Η κυβέρνηση της Βρετανίας κατέθεσε την περασμένη Δευτέρα νομοσχέδιο στο οποίο περιλαμβάνει τις αλλαγές που είχε ανακοινώσει σχετικά με το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, με αποτέλεσμα η ΕΕ να απαντά με τη συνέχιση των νομικών ενεργειών που είχαν παγώσει τον Μάρτιο του 2021.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά το πολιτικό στραπάτσο που υπέστη ο Τζόνσον με την ψήφο εμπιστοσύνης, το οποίο προκλήθηκε από τους ίδιους τους βουλευτές του, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι κέρδισε με σχεδόν 60%. Αρκεί να σημειωθεί ότι η προκάτοχός του Τερέζα Μέι σε μια αντίστοιχη ψηφοφορία τον Δεκέμβριο του 2018 βγήκε και αυτή νικήτρια, όμως ένα μήνα αργότερα υπέστη μια από τις μεγαλύτερες κοινοβουλευτικές ήττες στα χρονικά της Βρετανίας και αναγκάστηκε να παραιτηθεί πέντε μήνες αργότερα.
Αντιδράσεις από ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσε μέσω του αντιπροέδρου της Μάρος Σέφτσοβιτς ότι θεωρεί την κίνηση της Βρετανίας παράνομη και ότι θα επανεκκινήσει τις νομικές ενέργειες που είχε παγώσει τον Μάρτιο του 2021, όταν η Βρετανία είχε προβεί και πάλι σε μονομερείς ενέργειες σε σχέση με το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας. «Δεν υπάρχει καμιά νομική και πολιτική δικαιολογία για τη μονομερή αλλαγή μιας διεθνούς συμφωνίας» είπε ο Σέφτσοβιτς σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, ενώ εκτιμά ότι το νομοσχέδιο της Βρετανίας «βλάπτει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον σεβασμό» μεταξύ των δύο μερών.
Η Βρετανία θα πρέπει να απαντήσει μέσα σε δύο μήνες στις Βρυξέλλες, ειδάλλως η ΕΕ θα μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να επιβάλει πρόστιμα.
Τι νέο προβλέπεται
Στο πρωτόκολλο, όπως συμφωνήθηκε το 2019 από τον Τζόνσον, η Βόρεια Ιρλανδία μένει επί της ουσίας στην ενιαία αγορά και οι τελωνειακοί κανόνες της ΕΕ εφαρμόζονται στο σύνορο με τη βρετανική νήσο, στην Ιρλανδική Θάλασσα. Με τις νέες προβλέψεις που κατατέθηκαν τη Δευτέρα, προκαλώντας οργή στο Δουβλίνο, η βρετανική κυβέρνηση θέλει να καταργήσει τους ελέγχους σε προϊόντα που προέρχονται από τη Βρετανία και καταλήγουν στη Βόρεια Ιρλανδία, αλλά όχι και στην Ιρλανδία, που είναι κράτος-μέλος της ΕΕ.
Η κυβέρνηση του Τζόνσον οραματίζεται μια «πράσινη λωρίδα» κυκλοφορίας με λιγότερους ελέγχους για προϊόντα που θα καταλήγουν στη Βόρεια Ιρλανδία και μια «κόκκινη λωρίδα» με τους υπάρχοντες ελέγχους για τα προϊόντα που θα έχουν προορισμό χώρες της ΕΕ όπως η Ιρλανδία.
Επίσης, οι Βρετανοί εξαγωγείς που πωλούν τα προϊόντα τους στη Βόρεια Ιρλανδία θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στα βρετανικά και τα ευρωπαϊκά πρότυπα, πράγμα που υπονομεύει την ενιαία αγορά, όπως εκτιμούν οι Ευρωπαίοι.
Αλλαγή δικαιοδοσίας
Επιπλέον, η πρόταση νόμου περιέχει, μεταξύ πολλών άλλων, και τη μεταφορά της δικαιοδοσίας της επιτήρησης του εμπορίου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε ένα ανεξάρτητο διαιτητικό όργανο. Αυτή η πρόβλεψη προτάθηκε από την ευρωσκεπτικιστική πτέρυγα των Τόρηδων και σκοπό έχει τη συσπείρωση όσο το δυνατόν περισσότερων βουλευτών υπέρ του Brexit.
Η κατάθεση του νομοσχεδίου από πλευράς Βρετανίας και η διαδικασία των νομικών ενεργειών από την πλευρά της ΕΕ συνιστούν κλιμάκωση στη διπλωματική διαμάχη μεταξύ των δύο μερών. Ωστόσο οι διαδικασίες αυτές μπορεί να πάρουν χρόνο, στη διάρκεια του οποίου τα δύο μέρη ενδέχεται να βρουν κοινό έδαφος, όσο κι αν αυτό φαίνεται απίθανο στο εγγύς μέλλον.
