Ανοργανωσιά, αδιαφορία ή μεγάλη μπίζνα με την έλλειψη αντιδραστηρίων;
Μια διαφορετική διάσταση πήρε η είδηση για το προσωρινό κλατάρισμα του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) που διεξάγει εργαστηριακούς ελέγχους για τον κορονοϊό, η οποία έπεσε σαν βόμβα στα νοσοκομεία. Ανθρωποι του χώρου μιλούν καθαρά για έλλειψη οργάνωσης σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή της πανδημίας και για τον μονόδρομο που προκάλεσε η προσωρινή αδυναμία του ΕΚΕΑ ώστε να προτιμηθούν ιδιωτικά εργαστήρια που χρεώνουν τα τεστ κατά πολύ ακριβότερα από την τιμή του ΕΚΕΑ. Το επιβεβαίωσε και η επιστολή της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής (ΥΠΕ) που ήρθε στη δημοσιότητα (περιέργως είχε ανεπίσημο χαρακτήρα, αν και από ασφαλείς πληροφορίες
το Documento πληροφορήθηκε ότι κοινοποιήθηκε με κάθε μη επίσημο τρόπο σε στελέχη υγειονομικών δομών) και πρότεινε στους διοικητές των νοσοκομείων να στέλνουν τα δείγματά τους σε συγκεκριμένο ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο. Μάλιστα φήμες αναφέρουν ότι με το συγκεκριμένο έχει σχέση και στέλεχος της επιτροπής που διαχειρίζεται με τον πλέον επίσημο τρόπο την υγειονομική κρίση. Την ίδια ώρα και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) δηλώνει ότι αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στη διεξαγωγή εργαστηριακών ελέγχων.
Αν κάτι έχει συζητηθεί περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην Ελλάδα είναι τα τεστ, είτε για τον μικρό αριθμό αυτών που πραγματοποιούνταν στο ξεκίνημα της πανδημίας είτε για την «αλόγιστη χρήση των εξετάσεων», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ανακοίνωση του ΕΚΕΑ αιτιολογώντας την αδυναμία του να διεξάγει εργαστηριακούς ελέγχους για την επόμενη εβδομάδα. Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Αναζητούνται εναλλακτικές της τελευταίας στιγμής
Η σωστή εντολή για υποχρεωτικά τεστ στους υγειονομικούς κατά την επιστροφή τους από διακοπές σε συνδυασμό με την ανοδική πορεία των κρουσμάτων τον Αύγουστο και τη μεγαλύτερη ανάγκη για τεστ προκάλεσαν απότομη αύξηση του αριθμού τους το τελευταίο διάστημα. Ετσι, σε συνδυασμό και με την παντελή απουσία οργάνωσης σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, αναζητούνται εναλλακτικές της τελευταίας στιγμής, ακόμη κι αν κοστίσουν χιλιάδες ευρώ παραπάνω. «Η τριπλή βάρδια μπορεί να ανεβάσει στις 3.500 τον αριθμό των πραγματοποιούμενων τεστ ημερησίως αν υπήρχαν περισσότερα αντιδραστήρια. Είναι επιτέλους η ώρα να υπάρχει προγραμματισμός και λελογισμένη χρήση στα αντιδραστήρια» τόνισε η πρώην πρόεδρος του ΕΚΕΑ Χάρις Ματσούκα σε συνέντευξή της.
Το «κλατάρισμα» είχε αποτέλεσμα η 1η ΥΠΕ με επιστολή της προς τις διοικήσεις των νοσοκομείων να ζητάει να προχωρήσουν άμεσα σε συμβάσεις είτε με το ΕΚΠΑ είτε με το Παστέρ είτε με το ΕΚΕΑ, ενώ μία μέρα μετά κοινοποιεί ατύπως και όνομα ιδιωτικού εργαστηρίου.
Είχε προηγηθεί την 1η Σεπτεμβρίου η ανακοίνωση του ΕΚΕΑ η οποία γνωστοποιούσε ότι δεν μπορεί να κάνει άλλα τεστ έως τις 8 Σεπτεμβρίου, οπότε και θα παραλάβει τα επόμενα 6.000 αντιδραστήρια που διατίθενται για χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας. Σημαντική «λεπτομέρεια» είναι ότι στο ΕΚΕΑ το τεστ κοστίζει 13 ευρώ ενώ τα άλλα εργαστήρια το κοστολογούν περί τα 50 ευρώ – με επιβάρυνση των κρατικών ταμείων επιπλέον 37 ευρώ.
Όλα αυτά την ώρα που υγειονομικοί, μιλώντας στο Documento, κάνουν λόγο για τρομερή έλλειψη οργάνωσης σε πολύ κρίσιμη στιγμή. «Είναι μια αλυσίδα που έχει σπάσει σε πολλά σημεία» λέει ο Γιώργος Κουτσοθανάσης, νοσηλευτής και πρόεδρος επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων στο «Σωτηρία». «Και αντιδραστήρια να είχαμε, αν δεν έχουμε προσωπικό δεν μπορούμε να κάνουμε τεστ» λέει χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι με πολύ μικρές παρεμβάσεις σε άτομα και υποδομές το «Σωτηρία» θα μπορούσε να καλύψει αυτοδύναμα τις ανάγκες του σε εργαστηριακούς ελέγχους.
Στις περιορισμένες δυνατότητες για μεγάλο αριθμό εργαστηριακών ελέγχων αλλά και στο υψηλό κόστος τους στα ιδιωτικά εργαστήρια αναφέρθηκε και ο πρόεδρος των εργαζομένων στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός Ηλίας Σιώρας. «Η δυνατότητα των νοσοκομείων είναι περιορισμένη και δεν μπορεί να καλύψει ούτε και τη γενική εφημερία. Τα όρια ανθρώπινης αντοχής έχουν εξαντληθεί! Τα εργαστήρια των νοσοκομείων στενάζουν από έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού» αναφέρει η ΕΙΝΑΠ, κάνοντας τους επόμενους μήνες να μοιάζουν ακόμη πιο ζοφεροί. Το ερώτημα που τίθεται σύμφωνα με την ΕΙΝΑΠ είναι «πού θα γίνονται τα τεστ; Σε αλυσίδες διαγνωστικών κέντρων ή δεν θα γίνονται καθόλου;».
Σε δεύτερη μοίρα το φτηνό ΕΚΕΑ
Από την πρώτη στιγμή που το ΕΚΕΑ μπήκε στη διαδικασία εργαστηριακών ελέγχων για τον κορονοϊό φάνηκε ότι δεν αποτελούσε πρώτη προτεραιότητα των δομών που είχε οριστεί ότι θα του στέλνουν δείγματα, παρά την κατά πολύ χαμηλότερη τιμή του ανά τεστ. «Τον πρώτο καιρό πήγαιναν εκεί πολύ λίγα δείγματα, άργησε η κατεύθυνση δειγμάτων προς το ΕΚΕΑ. Και σε όλη τη διάρκεια υπάρχει μοίρασμα του πού γίνονται οι εξετάσεις, δεν κατευθύνθηκαν μαζικά προς το ΕΚΕΑ» αναφέρει η κ. Ματσούκα.
«Αρχικά επειδή δεν λαμβάναμε αντίστοιχο αριθμό δειγμάτων με τα αντιδραστήρια που μας διαθέτει η εταιρεία υπάρχει κίνδυνος να χάσουμε αυτό τον αριθμό αντιδραστηρίων, όποτε μετά αποφασίστηκε να λαμβάνουμε δείγματα των νοσοκομείων και συγκεκριμένα των προεγχειρητικών ελέγχων» αναφέρει ο Κώστας Σταμούλης, διευθυντής του ΕΚΕΑ. «Το επόμενο διάστημα το ΕΚΕΑ ανέλαβε και τα δείγματα που έρχονταν από το “Ελευθέριος Βενιζέλος”, ωστόσο αυτή η συνεργασία διακόπηκε ξαφνικά» επισημαίνει ο κ. Σταμούλης και αναρωτιέται: «Ποιος οργάνωσε το πού πηγαίνουν τα δείγματα, πώς καθορίζεται το κέντρο που θα κάνει τους εργαστηριακούς ελέγχους, ποιο είναι το κριτήριο;».