Oκτώ μελοποιημένα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη («Θερμοπύλες», «Επήγα», «Επέστρεφε», «Όσο μπορείς», «Che fece… il gran rifiuto», «Ηδονή», «Μονοτονία», «Φωνές») περιλαμβάνει το νέο μουσικό έργο με τίτλο «Ένας άλλος Καβάφης» της Τζένης Τσίλη. Την αισθαντική του φωνή χαρίζει ο Βασίλης Γισδάκης.
Η συνθέτης και ο τραγουδιστής μιλούν στο documentonews για την προσωπική τους προσέγγιση πάνω στον Αλεξανδρινό ποιητή.
Τζένη Τσίλη: «Ο λόγος του Καβάφη μου δημιούργησε μία συναισθηματική κατάσταση η οποία με τύλιξε μέσα της. Σαν μία αγκαλιά».
Εδώ και τρία χρόνια διακατέχομαι από ένα έντονο συναίσθημα μουσικής γραφής. Αυτό έγινε εντονότερο και «αποπειράθηκε» να βγει όταν τα χέρια μου άνοιξαν ξανά το βιβλίο με τα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη. Ο ίδιος ο Καβάφης με ώθησε στον Καβάφη. Με μάγεψε, διότι είναι λιτός και μεστός. Όλα στον Καβάφη είναι «λεπτά»: «λεπτά» νοήματα, «λεπτή» γραφή, λεπτές ισορροπίες. Ευφυής για ‘μένα ο άνθρωπος που μιλάει λίγο, λέγοντας πολλά. Καταφέρνει να δημιουργεί εικόνες, οι οποίες σε υποβάλλουν σ’ έναν αισθητισμό. Ο λόγος του με ταξίδεψε, με επηρέασε θετικά και μού δημιούργησε μία συναισθηματική κατάσταση. Στην οποία μπήκα. Με τύλιξε μέσα της. Σαν μία αγκαλιά. Όλο αυτό το δυνατό συναίσθημά μου μετουσιώθηκε σε νότες. Γι αυτό και αποτέλεσε απευθείας ,χωρίς δισταγμό, την πηγή έμπνευσής μου. Όλα του τα ποιήματα μιλούν για ανθρώπινα βιώματα , περιέχουν προβληματισμούς διαχρονικούς, της καθημερινότητας που μάς «ρουφάει» μέσα της και μας φυλακίζει.
Έρχεται λοιπόν ο ποιητικός του λόγος να με απεγκλωβίσει από τις παγιδευτικές μνησικακίες των συνανθρώπων μου και να με περιβάλει με αγάπη. Γι’ αυτό και αισθάνθηκα την ελευθερία να δημιουργήσω μουσική πάνω στον ποιητικό του λόγο και έτσι οδηγήθηκα στην πληρότητα που μού χάρισε η τέχνη μου.
Από την έμπνευση όμως έως ότου περάσει μέσα μου, αφομοιωθεί και μετατραπεί ο στίχος σε μουσική, υπάρχει τρομακτική απόσταση και άκρως επικίνδυνη. Εκεί καλούμαι να αποδώσω ό,τι μού δόθηκε από τον Καβάφη που λατρεύω. Δηλαδή την ίδια στιγμή, λιτότητα και βάθος. Δύο όροι που ακούγονται συγκρουόμενοι αλλά όταν συνυπάρξουν προσφέρουν το μεγαλείο της ακροαματικής διαδικασίας και απόλαυσης.
Εγώ το απέδωσα με τον δικό μου τρόπο έκφρασης και σύνθεσης ο οποίος περιέχει εικόνα. Ήθελα να «ζωγραφίσω» στον καμβά τον μουσικό, αποδίδοντας το χρώμα και τη γεύση που μού έμενε στο «στόμα» όλο και πιο έντονη καθώς διάβαζα και ξαναδιάβαζα το κάθε του ποίημα. Προσπάθησα μέσα σε αυτό το μουσικό έργο να βγάλω βάθος και συνάμα λιτό ύφος όπως αντικατοπτρίζεται στο σώμα και στο μυαλό μου ο Καβάφης. Να κρατήσω τις ισορροπίες του- παράλληλα με της μουσικής τα πλαίσια- που έχουν τη διάμετρο μιας κλωστής! Εύκολα μπορούν να παραβιαστούν και τότε το έργο «γέρνει» προς μία πλευρά. Έπρεπε το όλο εκπόνημά μου να έχει κέντρο και ραχοκοκαλιά. Αυτό υπάρχει και είναι το ζητούμενο σε όλες τις τέχνες. Σε αυτή την περίπτωση η μουσική μου θα έπρεπε να είναι σαν κρύσταλλο : Διαυγής, λεπτή και να μην «σπάει». Με δέος και θαυμασμό απέραντο και με της μουσικής την τέχνη, προσέγγισα την μαγεία του ποιητικού κόσμου του Κ.Π. Καβάφη και αποτόλμησα να παρουσιάσω χωρίς «Τείχη» αλλά μόνο με «Ηδονή» και « … μύρο» τον : « Ένας άλλος Καβάφης ».
Θα μπορούσα να πω – με σεμνό τρόπο – ότι μου χάρισε και αποτέλεσε για εμένα πηγή έμπνευσης διότι τα ποιήματά του με αφορούν και πληρούν την δική μου εσωτερικότητα. Μιλούν βαθιά μέσα μου και με προκαλούν να δημιουργήσω μουσική πάνω στη γραφή του.
Βασίλης Γισδάκης: «Στις ερμηνείες βυθίστηκα βαθιά στη μελαγχολία, στη γενναιοδωρία και στο βάθος του στοχασμού του, βιώνοντάς τες».
Καβάφης· ένας μεγάλος ποιητής, βαθιά ρεαλιστής, πραγματιστής, κυνικός θα μπορούσα να πω. Tον έρωτα τον προβάλει μέσα από το θαυμασμό και το πάθος. Πολύ σημαντικό επίσης είναι ότι κατορθώνει να γεφυρώσει την εποχή του με τον αρχαίο πολιτισμό και να γίνεται επίκαιρος και στις μεταγενέστερες γενιές.
Το αντιμετώπισα με δέος, πολύ μεγάλο σεβασμό αλλά και ενθουσιασμό. Στη μακρόχρονη πορεία μου και έχοντας τραγουδήσει πολλούς έλληνες ποιητές, είναι μεγάλη πρόκληση το να σταθείς απέναντι σε έναν από τους σημαντικότερους ποιητές του παγκόσμιου πολιτισμού.
Όταν άκουσα τις μελοποιήσεις της Τζένης Τσίλη ανακάλυψα πως είχαν μια σύγχρονη πνοή, μια διεισδυτική ματιά, με μελωδίες που ακολουθούσαν και αναδείκνυαν το στοχασμό του ποιητή και την συναισθηματική του κατάσταση.
Στις ερμηνείες βυθίστηκα βαθιά στη μελαγχολία, στη γενναιοδωρία και στο βάθος του στοχασμού του, βιώνοντάς τες. Όπως μας λέει κι ο ποιητής: «αφουγκραζόμουν τα σεντέφια, τα κοράλλια, τους εβένους, τα κεχριμπάρια, τα κάθε λογής ερωτικά μυρωδικά», σημάδι ότι μέσα απ’ αυτό το έργο πλησίαζα λίγο ακόμα στη δική μου Ιθάκη. Αν δεν αφεθείς και δε δοθείς στον κόσμο του ολόψυχα, σε αφήνει απ’ έξω. Τον φανταζόμουν σ’ ένα ημιφωτισμένο από ένα κερί δωμάτιο, γερμένο πάνω στο γραφείο του, να καταγράφει ολότελα δοσμένος σε μια κόλα χαρτί… Ένα ολόκληρο σύμπαν εικόνων και συναισθημάτων που λυσσομανούσε σε ολόκληρο τον χώρο!
Ανήκω στους υποστηρικτές των ολοκληρωμένων δισκογραφικών δουλειών, αυτών που οι δημιουργοί έχουν το χώρο να ξεδιπλώσουν ολόκληρη την δημιουργική τους σκέψη κι όταν παίρνω ένα δίσκο τον ακούω ολόκληρο κι όχι μόνο μια φορά, μπαίνοντας έτσι κι εγώ στον κόσμο και στο συναίσθημα του δημιουργού.
Η δισκογραφική δουλειά «Ένας άλλος Καβάφης» είναι πια στα χέρια των ακροατών κι εύχομαι να κάνουν κι αυτοί το δικό τους ταξίδι στον κόσμο του μεγάλου μας ποιητή με τις μελωδίες της νεοεμφανιζόμενης συνθέτιδας Τζένης Τσίλη και την ερμηνεία μου στα ποιήματα του.
INFO Το βινύλιο και το cd διατίθενται στο bancamp αλλά και με αντικαταβολή.
