Τις καθυστερήσεις και τον ελλιπή σχεδιασμό της εναέριας επιτήρησης της Αττικής την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι τονισε και σήμερα στην κατάθεση ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθήνας ο διορισμένος από τις εισαγγελικές αρχές, πραγματογνώμονας της Πυροσβεστικής, Δημήτρης Λιότσος.
Στη δικαστική αίθουσα δημιουργήθηκε ένταση όταν συνήγορος υπεράσπισης, έκανε λόγο για «συνθήκες ποδοσφαίρου» και ζήτησε να αποβληθούν οι συγγενείς θυμάτων επειδή σχολιάζουν. «Κανένας στην αίθουσα δεν σέβεται τους κατηγορούμενους» σχολίασε ο δικηγόρος με τους συγγενείς θυμάτων να φωνάζουν «ντροπή, εσείς δεν σέβεστε τους νεκρούς».
Ο πραγματογνώμονας, στην κατάθεσή του είπε ότι θα έπρεπε από το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου, αφού είχε δοθεί εντολή απομάκρυνσης πολιτών από την Κινέτα και πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά στο Μάτι να έχει δοθεί εντολή γενικής επιφυλακής στην Πυροσβεστική σε όλη την Αττική.
Ο μάρτυρας ο οποίος δέχθηκε «βροχή» ερωτήσεων από την πρόεδρο του δικαστηρίου έδειξε ως υπεύθυνο του σχεδιασμού εναέριας επιτήρησης που δεν πραγματοποιήθηκε τελικά, τον τότε διοικητή του ΕΣΚΕ.
Όπως αναφέρουν τα στοιχεία στην πραγματογνωμοσύνη του, το αίτημα για εναέρια επιτήρηση αποστέλλεται από το ΕΣΚΕ στο ΓΕΑ ή την προηγούμενη ημέρα για την επόμενη ή μέχρι τις 8 το πρωί της ίδιας ημέρας. Όπως, όπως κατέθεσε, το αίτημα δεν απεστάλη εγκαίρως και εστάλη τελικά στις 9.59 της 23ης Ιουλίου 2018. Αίτημα απεστάλη και στο λιμενικό σώμα, αλλά το αεροσκάφος που διαθέτει τύπου Τσέσνα δεν μπορούσε να πετάξει λόγω καιρικών συνθηκών. Τελικά, το ΓΕΑ απευθύνθηκε σε ιδιωτική αερολέσχη που «σήκωσε» ένα αεροσκάφος μετά τις 2 το μεσημέρι.
Πρόεδρος: Για την εναέρια επιτήρηση που λέτε ότι δεν πραγματοποιήθηκε. Ποιος έπρεπε να δώσει εντολή;
Δ.Λιότσιος: Από τη στιγμή που ο βαθμός επικινδυνότητας είναι 4 τη διαταγή όφειλε να τη δώσει το ΕΣΚΕ στην πολεμική αεροπορία ή την προηγούμενη ή την επόμενη ημέρα έως τις 8 το πρωί.
Πρόεδρος: Ποιος δηλαδή είναι υπεύθυνος από τους κατηγορούμενους;
Δ.Λιότσιος: Ο διοικητής του ΕΣΚΕ.
Σύμφωνα με όσα είπε ο μάρτυρας σε όλη την Ελλάδα υπήρχαν 56 διαθέσιμα εναέρια μέσα της πολεμικής αεροπορίας και για την Αττική εκείνη την ημέρα 15, εκ των οποίων τα 5 είναι υδροφόρα αεροσκάφη. «Υπήρχε αποκλειστικά για εναέρια χρήση ένα Πετζετέλ με χωρητικότητα έναν τόνο νερό. Για να χρησιμοποιηθούν πρέπει να υπάρχει αίτημα του ΕΣΚΕ προς το ΓΕΑ».
Ο μάρτυρας είπε ότι εκείνη την ημέρα υπήρξαν δυσλειτουργίες στις απογειώσεις αεροσκαφών λόγω καιρικών συνθηκών όπως για παράδειγμα στη Σάμο, με την πρόεδρο του δικαστηρίου να επιμένει στο ποιος εκ των κατηγορουμένων έχει την ευθύνη του σχεδιασμού εναέριας επιτήρησης. Ο Δ. Λιότσος απάντησε πως ναι μεν ο διοικητής του ΕΣΚΕ έχει το γενικό πρόσταγμα, αλλά δεν λειτουργεί αυτοβούλως, «πρέπει να πάρει άδεια από τη φυσική ηγεσία, να την έχει ενημερώσει».
Πρόεδρος: Με ποιον έπρεπε να συνεννοηθεί για τα αεροσκάφη της εναέριας επιτήρησης;
Δ.Λιότσιος: Το αίτημα είναι υπό την ευθύνη και την εποπτεία του υπαρχηγού επιχειρήσεων.
Πρόεδρος: Ο υπαρχηγός έπρεπε να δώσει την εντολή;
Δ.Λιότσιος: Μπορούσε και μόνος του να το κάνει. Ο υπαρχηγός μπορεί να ελέγχει το ΕΣΚΕ και να πει “έγιναν αυτά”.
Πρόεδρος: ο Αρχηγός;
Δ.Λιότσιος: Ο Αρχηγός οφείλει να είναι ενήμερος για τα πάντα, ότι όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες έγιναν.
Πρόεδρος: Από μόνος του ο Αρχηγός έχει υποχρέωση;
Δ.Λιότσιος: Έχει όλη την ευθύνη του Πυροσβεστικού Σώματος. Οφείλουν όλοι να τον ενημερώνουν.
Πρόεδρος: Στις 23/7/18 έγινε εναέρια ειτήρηση στην Αττική;
Δ.Λιότσιος: Ναι, αλλά με αεροσκάφη ιδωτικής αερολέσχης. Επειδή άργησε το αίτημα να σταλεί από το ΕΣΚΕ. Αντί για τις 8.00 το χαρτί έφτασε στις 9.59. Δεν ξέρω γιατί έγινε αυτή η καθυστέρηση.
Αναφορικά με την φωτιά της Κινέτας ο μάρτυρας απαντώντας σε ερωτήσεις της προέδρου είπε ότι το Πετζετέλ θα μπορούσε να συνδράμει στον περιορισμό της.
Πρόεδρος: Το Πεντζετελ θα μπορούσε να σβήσει τη φωτιά στα Γεράνεια;
Δ.Λιότσιος: Θα μπορούσε να την καταλαγιάσει, τις φωτιές τις σβήνουν τα επίγεια μέσα. Υπήρχαν πιθανότητες να κατασταλεί θα κερδίζαμε τα πρώτα είκοσι λεπτά που είναι καθοριστικά. Με την πρώτη βολή θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο. Πριν από την έναρξη της Κινέτας θα μπορούσε να επιτηρεί ένα Πετζετέλ. Θα μπορούσαν και τα υπόλοιπα, αλλά για λόγους οικονομίας δυνάμεων δεν χρησιμοποιούνται, γιατί μπορεί να αξιοποιηθούν σε δασοπυροσβεσης.
Πρόεδρος: Από το λιμενικό σώμα υπήρχε δυνατότητα για εναέρια;
Δ.Λιότσιος: Υπάρχει ένα Τσέσνα μόνο για επιτήρηση. Με αντίστοιχο αίτημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Το ΕΣΚΕ έκανε αίτημα το πρωί, αλλά δεν απογειώθηκε λόγω καιρικών συνθηκών. Όταν έφτασε το αίτημα στις 09.59 στην πολεμική αεροπορία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί και απευθύνθηκε στην ιδιωτική αερολέσχη η οποία αποδέχθηκε το αίτημα. Στις 14.04 σηκώθηκε ένα ελαφρού τύπου αεροσκάφος. Δεν αναγράφεται η δεύτερη πτήση του στις 16.16. Η δεύτερη πτήση δεν αναγραφεται στο χειρόγραφο ημερολόγιο, μόνο στο έγγραφο της αεροπορίας.
Πρόεδρος: Η ιδιωτική αερολέσχη με ποιου αρμοδιότητα θα συνέδραμε;
Δ.Λιότσιος: Του ΕΣΚΕ
Στη συνέχεια ο Δ. Λιότσος επεσήμανε ότι την ώρα της δεύτερης απογείωσης αεροσκάφους της ιδιωτικής αερολέσχης στις 16.16 δεν είχε ακόμα εκδηλωθεί η πυρκαγιά στη θέση Νταού Πεντέλης και προσδιόρισε το χρόνο έναρξης περί τις 16.30 με την πρώτη αναγγελία στην πυροσβεστική να γίνεται στις 16.41.
Συγκεκριμένη αναφορά έκανε ο πραγματογνώμονας στο γεγονός ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις τέθηκαν σε γενική επιφυλακή, αφού είχε φτάσει πλέον η φωτιά στο Μάτι. «Στις 13.30 θα έπρεπε να δοθεί εντολή για γενική επιφυλακή, μιας και είχε αρχίσει η απομάκρυνση πολιτών στην Κινέτα. Στις 17.30 που δόθηκε η εντολή για γενική επιφυλακή… Σε λιγότερο από μία ώρα κανείς δεν θα προλάβαινε να βρίσκεται στην υπηρεσία του. Στις 7 παρά 10 η φωτιά είχε φτάσει ήδη στη θάλασσα».
Με την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης οι συνήγοροι υπεράσπισης υπέβαλαν αίτημα-ένσταση, προκειμένου ο πραγματογνώμονας να απαντά μόνο σε ερωτήσεις, να μην αναπτύσει σκέψεις και κρίσεις και να μην ληφθεί υπόψη η κατάθεσή του έως τώρα και να διαγραφεί από τα πρακτικά.
Την απόρριψη της ένστασης πρότεινε ο εισαγγελέας λέγοντας πως «παραδεκτώς κατατέθηκαν όσα κατατέθηκαν και δεν πρέπει να διαγραφούν από τα πρακτικά. Ο μάρτυρας μπορεί να συμβουλεύεται σημειώσεις, όχι να διαβάζει». Το δικαστήριο υιοθέτησε ομόφωνα την εισαγγελική πρόταση με την πρόεδρο να αναφέρει: «το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την κατάθεση του κ.Λιότσου και εφεξής θα χρησιμοποιεί τις σημειώσεις για την υποβοήθηση της μνήμης, αλλά όχι για ανάγνωση».