Μετά το Πάπιγκο στις Σπέτσες άλλο ένα μέλος της οικογένειας Λαιμού προχωρά σε μια σειρά από παρεμβάσεις στον αιγιαλό και στη θαλάσσια ζώνη σε περιοχή των Σπετσών.
Πριν από λίγους μήνες το Documento είχε αποκαλύψει τις διαδικασίες που ακολουθεί ένα μέλος της οικογένειας Λαιμού στο χωριό Πάπιγκο για την ανέγερση συγκροτήματος κατοικιών εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Στη συνέχεια κάτοικοι των Σπετσών ήρθαν σε επαφή μαζί μας για να καταγγείλουν αυτό που συντελείται στο νησί του Αργοσαρωνικού: την κατασκευή από τον εφοπλιστή Φίλιππο Λαιμό (αδερφό του Αντώνη Λαιμού) ενός γιγαντιαίων διαστάσεων μόλου που κόβει στα δύο τον φυσικό όρμο και τον μετατρέπει σε ιδιωτική μαρίνα για τα σκάφη της οικογένειας και των φίλων τους.
Με τις πρώτες εργασίες η υπάρχουσα προβλήτα 27 μ. μετατράπηκε σε επαγγελματικό μόλο μήκους 108 μ. Η αρχική φάση του έργου υλοποιήθηκε κυρίως μεταξύ 2011 και 2017, χωρίς καμία άδεια και όχληση από το λιμεναρχείο – αυτό, όπως αναφέρουν κάτοικοι του νησιού, συνέβη χάρη στις άριστες σχέσεις που διατηρεί η οικογένεια με τις τοπικές αρχές. Κάτοικοι της περιοχής προχώρησαν ήδη από το 2017 σε αναφορά προς το Λιμεναρχείο Σπετσών σχετικά με τις συνεχώς επεκτεινόμενες κατασκευές που εμφανίζονταν και επί του πυθμένα της θάλασσας με προφανή στόχο την επέκταση της προβλήτας, στην οποία δένουν τα πλοία της οικογένειας και των φίλων της οικογένειας Λαιμού, ζητώντας τις άμεσες ενέργειές του.
Το λιμεναρχείο απάντησε πως θα προχωρούσε στην ενημέρωση της αρμόδιας Περιφερειακής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας Αττικής/Τμήμα Αιγιαλού – Παραλίας για τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου – αυτοψίας, προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία επιβολής των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων. Ορίστηκε λοιπόν δικάσιμος με κατηγορούμενο τον Φίλιππο Λαιμό στο Β΄ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιώς στις 6 Οκτωβρίου.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Φίλιππος Λαιμός παραιτήθηκε από το ΔΣ της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης που αφορά τις δραστηριότητες του αδερφού του Αντώνη στο Πάπιγκο, καθώς είναι συνιδιοκτήτης με ποσοστό 1% στο Πάπιγκο στο ένα από τα δύο συνενωμένα ακίνητα και σπίτια. Ενώ χρειάστηκε να αποχωρήσει και από το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). Τα δύο αδέρφια πάντως δεν χάνουν ευκαιρία να επιδεικνύουν τις περιβαλλοντικές τους ανησυχίες, καθώς είναι συνιδρυτές και μεγάλοι χορηγοί της MKO Common Seas (με έδρα την Αγγλία), η οποία στοχεύει στην προστασία των θαλασσών.
Η κατάρρευση του περιβαλλοντικού προφίλ που χτίζουν συστηματικά τα τελευταία χρόνια είναι υπόθεση ενός ορεινού συγκροτήματος κατοικιών σε προστατευμένη περιοχή και μιας φαραωνικής προβλήτας στον Αργοσαρωνικό. Κι εδώ δεν μπορούν να απαλείψουν τις «λεπτομέρειες» που λειτουργούν καταστροφικά στη φιλοτέχνηση του πορτρέτου των ευαισθητοποιημένων περί των περιβαλλοντικών ζητημάτων εφοπλιστών.
Η ιστορία μιας προβλήτας που μεγαλώνει…
Ενώ παλαιότερες φωτογραφίες από τη δεκαετία του ’80 δείχνουν ότι οι διαστάσεις της προβλήτας ήταν 27 μ. μήκος και 7,5 μ. πλάτος και πως ήταν προσβάσιμη από την παραλία, σήμερα η κατασκευή έχει φτάσει τα 140 μ., έχει υπερδιπλασιαστεί σε πλάτος, έχει αποκοπεί η πρόσβαση σε αυτήν, ενώ οι παρεμβάσεις στον αιγιαλό και τον βυθό αποτελούν μείζονες μεταβολές της μορφής και της φυσιογεωγραφίας της παραθαλάσσιας περιοχής αλλά και της θαλάσσιας ζώνης του όρμου, με πόντιση ογκολίθων, εξάλειψη των διάκενων, εκτεταμένη χρήση τσιμέντου για την επικάλυψη του βραχώδους τοπίου και δημιουργία κυματοθραύστη και τελικώς λιμενοβραχίονα.
Παρά το γεγονός ότι η επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον είναι τεράστια, όπως εύκολα τεκμηριώνεται από το φωτογραφικό υλικό, η οικογένεια Λαιμού εμφανίστηκε ξαφνικά το 2021 με 17 άδειες από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την επέκταση και νομιμοποίηση ενός λιμένα «δημόσιας χρήσης».
Διαβάζουμε στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων πως «το υπό μελέτη έργο αποτελεί τη μοναδική προβλήτα στην περιοχή από την οποία μπορούν να εξυπηρετηθούν οι πολίτες της περιοχής […] θα επιτρέψει την αύξηση στη χρήση από σκάφη (ιδιωτικά, τουριστικά, αλιευτικά) που προσεγγίζουν την περιοχή και την καλύτερη σύνδεση της περιοχής με το κεντρικό λιμάνι, είτε με θαλάσσια taxi είτε ακόμη και με σταθερό δρομολόγιο […] το έργο συμβάλλει στην οικονομική δραστηριότητα της Νήσου και ενισχύει τον τουρισμό». Ωστόσο τίποτε από όλα αυτά δεν ισχύει, καθώς ο μόλος βρίσκεται στο κέντρο της ιδιοκτησίας Λαιμού και δεν είναι με κανέναν τρόπο προσβάσιμος σε τρίτους, αφού αποκλειστική πρόσβαση παρέχει το ιδιωτικό δρομάκι που οδηγεί στην οικία της οικογένειας Λαιμού, μέσα από τον κήπο της. Ο παραλληλισμός της ευκολίας με την οποία ο αδερφός του Αντώνης πήρε το πράσινο φως για να προχωρήσει τις κατασκευές του εντός περιοχής στην οποία απαγορεύεται οποιαδήποτε δραστηριότητα είναι αναπόφευκτος.
Σπέτσες: Καταδίκη γνωστού εφοπλιστή για αυθαίρετες κατασκευές – Το ρεπορτάζ του Documento
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη υπέγραψε την έγκριση της μελέτης τον Φεβρουάριο του 2021 και το σκεπτικό της παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η απόφαση, «αφενός μεν η μορφή και η λειτουργία της συνάδει με τον προστατευόμενο ιστορικό τόπο και η διατήρησή της δεν προκαλεί με έμμεσο ή άμεσο τρόπο βλάβη σε αυτόν ενώ συμβάλλει στη διασύνδεση του νησιού, αφετέρου δε, η αναβάθμιση της ποιότητας και των τεχνικών χαρακτηριστικών της κατασκευής της προβλήτας θα βελτιώσει τη λειτουργικότητα και την αισθητική της επ’ ωφελεία της προστατευόμενης περιοχής του Όρμου Κουζουνού». Το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς συνάδει η μικρή κλίμακα του νησιού με τη γιγαντιαίων διαστάσεων προβλήτα; Πώς μια τουλάχιστον άτσαλη παρέμβαση στο φυσικό τοπίο θα συμβάλει στην αισθητική αναβάθμιση της προστατευόμενης περιοχής;
Ο όρος που έθετε ωστόσο το υπουργείο Πολιτισμού ήταν να διασφαλίζεται η κοινοχρησία του χώρου. Τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου η γενική διευθύντρια Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Εργων Αμαλία Ανδρουλιδάκη αποφάσισε την έγκριση της μελέτης λιμενικών έργων. Η αιτιολόγηση εδώ παρουσιάζει ένα έργο που μάλιστα θα βελτιώσει (!) την περιοχή του Κουζουνού: «Η εξυγίανση της κατασκευής του προβλήτα, σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση, συμβάλλει στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης, συνάδει με τον υφιστάμενο ιστορικό τόπο και δεν προκαλεί με έμμεσο ή άμεσο τρόπο βλάβη σε αυτόν, καθώς αποτελεί τη λιγότερο περιβαλλοντικά επιβαρυντική λύση, με θετική επίπτωση για το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής». Ο ισχυρισμός ότι η δημιουργία μιας προβλήτας στην οποία θα προσαράζουν πενηντάμετρα σκάφη αναψυχής θα επηρεάσει θετικά το φυσικό περιβάλλον που ορίζει ένας μικρός όρμος με δημόσια παραλία όπου κολυμπούν οικογένειες με παιδιά ακούγεται τουλάχιστον οξύμωρος.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), «το νησί των Σπετσών δεν διαθέτει μεγάλο οδικό δίκτυο και η πρόσβαση στις παραλίες διευκολύνεται από τη θάλασσα. Το υπό μελέτη έργο αποτελεί τη μοναδική προβλήτα στην περιοχή από την οποία μπορούν να εξυπηρετηθούν οι πολίτες της περιοχής. Η μελλοντική επέκταση και βελτίωση του έργου θα επιτρέψει την αύξηση στη χρήση από σκάφη (ιδιωτικά, τουριστικά, αλιευτικά) που προσεγγίζουν την περιοχή και την καλύτερη σύνδεση της περιοχής με το κεντρικό λιμάνι, είτε με θαλάσσια taxi είτε ακόμα και με σταθερό δρομολόγιο. Κατά αυτό τον τρόπο, το έργο συμβάλλει στην οικονομική δραστηριότητα της Νήσου και ενισχύει τον τουρισμό».
Με αποκλειστικό γνώμονα το “δημόσιο συμφέρον”
Τον Απρίλιο του 2022 από την Κτηματική Υπηρεσία Πειραιά – Νήσων και Δυτικής Αττικής επιβλήθηκε προς τον Φίλιππο Λαιμό η καταβολή αποζημίωσης υπέρ του δημοσίου συνολικού ποσού 25.054 ευρώ για αυθαίρετη χρήση για χρονικό διάστημα πέντε ετών. Στις 30/5/2022 με υπεύθυνη δήλωσή του ο Φίλιππος Λαιμός ανέφερε ότι προτίθεται να ιδρύσει ιδιωτική επιχείρηση καθώς «η παρούσα απόφαση παραχώρησης τελεί υπό τον όρο έκδοσης άδειας ίδρυσης ή εγκατάστασης ιδιωτικής επιχείρησης, μέσα σε ένα έτος από την παραχώρηση. Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν εκδοθεί τελικά η άδεια για την ίδρυση ή εγκατάσταση της επιχείρησης, η παρούσα απόφαση παραχώρησης ανακαλείται αυτοδικαίως».
Μία μέρα μετά το υπουργείο Οικονομικών με απόφασή του παραχωρεί στον Φίλιππο-Παντελή Λαιμό τη χρήση αιγιαλού, θαλάσσιου χώρου και πυθμένα στην περιοχή Όρμος Κουζουνού συνολικού εμβαδού 1.916,40 τ.μ. Το αντάλλαγμα της παραχώρησης χρήσης καθορίστηκε στο ετήσιο ποσό 17.817,80 ευρώ για πέντε χρόνια.
Ως όροι τίθενται: «Τα έργα και ο παραχωρούμενος χώρος του αιγιαλού να παραμείνουν κοινόχρηστα χωρίς να δημιουργηθεί κανένα εμπράγματο δικαίωμα για οιονδήποτε. Ο χώρος των έργων να παραμείνει κοινόχρηστος και να χρησιμοποιείται ελεύθερα από όλους τους πολίτες. Τα έργα ανήκουν στο Δημόσιο, χωρίς τούτο να υποχρεούται να καταβάλει καμία αποζημίωση. Το παραχωρούμενο δικαίωμα χρήσης μπορεί να ανακληθεί εκ μέρους του Δημοσίου για λόγους εθνικής ανάγκης, άμυνας και ασφάλειας της Χώρας, αλλά και για λόγους κατασκευής δημοσίων και λιμενικών έργων, όπως και για λόγους παράβασης των όρων με τους οποίους χορηγείται η παραχώρηση».
Το δημόσιο λοιπόν κυριαρχεί είτε ως ουσιαστικό είτε ως επιθετικός χαρακτηρισμός στην απόφαση του υπουργείου Οικονομικών. Πώς όμως μπορεί να διασφαλιστεί η δημόσια χρήση μιας προβλήτας η οποία φαίνεται ότι θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τις ανάγκες της οικογένειας Λαιμού;
