Στο ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Documento (1/11) σχετικά με τη παλιά Δημοτική Αγορά της Ύδρας φιλοξενήθηκαν απόψεις πολιτών οι οποίοι κατέθεσαν πρόταση προς τη δημοτική αρχή για την αξιοποίηση του χώρου προς όφελος των κατοίκων και των επισκεπτών της, καθώς και η θέση του Δημάρχου Ύδρας.
Εχθές το βράδυ ωστόσο (1/11/20), έπειτα από το δημοτικό συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε, η απόφαση που λήφθηκε ήταν η αγορά να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση γραφείων του Δήμου (και που οδήγησε μάλιστα στην παραίτηση του δημοτικού συμβούλου Παναγιώτη Ράππα).
Ακολουθεί το ρεπορτάζ:
Δημόσιος χώρος ή «δημοτικό συμφέρον»;
Μια ομάδα πολιτών στην Ύδρα επιχειρούν να οικειοποιηθούν, σαν άλλοι ανυπότακτοι Γαλάτες, έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες δημόσιους χώρους του νησιού, την παλιά Δημοτική Αγορά. Με πρόταση που κατέθεσαν στη δημοτική αρχή ζητούν η αγορά να ξαναγίνει το επίκεντρο και το κοινωνικό σταυροδρόμι του νησιού και να επανακτήσει τη λειτουργία της ως χώρου συναναστροφής.
Η αγορά (ένα κτίριο επιφάνειας περίπου 250 τ.μ. κατασκευασμένο στο τέλος του 19ου αιώνα) τα τελευταία χρόνια σταμάτησε να λειτουργεί και ο χώρος είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί. Φέτος το καλοκαίρι με πρωτοβουλία –και προσωπικό μόχθο– κατοίκων του νησιού ο χώρος αναγεννήθηκε φιλοξενώντας εκδηλώσεις προς τιμήν του ποιητή Μίλτου Σαχτούρη, δίνοντας στον χώρο νέα πνοή και την ιδέα ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν μια στέγη για την παιδεία, την παράδοση, την αρχιτεκτονική κληρονομιά, τις τέχνες και τον πολιτισμό, ανοικτή και προσβάσιμη σε όλους τους δημότες και επισκέπτες του νησιού υπό την αιγίδα του δήμου.
Η δημοτική αρχή από τη μεριά της, λαμβάνοντας υπόψη τον λογιστικό ορθολογισμό του δήμου, υπολογίζει σε άλλες προτάσεις, οικονομικά πιο δελεαστικές.
Νίκος Τρανός
Πρύτανης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας
Θεωρώ ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένας χώρος πολιτισμού που θα λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, φιλοξενώντας πολλές εναλλακτικές καλλιτεχνικές χρήσεις. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι θα προσφέρεται για συναθροίσεις των πολιτών μέσα στο κέντρο της Υδρας. Η αγορά δεν είναι μόνο το οικονομικό αλισβερίσι. Αλλά είναι το φόρουμ, εκεί όπου συναντιούνται οι άνθρωποι για να ανταλλάξουν ιδέες, να αντλήσουν ευχαρίστηση από τη συνάθροισή τους με τους άλλους. Επειδή η τέχνη δεν είναι μόνο πηγή ευχαρίστησης αλλά τροφή που χρειάζεται για να χορτάσει το πνεύμα μας, είμαστε θετικοί σε συνεργασίες με τον χώρο. Μην ξεχνάτε ότι το Καλλιτεχνικό Παράρτημα της ΑΣΚΤ στην Υδρα άρχισε να λειτουργεί ήδη από το 1936, όταν ουσιαστικά ακόμη οργανωνόταν το νέο ελληνικό κράτος. Ηδη τότε αντιλήφθηκαν την αναγκαιότητα της τέχνης. Θα ήταν λοιπόν ρηχό εμάς να μας ενδιαφέρει απλώς να βολέψουμε ακόμη ένα μαγαζάκι εκεί. Μιλάμε για μαγαζί μεν, του πνεύματος δε. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσοι καλλιτέχνες διαμένουν μόνιμα στο νησί. Η Υδρα είναι κοσμοπολίτισσα και άρα θα υπάρξει ενδιαφέρον τόσο από τους ντόπιους όσο και από τους επισκέπτες. Η χρήση του χώρου για φιλοξενία γραφείων θα δίνει ζωή στον χώρο μόνο τα πρωινά. Αντιθέτως, εμείς προτείνουμε να γίνει ένας χώρος πολλαπλών καλλιτεχνικών χρήσεων. Ας δοκιμαστεί έστω η χρήση που προτείνουμε σε βάθος χρόνου μιας πενταετίας και στη συνέχεια το επανεξετάζουν.
Παναγιώτης Ράππας
Σκηνοθέτης, ζωγράφος, δημοτικός σύμβουλος Υδρας
Η παλιά αγορά τη δεκαετία του ’60 και του ’70 ήταν χειμώνα – καλοκαίρι το κέντρο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του νησιού. Εκεί κατέβαινα καθημερινά για τα ψώνια της οικογένειας, αφού ο ναυτικός πατέρας μου έλειπε στα καράβια και εγώ ήμουν ο μεγάλος γιος της οικογένειας. Μια αγορά όπως τη διαβάζουμε στην αρχαία ελληνική γραμματεία: oι κάτοικοι προμηθεύονταν τα απαραίτητα και συζητούσαν επί παντός επιστητού. Κομμάτι του πολιτισμού τους δηλαδή, τρόπος ζωής. Το ζητούμενο είναι πώς θα συντηρηθεί αυτός ο χώρος, ποια θα είναι η χρήση του στο μέλλον και με ποιον τρόπο θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Για δεκαετίες το κτίριο είχε υποβαθμιστεί σε σημείο ανεπίτρεπτο.
Ο δήμος ύστερα από πολυετή δικαστική διαμάχη κατάφερε τα τελευταία χρόνια να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχό του. Φέτος το καλοκαίρι χάρη στη συντήρηση και στις εκδηλώσεις που ολοκληρώθηκαν ύστερα από άοκνες προσπάθειες του εικαστικού Αλέξη Βερούκα σε συνεργασία με τη δημοτική επιχείρηση αναδείχτηκαν οι δυνατότητες που μπορεί να έχει. Θα μπορούσε σε έναν τόπο όπως η Υδρα να αναδειχτεί σε κέντρο καταγραφής πολιτισμού και διατήρησης της μνήμης. Εναν τόπο με τεράστια συμβολή στη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και άλλο τόσο τεράστια στον πολιτισμό και στη σύγχρονη ιστορία του. Πράγμα που ανεπιφύλακτα εύχομαι γιατί δυστυχώς στη χώρα μας όταν μιλάμε για πολιτισμό εννοούμε συνήθως το «ένδοξο παρελθόν των αρχαίων ημών προγόνων» και αδιαφορούμε για τον αντίστοιχο των γονέων και των παππούδων μας, απαξιώνοντάς τον. Και όπως συμβαίνει πάντα στη γη όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα θέλει λίγο –έως πολύ παραπάνω– δουλειά για να «γυρίσει ο ήλιος». Και είμαστε στην αρχή.
Αλέξης Βερούκας
Εικαστικός
Η Ύδρα τέλος Οκτωβρίου, όταν γλιστρήσει και το τελευταίο ιστιοπλοϊκό έξω από το λιμάνι της, παραδίδεται αμαχητί στη χειμωνιάτικη μοναξιά της. Δύο εστιατόρια και λίγα καφέ είναι η καταφυγή των κατοίκων. Η εγκαταλειμμένη Δημοτική Αγορά από οποιαδήποτε άλλη παρόμοια εγκατάσταση έχει μια ιδιαιτερότητα. Στον κλειστό της περίβολο το ορθογώνιο κτίριο με τα μεγάλα τοξοειδή ανοίγματα με τζαμιλίκια βάζει τον επισκέπτη του σε μια συνθήκη περιφοράς γύρω του, από κατάστημα σε κατάστημα που θα στεγάζει τις διάφορες δραστηριότητες, με αναπτυγμένα στο λιθόστρωτο τα τραπεζοκαθίσματα του κυλικείου. Αυτός ο «περίπατος» και μόνο δίνει άλλη δυναμική στο στοίχημα της επιτυχίας αυτού του κέντρου. Ο επισκέπτης του θα επιθεωρεί μια ποικιλία δράσεων, όπως περιγράφονται στην πρότασή μας, και θα διευρύνει το ενδιαφέρον του για τεχνικές ή καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ανάγνωση, συμβουλευτική, ψυχαγωγία ή απλή συνάντηση και συντροφιά με συνδημότες του. Το κτίριο αυτό είναι ιδανικό γι’ αυτήν τη χρήση όπως ήδη έδειξαν οι έως τώρα απόπειρες και επεμβάσεις μας και το τελευταίο που έχει στη διάθεσή του ο δήμος. Αν προχωρήσει το σχέδιο της μεταστέγασης εκεί γραφείων και υπηρεσιών, που στις 2 το μεσημέρι θα ερημώνουν, είναι λάθος χωρίς επιστροφή. Σαν ένα δέντρο ψηλό που προσφέρει σε όλους και με διαφορετικές ανάγκες τους καρπούς του να επιμένεις να το καταδικάσεις σε στύλο της ΔΕΗ.
Άγγελος Ρέντουλας
Αρχισυντάκτης γαστρονομικών εκδόσεων της «Καθημερινής»
Για χρόνια εν ακηδία η παλιά Δημοτική Αγορά της Ύδρας έλαμψε το καλοκαίρι σαν αναμμένο καράβι, σαν αχειροποίητο λαϊκό πάλκο, με μια (σχεδόν ανθρωπολογική) έκθεση για τον Σαχτούρη. Η αναγέννηση της αγοράς είναι από μόνη της ένα ιδρυτικό θαύμα, ένα πολιτικό γεγονός υψηλού συμβολισμού, γενναία έκφραση μιας πολιτικής της επιβίωσης. Ελπίζω να συνεχίσει να δουλεύει ως πυρήνας πολιτισμού. Τέτοιοι χώροι είναι φιλιά ζωής για τις μικρές κοινωνίες των νησιών μας, παράγουν προϊόν ατίμητης αξίας, παράγουν μνήμη, ιστορία, προσελκύουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Είμαι σίγουρος ότι η δημοτική αρχή θα ακούσει προσεκτικά και θα δεχτεί την εμπεριστατωμένη πρόταση του Αλέξη Βερούκα και της Επιτροπής Πρωτοβουλίας για τη διεκδίκηση του κτιρίου της αγοράς για την παιδεία, τον πολιτισμό και τις τέχνες. Τώρα που ο χρόνος πυκνώνει πάλι και ο πολιτισμός κινδυνεύει από απρόσεχτες κινήσεις, η Ύδρα έχει την ευκαιρία να αποδείξει πως διαθέτει τόλμη και φινέτσα. Εύχομαι πραγματικά τα παιδιά μας να γνωρίσουν την ιστορική μας αγορά σε αυτήν τη δεύτερη τρυφερή ζωή της. Η μικρή Μαρία μας να ξανασυναντήσει… τον Φασιανό στο μανάβικο του προπάππου της.
‘Ελενα Βότση
Σχεδιάστρια κοσμημάτων
Η Ύδρα πάντα ήταν πολυπολιτισμικό νησί. Και αυτό μας ενδιαφέρει και σήμερα. Για όσους έμεναν στην Υδρα –είτε Υδραίοι είτε φιλο-υδραίοι– αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Είναι γνωστό ότι εδώ έχουν ζήσει καλλιτέχνες παγκόσμιου βεληνεκούς. Η αγορά είναι ένας χώρος ιστορικός που συνοδεύει όλη την ιστορία του νησιού. Οφείλει να διατηρήσει τη συνέχειά της ως κέντρου όχι με την ίδια χρήση αλλά ως χώρου πολιτισμού. Με τη συμμετοχή όλων όσοι διαμένουν στο νησί και για όσους το αγαπούν. Για όλους και με τη συμμετοχή όλων. Δεν μπορούμε να τα μετράμε όλα με όρους οικονομικού κέρδους. Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η Υδρα είναι εύρωστο νησί, πολλοί θα μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά σε αυτό το εγχείρημα που προτείνουμε. Στους δύσκολους καιρούς με την τέχνη ονειρευόμαστε. Μπορεί να υπάρχουν στο νησί και άλλοι χώροι πολιτισμού, ωστόσο τους χειμερινούς μήνες η πρόσβαση δυσχεραίνει λόγω των καιρικών συνθηκών. Η αγορά είναι ένα μέρος προστατευμένο που μπορούν να επισκέπτονται όλοι, μικροί και μεγάλοι. Με λυπεί πολύ αυτή η κατάσταση. Οταν σκέφτομαι ότι μπορεί να αποκτήσει άλλη χρήση αυτός ο χώρος παγώνω. Για εμένα αυτή η κίνηση ήταν αυτονόητη.
https://www.documentonews.gr/article/elena-botsh-apo-thn-ydra-sta-perata-toy-kosmoy/
Γιώργος Κουκουδάκης
Ο δήμος αρχικά εκλαμβάνει την πρόταση για τη χρήση της αγοράς ως πολιτιστικού κέντρου ως μια θετική ενέργεια προς διαβούλευση καθώς ταυτόχρονα έχουν κατατεθεί και άλλες σχετικές προτάσεις. Τόσο από ένα ίδρυμα (που απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι έχει έδρα στο εξωτερικό) το οποίο έχει αιτηθεί να νοικιάσει –το τονίζω αυτό– τον χώρο για χρήση πολιτιστικού κέντρου. Η πρόταση αυτή μάλιστα έχει γίνει από τον Φεβρουάριο και επανήλθε επειδή εκδηλώθηκε το ενδιαφέρον των πολιτών. Διαφοροποιείται όμως ως προς το ότι οι πολίτες ζητούν η αγορά να τεθεί υπό την αιγίδα του δήμου, να αναλάβει δηλαδή ο δήμος τις πληρωμές. Επιπλέον έχουμε εκδήλωση προφορικού ενδιαφέροντος από ντόπιους –και μη– επαγγελματίες για εμπορική χρήση των κτιρίων.
Επίσης σκεφτόμαστε την εκδοχή να εγκατασταθούν στον χώρο της αγοράς γραφεία της δημοτικής αρχής, μια και δεν υπάρχει ιδιόκτητος χώρος να στεγάσει τις υπηρεσίες και στο πλαίσιο της προσπάθειας ο δήμος να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά του δεδομένα και την εικόνα που θέλουμε να έχει για την επόμενη δεκαετία. Με πολύ αγώνα καταφέραμε ως δήμος να αποκτήσουμε οικονομική ευρωστία. Θα προσπαθήσει δε μέσω του αρμόδιου οργάνου, του δημοτικού συμβουλίου, να προτείνει μια λύση που θα συνθέτει όλες τις απόψεις. Πάντοτε με βάση τις εγγυήσεις που θα μπορούν να δοθούν από όποια πρόταση.
*To ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento
