτε ερεύνησαν ούτε το κινητό τηλέφωνο του Λιγνάδη ούτε τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή. Μάλιστα για μέρες ολόκληρες κυκλοφορούσε ελεύθερος παρά τον ορυμαγδό των καταγγελιών, έχοντας τον απαραίτητο χρόνο να εξαφανίσει τυχόν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Σύμφωνα με την κατάθεση του αδερφού Λιγνάδη στην ανακρίτρια, το κινητό του προφυλακισμένου σκηνοθέτη ήταν μέχρι και την Πέμπτη το βράδυ στην κατοχή του Ιωάννη Λιγνάδη, αντί να ερευνάται από τις αρχές.
«Ποιος φοβάται το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών και μη αρχείων του κ. Λιγνάδη ή σε άλλη περίπτωση ποιος επιχειρεί να συγκαλύψει την υπόθεση του κ. Λιγνάδη, συσκοτίζοντας το περιβάλλον των στοιχείων ώστε να τύχει άλλης ποινικής αντιμετώπισης από αυτή που θα όριζαν τα ίδια τα στοιχεία;» αναρωτιούνται οι αστυνομικοί στην επιστολή που έστειλαν στον Γ. Καραϊβάζ.
Κατασχέσεις για ψύλλου πήδημα
Σε άλλες περιπτώσεις η ΕΛΑΣ έχει εισβάλει για ψύλλου πήδημα σε σπίτια και έχει κατασχέσει ηλεκτρονικούς υ-πολογιστές και κινητά τηλέφωνα. Ακόμη και σε περιπτώσεις στις οποίες, όπως αποδείχτηκε, δεν υπήρχε κανένα αδίκημα. Οπως στην περίπτωση του γνωστού μουσικοσυνθέτη Παναγιώτη Βήχου, ο οποίος το 1998 είχε καταγγείλει κύκλωμα σωματεμπορίας στη Σαντορίνη. Κατά τις καταγγελίες, μεταξύ άλλων εμπλεκόταν και ο αστυνομικός διοικητής του νησιού. Εισαγγελέας και ανακρίτρια αποφάσισαν να παραπέμψουν με βούλευμα τον διοικητή και μαζί του παραπέμφθηκαν άλλοι δύο αστυνομικοί.
Λίγο πριν από την τέταρτη δίκη, και συγκεκριμένα στις 21 Φεβρουαρίου 2003, κλιμάκιο της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με επικεφαλής τον Μανώλη Σφακιανάκη εισέβαλε στο σπίτι του Βήχου παρουσία εισαγγελέα. Οπως ανέφεραν, ενεργούσαν στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης καθώς υπήρχε καταγγελία ότι από τον υπολογιστή του γινόταν διακίνηση πορνογραφικού υλικού. Τότε ξεκίνησε ο δικαστικός γολγοθάς του Βήχου που κράτησε 14 ολόκληρα χρόνια. Διασύρθηκε και ταλαιπωρήθηκε, αλλά στο τέλος δικαιώθηκε τόσο από την ελληνική Δικαιοσύνη όσο και με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Σαλαμοποίηση των ερευνών
Στο μεταξύ, ακόμη μία μήνυση, του Δημήτρη Ανθη, κατατέθηκε στις εισαγγελικές αρχές σε βάρος γνωστού ηθοποιού καθημερινού σίριαλ μεγάλου καναλιού και αφορά μη παραγεγραμμένη υπόθεση βιασμού που φέρεται να έγινε το 2006. Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες και δημοσιεύματα, το πρόσωπο το οποίο καταγγέλλεται φέρεται να ήταν παρών στη σεξουαλική κακοποίηση του Νίκου Σ. από τον Δ. Λιγνάδη που αποκάλυψε το mag2020. Η εισαγγελία, εντούτοις, αντί να ενοποιήσει τις έρευνες, όπως αναφέρουν νομικές πηγές, καθώς αφορούν ένα περιβάλλον γύρω από το κεντρικό πρόσωπο που είναι ο προφυλακισμένος σκηνοθέτης, διενεργεί ξεχωριστή έρευνα.
Η καθυστερημένη αντίδραση Μενδώνη
Οσμή πολιτικής συγκάλυψης αναδύεται και από τον τρόπο που κινήθηκε η Λ. Μενδώνη. Ηταν 3 Φεβρουαρίου 2020 όταν η υπουργός Πολιτισμού διέψευσε τις φήμες περί παραίτησης Λιγνάδη από τη διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου. Οπως ανέφερε, «δεν υπάρχουν επίσημες καταγγελίες», ενώ είχε υπογραμμίσει πως «όταν δεν υπάρ-χουν δημιουργούμε πλαίσιο ανθρωποφαγίας και όχι κράτος δικαίου». Είχε προηγηθεί ένα οργιώδες παρασκήνιο παραίτησης ή μη του σκηνοθέτη Λιγνάδη από το Εθνικό Θέατρο.
Τρεις μέρες μετά, στις 6 Φεβρουαρίου, η υπουργός κάνει στροφή 180 μοιρών. Κάνει δεκτή την παραίτηση Λι-γνάδη και ενώ μία μέρα πριν είχε κατατεθεί η μήνυση του Βασίλη Κ. στην εισαγγελία και είχε δημοσιοποιηθεί από τη Ν. Χατζηαντωνίου η καταγγελία του Νίκου Σ. Αντί να δώσει εντολή να κατατεθεί μηνυτήρια αναφορά στην εισαγγελία ώστε να ερευνηθούν όσα καταγγέλλονται, η Μενδώνη δεν κάνει τίποτε περισσότερο. Το έπραξε μέρες μετά, στις 19 Φεβρουαρίου, όταν πλέον η κατάσταση ήταν μη αναστρέψιμη.
Η ίδια επιχείρησε μάλιστα να φανεί ως θύμα της υπόθεσης. Οτι δηλαδή εξαπατήθηκε από τον Λιγνάδη, τον οποίο έσπευσε να χαρακτηρίσει «επικίνδυνο άνθρωπο». Αυτόν που η ίδια διόρισε στο Εθνικό Θέατρο το καλο-καίρι του 2019, καταργώντας την προκήρυξη θέσης καλλιτεχνικού διευθυντή από την πρώην υπουργό Μυρσίνη Ζορμπά. Η Λ. Μενδώνη από το βήμα της Βουλής εγκαλούσε τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αν «αμφισβητούν το ήθος του Λιγνάδη».
Πολιτική χροιά από τον Λιγνάδη
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί και η προσπάθεια Λιγνάδη να πολιτικοποιήσει την υπόθεση. Μια τακτική την ο-ποία ουκ ολίγες φορές έχουμε δει να χρησιμοποιούν δημόσια πρόσωπα όταν μπλέκουν με τη Δικαιοσύνη. Συγκε-κριμένα, στο υπόμνημά του αναφέρει ότι ουσιαστικά δέχεται «πόλεμο» επειδή «οι ως άνω επιλογές μου δεν ήταν “αριστερές”, ήταν διαφορετικές από τις επιλογές της προηγούμενης διοίκησης επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ […]. Αλλωστε ήδη πριν την ανάληψη των καθηκόντων μου είχα ασκήσει σκληρή κριτική στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για τις επιλογές των παραγωγών στο Εθνικό Θέατρο. Αποκορύφωμα της έκφρασης της αγάπης μου για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό που ενδεχομένως να ενόχλησε τους αριστερίζοντες θιασώτες του μεταμοντέρνου, ήταν η επιλογή μου να φιλήσω το ομοίωμα του Παρθενώνα μετά το τέλος της περσινής παράστασης “Πέρσες” στην Επί-δαυρο».
Ηξεραν για το Αρσάκειο
Με καθυστέρηση κινήθηκε η Δικαιοσύνη και σε ό,τι αφορά το Αρσάκειο. Συγκεκριμένα, μόλις την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου κινητοποιήθηκε η εισαγγελία με αφορμή αναφορά που κατέθεσε η διοίκηση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας με αντικείμενο την καταγγελία 285 αποφοίτων των Αρσακείων Σχολείων περί σεξουαλικών και άλλων μορφών παρενοχλήσεων από εκπαιδευτικούς. Η προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Σωτηρία Παπαγεωργακοπούλου διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, την οποία θα διενεργήσει ο εισαγγελέας πρωτοδικών Γιώργος Νούλης.
Ωστόσο καταγγελίες αναφορικά με το Αρσάκειο είχαν φτάσει στη Δικαιοσύνη από τις 5 Φε-βρουαρίου, στη μήνυση που κατέθεσε ο Βασίλης Κ., ενώ καταγγελία πρώην μαθήτριας του Αρσάκειου είχε δημοσιοποιήσει και το mag2020.gr, για τον ανάρμοστο τρόπο που την είχε προσεγγίσει ο σκηνοθέτης, τον οποίο είχε γνωρίσει όταν ήταν 16 ετών στο πλαίσιο του ανεβάσματος σχολικής θεατρικής παράστασης.
