«Με πλάκωσε το φορτηγό». Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του 38χρονου Μανώλη Αφράτη, που έχασε τη ζωή του εν ώρα εργασίας, στο Ρέθυμνο τον Μάιο του 2020.
Ο 38χρονος, άφησε την τελευταία του πνοή την ώρα που πραγματοποιούσε διανομές με το φορτηγό ψυγείο της εταιρείας «Γαλακτοκομική Αμαρίου Α.Ε.» (πρώην Μανουκαράκη Α.Ε.), και το όχημά του – το οποίο συγγενείς χαρακτηρίζουν καρμανιόλα – εξετράπη της πορείας του και ανατράπηκε.
Το δυστύχημα σημειώθηκε σε κατηφορική δεξιά στροφή του επαρχιακού δρόμου Κουρουτών – Φουρφουρά του Δήμου Αμαρίου, με καλές καιρικές συνθήκες, ημέρα και χωρίς να εμπλακεί άλλο όχημα.
Το θύμα, το οποίο είχε δεκαπενταετή εμπειρία στην οδήγηση, κλήθηκε να οδηγήσει ένα όχημα που δεν πληρούσε καμία προδιαγραφή ασφαλείας, σύμφωνα με τις εκθέσεις των πραγματογνωμόνων.
Η μαύρη λίστα των θυμάτων από εργατικά δυστυχήματα μακραίνει με ανησυχητικούς ρυθμούς. Σύμφωνα με στελέχη της ΓΣΕΕ, ενώ υπήρχε ένας μέσος όρος θανάτων, περίπου 24 τον χρόνο, τα τελευταία χρόνια ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί κατά πολύ. Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα έφτασαν τα 51 το 2019. Αντίστοιχα, το 2018 ανήλθαν σε 46. Αυτό που επισημαίνεται συνεχώς είναι το γεγονός πως ένα εργατικό δυστύχημα είναι πάντα το τραγικό αποτέλεσμα μίας σειράς μικρότερων ατυχημάτων εξαιτίας των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλει ο αδελφός του Μ. Αφράτη, Στέλιος, λίγους μήνες πριν τον θάνατο του αδελφού του, ακόμα ένα όχημα της ίδιας εταιρίας, εξετράπη της πορείας του και ανατράπηκε στην περιοχή της Σούδας στα Χανιά.
Κραυγαλέο είναι το γεγονός πως αρχικά παρά τα εξόφθαλμα στοιχεία που αποδεικνύουν την ακαταλληλότητα του φορτηγού, η μήνυση της οικογένειας μπήκε στο αρχείο. Ωστόσο μετά από ενέργειες της οικογένειας του Μ. Αφράτη και μέσω της δικηγόρου τους Ελισάβετ Πούλιου και τα νέα στοιχεία που προέκυψαν, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Ρεθύμνου Γ. Πατεράκης αποφάσισε να ανασύρει την υπόθεση από το αρχείο και έτσι η οικογένεια αναμένεται να διεκδικήσει το δίκιο της στη μνήμη του 38χρονου στις δικαστικές αίθουσες.
Αλγεινή εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως το όχημα αποσύρθηκε και καταστράφηκε σε αστραπιαίο χρόνο μετά το δυστύχημα. Όπως άλλωστε αποδεικνύεται από τις τεχνικές πραγματογνωμοσύνες που συντάχθηκαν, η ακαταλληλότητα του φορτηγού ήταν κάτι περισσότερο από εμφανής.
Αρχικά υπήρξαν δύο τεχνικές εκθέσεις από δύο διαφορετικούς πραγματογνώμονες, ενώ αργότερα προστέθηκε και μία τρίτη. Ο πρώτος πραγματογνώμονας ορίστηκε αυτεπάγγελτα από το Αστυνομικό Τμήμα Αμαρίου και ο δεύτερος από την οικογένεια του 38χρονου. Σημειώνεται πως οι δύο πρώτες εκθέσεις είναι εκ δια μέτρου αντίθετες με την πρώτη του ορκωτού πραγματογνώμονα να βρίσκει το φορτηγό σε «μέτρια» κατάσταση και να μην αναγνωρίζει την ακαταλληλότητα του οχήματος ως αιτία του δυστυχήματος αλλά να κάνει λόγο για υπερβολική ταχύτητα του οδηγού (60 χλμ) και διαπιστώνει πως δεν προέκυψαν προβλήματα στα συστήματα ενεργητικής ή παθητικής ασφάλειας του φορτηγού.
Παρόλα αυτά η δεύτερη έκθεση του Ι. Κατσιδονιωτάκη, που ορίστηκε από την οικογένεια, τονίζει ότι η βασική αιτία του δυστυχήματος είναι το σπάσιμο των φρένων και συγκεκριμένα τη διάρρηξη, λόγω παλαιότητας, του ελαστικού σωλήνα πίεσης του υδραυλικού συστήματος πέδησης του μπροστινού δεξιού τροχού.
Στην τρίτη έκθεση του ειδικού πραγματογνώμονα Π. Μαδιά αναφέρεται αναλυτικά ο τρόπος με τον οποίο κόπηκε εγκάρσια ο συγκεκριμένος σωλήνας λόγω παλαιότητας και γήρανσης του υλικού, το οποίο έχρηζε άμεσης αντικατάστασης, αποδίδοντας ευθέως ευθύνη στον επιβλέποντα τεχνικό και ιδιοκτήτη του φορτηγού που επέβλεπε τη συντήρησή του.
Όμως τα φρένα δεν ήταν το μόνο πρόβλημα του ακατάλληλου φορτηγού, αφού αξίζει να σημειωθεί πως το διπλό κάθισμα του συνοδηγού που ζύγιζε πάνω από 100 κιλά δεν ήταν στερεωμένο με αποτέλεσμα να κουνιέται και πιθανότατα καταπλάκωσε τον 38χρονο πράγμα που δικαιολογεί και τη φράση του «με πλάκωσε το φορτηγό».
Σύμφωνα με τη δεύτερη έκθεση του πραγματογνώμονα της οικογένειας, το φορτηγό διέθετε ακατάλληλα λάστιχα τα οποία είχαν πολυκαιρίσει και ήταν πλέον λεία και σαπισμένα, δεν είχε ABS, δεν είχε πεντάλ γκαζιού, οι ζώνες ασφαλείας δεν λειτουργούσαν και η πόρτα του οδηγού δεν έκλεινε καν και κρατιόταν δεμένη με σύρματα, ενώ η θέση του οδηγού στηριζόταν από ένα… μαδέρι.
Όλα τα παραπάνω γεννούν το εύλογο ερώτημα πως το συγκεκριμένο φορτηγό πέρασε από ΚΤΕΟ.
Προβληματικό όμως είναι και το καθεστώς κυκλοφορίας του φορτηγού το οποίο ήταν ταξινομημένο ως «φορτηγό με ανυψωτικό μηχάνημα» και παρανόμως είχε μετατραπεί σε φορτηγό – ψυγείο. «Όλη η κατασκευή του ψυκτικού θαλάμου, ήταν πρόχειρα στερεωμένη με ελάχιστες βίδες οξειδωμένες, διαβρωμένες και σε πολυχρόνια προχωρημένη σήψη με αποτέλεσμα να “παίζει” και να είναι ασταθής» αναφέρεται στην δεύτερη έκθεση και γίνεται ιδιαίτερη μνεία στις στροφές που το όχημα λόγω των παραπάνω φαίνεται να «παλαντζάρει όλο έχοντας χάσει τη σωστή εργοστασιακή ευστάθειά του».
Στο πλευρό της οικογένειας του Μανώλη Αφράτη βρίσκεται το εργατικό κέντρο Ρεθύμνου, ενώ για τον άδικο θάνατο του 38χρονου, έχουν κινητοποιηθεί, μεταξύ άλλων η αναρχική συλλογικότητα του Ρουβίκωνα, η ΣΒΕΟΔ (Συνέλευση Βάσης Οδηγών Δικύκλου), η συλλογικότητα Prolet Coonekt – Ταξική Ενότητα και Οργάνωση, η Νέα Προοπτική και άλλες πολλές οργανώσεις. Ακόμα και ποδοσφαιρικές ομάδες σηκώνουν πανό που ζητούν δικαίωση για τον θάνατο του 38χρονου.
