Έχοντας φτάσει αισίως στο 2020, μια μέρα τυχαίνει να περνάς έξω από ένα τηλεοπτικό κανάλι, ένα ραδιοφωνικό σταθμό ή έξω από τα γραφεία κάποιας εφημερίδας και ξαφνικά κοντοστέκεσαι.
Οι ίδιες σκέψεις σε κυριεύουν, τα ίδια συναισθήματα, τα ίδια που είχες και πέρυσι και πρόπερσι και πέντε και δέκα χρόνια πριν. «Πότε θα έρθει η δημοσιογραφική κουλτούρα στην Ελλάδα;», σκέφτεσαι. Ξαφνικά σκύβεις το κεφάλι και συνεχίζεις το δρόμο σου.
Σε μια εποχή όπου η δημοσιογραφία παγκοσμίως κινείται με φρενήρεις ρυθμούς προς τη ριζική αναδιάρθρωση της δεοντολογίας της και των ηθικών αξιών της, στην Ελλάδα η δημοσιογραφία ακόμα πάσχει από κρίση και διαταραχή ταυτότητας.
Αυτό που ποτέ μας δεν καταλάβαμε είναι ο ρόλος του δημοσιογράφου μέσα σε μια κοινωνία.
Έχουμε μπερδέψει τη δημοσιογραφία με τα πρωινάδικα στην τηλεόραση, με το κουτσομπολιό, με την πολιτική και κοινωνική προπαγάνδα, με το χρήμα, με τη στείρα και μεθοδευμένη παροχή ενημέρωσης και όλα αυτά εν τέλει απαρτίζουν ένα πηγάδι ακάθαρτου και μολυσμένου νερού όπου η δημοσιογραφία μας πνίγεται μέσα σε αυτό αδιάκοπα.
Ο απώτερος σκοπός της δημοσιογραφίας δεν είναι άλλος από τον ενδελεχή έλεγχο της κάθε εξουσίας με σκοπό την προστασία της δημοκρατίας. Αυτό όμως συνεπάγεται έρευνα, συνεπάγεται πολιτική χειραφέτηση, συνεπάγεται ακρίβεια στην αναζήτηση της αλήθειας. Για να τα πράξει όμως αυτά η δημοσιογραφία επιβάλλεται να είναι ανεξάρτητη, αμερόληπτη, δίχως κανένα κοινό όφελος με την πολιτική και την εκάστοτε κυβέρνηση.
Δυστυχώς, η παντελής έλλειψη δημοσιογραφικής παιδείας στη χώρα έχει καταντήσει το επάγγελμα ένα μέσο προπαγάνδας όπου όλα γίνονται πίσω από την πλάτη μας χωρίς καμία απολύτως διαφάνεια. Οι πολιτικοί, τα κόμματα και οι κυβερνήσεις προσπαθούν να κολλήσουν σα βδέλλες πάνω σε οποιαδήποτε δημοσιογραφικό μέσο που θα προάγει τα συμφέροντα τους, καταπατώντας έτσι τον ηθικό κώδικα της «ανεξαρτησίας των ΜΜΕ».
Ωστόσο, το ότι τα περισσότερα ΜΜΕ της χώρας μας μεροληπτούν, είναι φυσικό επακόλουθο της οικονομικής υποστήριξης που τυγχάνουν των πολιτικών κομμάτων και κυβερνήσεων. Το να σταματήσει όμως να λειτουργεί έτσι το σύστημα αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός μεγαλύτερο και από αυτό του ομώνυμου έργου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Αυτό που αυτή τη στιγμή μπορεί να επιτευχθεί πραγματολογικά, είναι η καταπολέμηση αυτής της μεροληψίας μέσω διαφάνειας, δημόσιας λογοδοσίας και δημόσιας ανάληψης ευθυνών.
Τα περισσότερα ΜΜΕ όμως αυτό που έχουν να επιδείξουν είναι απλά η σιωπή. Σιωπή εκεί που δεν τους συμφέρει. Και η σιωπή δεν ελέγχεται ποτέ και από κανέναν ηθικό κώδικα.
Και κάπως έτσι οι πολίτες παραμένουν για πάντα δεσμώτες στο σπήλαιο του σκότους και του ψέματος της αλληγορίας του Πλάτωνα. Θα καταφέρουν ποτέ να βγουν; Θα το καταφέρουν, όταν και η δημοσιογραφία καταφέρει να βγει από το μολυσμένο πηγάδι…
Ο Αλέξανδρος Θεοδωρόπουλος είναι ένας νέος δημοσιογράφος που κάνει διατριβή πάνω στα global media and journalism ethics για το μεταπτυχιακό του στη δημοσιογραφία, στο Ηνωμένο Βασίλειο
