Οι Encardia τραγουδούν στα γκρεκάνικα και σε άλλες πέντε γλωσσικές διαλέκτους. Εχουν τσιμπηθεί πες από αράχνες, πες από βέλη πολλών και ποικίλων φτερωτών θεών και γι’ αυτό παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν αδιάκοπα, φέρνουν τον κόσμο άνω κάτω αν βρεθούν όλοι μαζί.
Ένα από τα ιδρυτικά μέλη των Encardia, ο Κώστας Κωνσταντάτος, γράφει στο Documento για το συγκρότημα που του αρέσει να παίζει παντού και για τους ρυθμούς της Κάτω Ιταλίας.
Στην αρχή νομίζεις ότι είναι συγκρότημα, αλλά όταν τους γνωρίσεις λίγο βλέπεις ότι είναι μεταξύ τους συγγενείς και μέλη μιας παράξενης οικογένειας. Τους αρέσει να ζωντανεύουν τα παραμύθια αλλά όταν τελειώνουν όλα αυτά, εξαφανίζονται μαζί με τις αράχνες και τις νεράιδες, τις ταραντάτες και τους θρύλους τους.
Προτιμούν να παίζουν μουσική στους δρόμους και στις πλατείες, αλλά τελικά παίζουν όπου και αν τους συναντήσεις. Τους αρέσουν τα ταξίδια στις πεδιάδες και στα όρη του νότου αλλά να παίρνουν και τους φίλους τους μαζί. Χαίρονται όταν βλέπουν τους ανθρώπους να χορεύουν με την καρδιά τους και να τραγουδάνε «λεεεροτράγουδα».
Τα πρώτα βήματα
Μιλούν μάλλον για συναντήσεις παρά για συναυλίες. Στην Ελλάδα άρχισαν να ακούγονται τα τραγούδια από τις ελληνόφωνες περιοχές της Κάτω Ιταλίας γύρω στο 1981-82 όταν κυκλοφόρησε από το Λαογραφικό Πελοποννησιακό Ιδρυμα με την επιμέλεια του Λάμπρου Λιάβα και του Νίκου Διονυσόπουλου ο δίσκος «Η ελληνική μουσική παράδοση της Κάτω Ιταλίας» από καταγραφές που είχαν κάνει οι ίδιοι στις περιοχές αυτές. Δηλαδή στην Απουλία, τη Σικελία, την Καλαβρία κ.ά. όπου βρήκαν εκπροσώπους των αντίστοιχων μουσικών παραδόσεων και τους κατέγραψαν να τραγουδούν και να παίζουν μουσική.
Αυτά τα πρώτα ακούσματα είχα και εγώ ως άνθρωπος που μου άρεσε πάντα να ασχολούμαι με τη μουσική χωρίς να σκεφτώ τότε κάτι παραπάνω. Σιγά σιγά όμως, άρχισε να δημιουργείται μέσα μου μια νοσταλγία για τα ελληνόφωνα χωριά και μια επιθυμία κάποτε να τα επισκεφτώ. Το 1992 έτυχε και ξεκίνησα επικοινωνία –ως αγιογράφος– με την περιοχή της Καλαβρίας. Εκεί βρέθηκα να ζωγραφίζω σε ένα παλιό μοναστήρι (Αγιος Ιωάννης ο Θεριστής, Bivongi – Calabria) και να οργανώνουμε με τους συνεργάτες μου εκθέσεις και σεμινάρια. Ηταν ωραία δραστηριότητα, σχετική με τη βυζαντινή και την ορθόδοξη τέχνη, σε μια περιοχή με ρωμαιοκαθολική θρησκευτική παράδοση.
Ως αγιογράφος, λοιπόν, εκεί και ιδιαίτερα στην Καλαβρία άρχισα να ακούω από κοντά τους ανθρώπους να παίζουν μουσική και να τραγουδάνε. Η τοπική ελληνική διάλεκτος (grico), η ζωντανή σχέση και το ταπεραμέντο των ανθρώπων, οι αναμνήσεις μου από τα ακούσματα του δίσκου που ανέφερα παραπάνω αλλά και αυτή η περίεργη νοσταλγία δημιούργησαν μέσα μου μια κρυφή επιθυμία για ένα μουσικό συγκρότημα στην Ελλάδα που να ασχολείται με τις μουσικές αυτές. Το όνειρο αυτό λοιπόν εμφανίζεται με σάρκα και οστά το 2004. Το όνειρο αυτό ακούει στο όνομα «Encardia».
Η μουσική μας
Στην πατρίδα μας υπήρχε πάντα μια νοσταλγία για τον ελληνισμό εκτός Ελλάδας, πόσο μάλλον για τις περιοχές της Κάτω Ιταλίας όπου από την εποχή των αποικιών υπήρχε άρρηκτη σχέση πολιτισμού και πνεύματος με τη μητέρα Ελλάδα. Ετσι πολύ εύκολα βρέθηκαν οι αποδέκτες της ιδέας και του εγχειρήματός μας.
Να σημειωθεί όμως ότι εμείς από την πρώτη στιγμή είπαμε ότι δεν θα παίζουμε στην Ελλάδα τα τραγούδια της Νότιας Ιταλίας απλά και αβασάνιστα, αλλά θα βασιστούμε πάνω σε αυτές τις μουσικές και την ενέργειά τους για να φτιάξουμε μια δική μας μουσική, έναν δικό μας ήχο. Ετσι ξεκινήσαμε με διασκευές παραδοσιακών και άλλων τραγουδιών της περιοχής σε διάφορες τοπικές διαλέκτους για να καταλήξουμε σήμερα στον πέμπτο μας δίσκο με τον τίτλο «Emigranti» στον οποίο τα περισσότερα τραγούδια είναι σε δικό μας ελληνικό στίχο αλλά με και πολλές μουσικές πρωτότυπες, δικές μας.
Η έμπνευση βέβαια και ο ήχος μας βασίζεται πάντα σε αυτή την εμπειρία με τις μουσικές του ιταλικού νότου. Εχει πολύ μεγάλη σημασία ότι η σχέση μας με την Κάτω Ιταλία είναι ζωντανή σχέση με τον τόπο και τους ανθρώπους που συνεχίζεται αδιάκοπα όλα αυτά τα χρόνια με πολλά ταξίδια, γλέντια, κοινές συναυλίες, μέχρι και κουμπαριές.
Θα έλεγα επίσης ότι νιώθω να υπηρετούμε μια λαϊκή μουσική με την έννοια ότι όλος ο κόσμος και τα συναισθήματα των τραγουδιών μας έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα των ανθρώπων, όπως ακριβώς συμβαίνει στις λαϊκές μουσικές όλων των λαών. Η αγάπη, ο έρωτας, ο θάνατος, η διαμαρτυρία, ο πόνος, η δουλειά, η ανάγκη για χαρά και λύτρωση, η γιορτή, ο πόλεμος, η αθωότητα των μικρών παιδιών και η τρυφερότητά μας γι’ αυτά είναι που γεννούν τα τραγούδια και χτίζουν τις παραδόσεις.
La notte della Taranta
Η μουσική παράδοση της Κάτω Ιταλίας έχει άνθηση τα τελευταία δέκα χρόνια και έχει μπει ακόμη και στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας. Υπάρχουν πάρα πολλές μουσικές ομάδες με τοπικό χαρακτήρα που παίζουν αυτήν τη μουσική. Μάλιστα κάθε χρόνο γίνεται το φεστιβάλ La notte della Taranta – την τελευταία ημέρα μαζεύονται στο ελληνόφωνο χωριό Melpignano πάνω από 120.000 επισκέπτες-ακροατές. Εμείς εμφανιστήκαμε σε αυτήν τη σπουδαία σκηνή το 2008
Info
Οι EncArdia με τον Ηλία Λογοθέτη και τον Κώστα Θωμαΐδη θα εμφανιστούν στο Half Note τις Τετάρτες 2 & 9 Μαΐου (21.30) σε ένα πρόγραμμα με τίτλο «Per la liberta», αφιερωμένο στην ελευθερία, με αφορμή τα 50 χρόνια από τον Μάη του ’68.
