Συναντήσεις και προσυνεννοήσεις για μείωση του κόστους και απολύσεις συνιστούν θέματα ενδιαφέροντος της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Σειρά δημοσιευμάτων περί συναντήσεων, συνεννοήσεων και μείωσης του κόστους λειτουργίας μέσω απολύσεων εργαζομένων στον κλάδο των τηλεοπτικών σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας παρατηρείται αυτή την περίοδο, τα οποία δεν διαψεύδονται. Πρόκειται για έναν κλάδο που εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς νόμιμες άδειες παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της κυβέρνησης να ρυθμίσει το αρρύθμιστο τοπίο.
Σύμφωνα με νομικούς, όλα αυτά τα γεγονότα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, δηλαδή οι συνεννοήσεις και οι κινήσεις ορισμένων καναλαρχών, συνιστούν αποχρώσες ενδείξεις εναρμονισμένης πολιτικής και θα πρέπει να διερευνηθούν από την αρμόδια εποπτική αρχή, την Επιτροπή Ανταγωνισμού, για να διαπιστωθεί εάν παραβιάζονται ή όχι οι όροι του ανταγωνισμού.
Η ολλανδική εμπειρία
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ακόμη έναν λόγο να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον κλάδο. Ας δούμε αναλυτικά τις εξελίξεις.
Τις τελευταίες ημέρες εμφανίζονται δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία κάποιοι καναλάρχες συναντώνται και κάνουν επιμέρους συμφωνίες είτε για να μειώσουν το κόστος παραγωγής είτε για να συστήσουν κοινές εταιρείες ή για να συνεννοηθούν για τον νέο επικείμενο διαγωνισμό αδειοδότησης.
Αυτές οι συνεννοήσεις και οι συναντήσεις αποτελούν αντικείμενο έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, λένε νομικοί κύκλοι και επικαλούνται απόφαση της αντίστοιχης Εποπτικής Αρχής Ανταγωνισμού της Ολλανδίας. Σύμφωνα μάλιστα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (C-8/08) –προσέφυγαν οι εταιρείες που τιμωρήθηκαν από την αρχή Ανταγωνισμού (Nederlandse Mededingingsautoriteit)– ακόμη και μια απλή συνάντηση ανάμεσα σε συμμετέχοντες που κατέχουν σημαντικό μερίδιο μιας ολιγοπωλιακής αγοράς αποτελεί ελέγχουσα πράξη από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Μάλιστα, όπως εξηγεί η σχετική απόφαση, ακόμη και η απλή συνεννόηση εκπροσώπων εταιρειών με σκοπό τη μείωση του κόστους των προμηθειών τους θεωρείται παράνομη πράξη.
Στην περίπτωση της Ολλανδίας, η Επιτροπή Ανταγωνισμού της χώρας είχε επιβάλει πρόστιμα στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας (T-Mobile Netherlands BV, KPN Mobile NV, Orange Nederland NV, Vodafone Libertel NV) επειδή οι εκπρόσωποί τους συναντήθηκαν συζητώντας μεταξύ άλλων τη μείωση των πάγιων αμοιβών των μεταπρατών για τις συνδρομές κινητής τηλεφωνίας. Στη συνέχεια οι εταιρείες προσέβαλαν την απόφαση η οποία έφθασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο δικαίωσε την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ολλανδίας.
Στην ελληνική περίπτωση υπάρχουν αφενός τα δημοσιεύματα για συναντήσεις, αφετέρου το εξής απίστευτο: ενώ ο κλάδος πρόκειται να ρυθμιστεί και να οριστούν κανόνες λειτουργίας των εταιρειών με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων, οι εταιρείες κάνουν κοινές παραγωγές, μειώνοντας τον αριθμό του προσωπικού τους.
Θυμίζουμε ότι στον νόμο Παππά (4339/2015), που κρίθηκε αντισυνταγματικός μόνο ως προς το σκέλος που έδωσε την αρμοδιότητα για την αδειοδότηση των καναλιών στον υπουργό Επικρατείας, διότι παραβίασε τη συνταγματική διάταξη που προβλέπει ότι αρμόδιο για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών είναι το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο, υπάρχει πρόβλεψη για την οργάνωση και τη λειτουργία των καναλιών όπου καθορίζονται ελάχιστες προϋποθέσεις για τον αριθμό των εργαζομένων και την κατανομή του προσωπικού σε ειδικότητες. Σε αυτές τις προϋποθέσεις είχαν μάλιστα συμφωνήσει και οι εκπρόσωποι των καναλιών. Το προσωπικό των υποψηφίων προς αδειοδότηση παρόχων περιεχομένου πρέπει να απαρτίζεται τουλάχιστον από: (α) 400 άτομα για άδεια εθνικής εμβέλειας ενημερωτικού χαρακτήρα γενικού περιεχομένου, (β) 200 άτομα για άδεια εθνικής εμβέλειας ενημερωτικού χαρακτήρα θεματικού περιεχομένου, (γ) 50 άτομα για άδεια εθνικής εμβέλειας μη ενημερωτικού χαρακτήρα.
Οι εταιρείες όμως μειώνουν το προσωπικό τους απολύοντας κυρίως δεκάδες τεχνικούς και προφανώς περιορίζοντας το σύνολο του προσωπικού σε νούμερα κατώτερα από αυτά που έθετε ο νόμος.
Παρέμβαση
Ολα αυτά συνιστούν γεγονότα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού αλλά και της οικονομικής αστυνομίας.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού οφείλει να παρέμβει αυτεπάγγελτα ή κατόπιν αιτήματος του υπουργού Οικονομίας Δημήτρη Παπαδημητρίου. Επίσης, αρμοδιότητα παρέμβασης έχει η οικονομική αστυνομία, η οποία μπορεί να παρέμβει όταν διαπιστώνονται συμφωνίες εναρμόνισης πρακτικών ανάμεσα σε ανταγωνιστές.
Κόλαφος η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Κόλαφος για τις συναντήσεις μεταξύ ανταγωνιστών του ιδίου κλάδου είναι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (C-8/08) σύμφωνα με την οποία αρκεί μία μόνο συνάντηση με αντικείμενο οποιοδήποτε θέμα μπορεί να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό για να θεωρηθεί ελεγκτέα εναρμονισμένη τακτική.
Αναλυτικά η απόφαση αναφέρει:
1 Εναρμονισμένη πρακτική κατά την έννοια του άρθρου 81, παράγραφος 1, ΕΚ είναι αυτή που είναι ικανή να παρεμποδίσει, να περιορίσει ή να νοθεύσει τον ανταγωνισμό εντός της κοινής αγοράς. Δεν απαιτείται η εν τοις πράγμασι παρεμπόδιση, ο περιορισμός ή η νόθευση του ανταγωνισμού ούτε το να υφίσταται άμεσος σύνδεσμος μεταξύ της οικείας εναρμονισμένης πρακτικής και των τιμών καταναλωτή. Η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ανταγωνιστών επιδιώκει στρεφόμενο κατά του ανταγωνισμού αντικείμενο οσάκις είναι ικανή να εξαλείψει τις αβεβαιότητες προς τη μελετώμενη από τις οικείες επιχειρήσεις συμπεριφορά.
2 Στο πλαίσιο της εξέτασης της αιτιώδους συναφείας μεταξύ της συνεννοήσεως και της συμπεριφοράς στην αγορά των μετεχουσών σε αυτήν των επιχειρήσεων, συναφείας η οποία απαιτείται προκειμένου να καταδειχθεί η ύπαρξη εναρμονισμένης πρακτικής κατά την έννοια του άρθρου 81, παράγραφος 1, ΕΚ, ο εθνικός δικαστής οφείλει υπό την επιφύλαξη της περί του αντιθέτου αποδείξεως η οποία βαρύνει τις εν λόγω επιχειρήσεις να εφαρμόσει το τεκμήριο περί αιτιώδους συναφείας, όπως αυτό εξαγγέλλεται με τη νομολογία του δικαστηρίου, και σύμφωνα με το οποίο οι εν λόγω επιχειρήσεις, ενόσω εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στην αγορά αυτή, λαμβάνουν υπόψη τις ανταλλαγείσες με τους ανταγωνιστές τους πληροφορίες.
3 Στον βαθμό που η μετέχουσα στη συνεννόηση επιχείρηση παραμένει δραστήρια στην οικεία αγορά, το τεκμήριο περί αιτιώδους συναφείας μεταξύ της συνεννοήσεως και της συμπεριφοράς της εν λόγω επιχειρήσεως στην αγορά εφαρμόζεται έστω και αν η συνεννόηση προκύπτει από μία και μόνο σύσκεψη των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων.