Η ταινία του Αλαν Γκίλσεναν «Το γελαστό παιδί» προβλήθηκε στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και απέσπασε το Βραβείο Κοινού. Αυτή την εβδομάδα παρουσιάζεται από το CineDoc σε δύο προβολές στην Αθήνα (Γαλλικό Ινστιτούτο, Δαναός). Η ιστορία που κρύβεται πίσω από το θρυλικό τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη συνδέει τους λαούς της Ιρλανδίας και της Ελλάδας.
Γυρισμένο στην Ιρλανδία, τη Γαλλία και την Ελλάδα, το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει μέσα από διαφορετικές αφηγήσεις τη διαχρονική λαχτάρα του ανθρώπου για ελευθερία. Το ιρλανδικό τραγούδι με τίτλο «The laughing boy» γράφτηκε από τον έφηβο Μπρένταν Μπίαν για τον θρυλικό επαναστάτη του IRA Μάικλ Κόλινς. O χαμογελαστός ηγέτης του ιρλανδικού στρατού δολοφονήθηκε σε ενέδρα στο Μπιλ Να Μπλαθ το 1922 σε ηλικία 32 ετών. Το θεατρικό έργο «Oμηρος» του Μπρένταν Μπίαν γράφτηκε το 1958 αντλώντας έμπνευση από τον αγώνα του ιρλανδικού λαού για ανεξαρτησία. Ανέβηκε σε θεατρική σκηνή στο Παρίσι, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και τελικά έκανε διάσημο τον συγγραφέα του αλλά και το τραγούδι.
Πώς όμως έφτασε στην Ελλάδα στα χέρια του Μίκη Θεοδωράκη και έγινε ύμνος κατά του φασισμού; (Η πρώτη εκτέλεση ήταν της Ντόρας Γιαννακοπούλου αλλά αγαπήθηκε κυρίως με τη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη.) Το θεατρικό έργο «Ομηρος» ανέβηκε στην Ελλάδα από το Κυκλικό Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά στις 12 Απριλίου 1962. Η μετάφραση έγινε από τον ποιητή Βασίλη Ρώτα και ο Μ. Θεοδωράκης έγραψε τη μουσική. Κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι για το «Γελαστό παιδί» στην Ελλάδα.
Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί την αφήγηση και την περιπλάνηση του ποιητή Τεό Ντόργκαν. Διηγείται ιστορίες για τα πρόσωπα που σχετίζονται με το τραγούδι και συνομιλεί με κάποια από αυτά. Ταξιδεύει στην Ικαρία και τη φυλακή όπου βρέθηκε εξόριστος ο Μίκης. Σχεδόν μπορούμε να φανταστούμε τον συνθέτη να ατενίζει τη θάλασσα και το άγριο τοπίο μέσα από το κελί του. Μας μεταφέρει στο Παρίσι την εποχή όπου ο Μίκης ανακάλυπτε την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου ζώντας και γράφοντας μουσική σε ένα μικρό δωματιάκι. Στην Ιρλανδία αλλά και την πλατεία Εξαρχείων. Οι διαφορετικές ιστορίες ανθρώπων όπως ο Ροβήρος Μανθούλης, ο Παντελής Μπουκάλας, η Μ. Φαραντούρη, η Γκέιλ Χοστ, ο Παντελής Βούλγαρης συμπληρώνουν την αφήγηση υπό την πρωτότυπη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου. Στο τέλος το τραγούδι ακούγεται στα ιρλανδικά, τα αγγλικά και τα ελληνικά. Η μουσική δεν έχει σύνορα. Οπως αναφέρει και ο Ντόργκαν στην ταινία, τόσο η ιρλανδική όσο και η ελληνική εκδοχή του τραγουδιού αποτυπώνουν κάτι μοναδικό: «Κάποια ιδέα, ίσως του αιώνιου επαναστάτη, κάποια ενσάρκωση της εξέγερσης ενάντια στο μικρό πεπρωμένο».
INF0: 5/04, 20.00, Γαλλικό Ινστιτούτο 9/04, 16.00, κινηματογράφος Δαναός