Τελεσίγραφο που λήγει στις 31 Μαρτίου παρέδωσε η Ρωσία στην Ε.Ε για το φυσικό αέριο. Το Κρεμλίνο απαιτεί από τους Ευρωπαίους να πληρώσουν με ρούβλια την προμήθεια του φυσικού αερίου. Η Δύση έχοντας το πιστόλι στον κρόταφο αποφάσισε να μην ενδώσει στην απειλή και πλέον η ρήξη είναι μονόδρομος. Επί της ουσίας, οι Ρώσοι αναγκάζουν τους Ευρωπαίους είτε να προσπεράσουν τις δικές τους κυρώσεις είτε να καταδικαστούν σε ένα ενεργειακό σοκ με ανυπολόγιστες συνέπειες που ξυπνάει μνήμες στασιμοπληθωρισμού βγαλμένες από τη δεκαετία του ’70.
Το Κρεμλίνο αντεπιτίθεται
Οι Βρυξέλλες αφού ενέδωσαν στις επιταγές της Ουάσινγκτον για την ενεργειακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου. Αφορμή για την εκδήλωση των τελευταίων εξελίξεων ήταν η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, έπειτα από την εισβολή στην Ουκρανία, που χτυπούσαν την ιδιωτική περιουσία Ρώσων πολιτών, δέσμευση των συναλλαγματικών αποθεμάτων, το κλείδωμα της μετατρεψιμότητας του χρυσού σε ευρώ ή δολάριο και ο εξοβελισμός της ρωσικής κεντρικής τράπεζας από το παγκόσμιο σύστημα συναλλαγών SWIFT. Συν τοις άλλοις, οι Ευρωπαίοι τις τελευταίες δύο εβδομάδες συζητούσαν και σχεδίαζαν την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο που θα πραγματοποιούνταν σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Έτσι, το Κρεμλίνο αντεπιτίθεται μεταφέροντας το μήνυμα πως αν η Ρωσία είναι να οδηγηθεί σε χρεοκοπία τότε θα απαντήσει με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Οι Ευρωπαίοι όντας σε πανικό ψελλίζουν πως οι απειλές των Ρώσων είναι παράνομες και δεν προβλέπονται στα υπογεγραμμένα συμβόλαια με την Gazprom, ξεχνώντας βέβαια πως το διεθνές δίκαιο δεν υποστηρίζεται από έναν κρατικό μηχανισμό που να επιβάλλει αποφάσεις.
Ο στασιμοπληθωρισμός επιστρέφει;
Καθώς η Ευρώπη βαδίζει προς το χείλος του γκρεμού το φάντασμα του στασιμοπληθωρισμού επιστρέφει. Ο στασιμοπληθωρισμός είναι η αύξηση του πληθωρισμού χωρίς την μεγέθυνση του ΑΕΠ, ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανεργία και μειώνονται οι επενδύσεις. Ο πληθωρισμός της δεκαετίας του ‘70 προκλήθηκε από δύο αλλεπάλληλες πετρελαϊκές κρίσεις (’73 και ’79) και συνέβαλλε εν πολλοίς στην κατάρρευση του μεταπολεμικού κεϋνσιανού μοντέλου και την ανάδυση του νεοφιλελευθερισμού.
Εντούτοις, δεν έχει ξεκαθαριστεί πως θα καλυφθούν οι ελλείψεις που μοιραία θα δημιουργηθούν από την διακοπή του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη που μετριέται σε 150 δις κυβικά μέτρα και θα καλυφθούν κατ’ ένα δέκατο περίπου από τις ΗΠΑ και των εταίρων του (15 δις κυβικά μέτρα), το οποίο αμερικανικό LNG είναι έξι φορές ακριβότερο από το ρωσικό. Ενδεχομένως μία συμβιβαστική λύση βρεθεί στις δευτερογενείς αγορές όπου μπορεί να αγοραστεί το ρωσικό αέριο σε ανεβασμένες τιμές από τρίτες χώρες π.χ. η Τουρκία ή η Ινδία. Σε κάθε περίπτωση οι ελλείψεις στην ενέργεια δεν θα δημιουργηθούν από τη πρώτη μέρα, μιας και υπάρχουν αποθέματα προς ώρας αλλά οι τιμές θα ανέβουν άμεσα τόσο στα προϊόντα, όσο και στην ενέργεια εν γένει.