Ο επιμελητής τέχνης Νέστορας Κατσιμίχας γράφει για την έκθεση με σπάνιες αφίσες από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της ανατολικής Ευρώπης στην Blender Gallery.
Οι αφίσες που παρουσιάζονται στην έκθεση «Posterity» («επόµενες γενιές» αλλά και λογοπαίγνιο µε το «πόστερ») καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τη δεκαετία του 1960 και µετά, µε τον κύριο όγκο τους να προέρχεται από την κρίσιµη για την ανατολική Ευρώπη δεκαετία του 1970 και να συνεχίζεται σχεδόν έως και τις αρχές της νέας χιλιετίας. Η γεωγραφική τους καταγωγή εκτείνεται από τη Σερβία, τη Βοσνία & Ερζεγοβίνη έως την Πολωνία, τη Λαοκρατική ∆ηµοκρατία της Γερµανίας και από αλλού.
Υβρίδιο εξπρεσιονισµού και σοσιαλιστικού νεορεαλισµού
Η έκθεση αποτελεί τη βάση για µια εξερεύνηση στις εικαστικές εκφράσεις προωθητικού υλικού στην εποχή των δεκαετιών 1960 και έπειτα οι οποίες στιγµατίζουν τη σύγχρονη ιστορία και σαφώς την τέχνη. Μέσα από αυτήν έχουµε την ευκαιρία να διαπιστώσουµε πόσο δυνατά επηρεάζουν τη γραφιστική έκφραση και όχι µόνο. Οι περισσότερες από αυτές αποτελούν σπάνιο δείγµα αυτούσιας καλλιτεχνικής δηµιουργίας, αν και είναι σχεδιασµένες για να ενηµερώσουν για καλλιτεχνικές και άλλες δράσεις. Στα έργα εµπεριέχονται σαφή µηνύµατα που εντάσσονται µε συγκεκριµένες προδιαγραφές στο τελικό αποτέλεσµα, ενώ παράλληλα διατηρούν τη δυναµική της καλλιτεχνικής τους έκφρασης.
Καθαρά σχήµατα και µορφές, χρώµατα συνήθως αµιγή, συχνά στις αντιθέσεις του ασπρόµαυρου, πάντα ξεκάθαρα για να υποστηρίξουν το τελικό µήνυµα. Η έκφραση είναι πάντα συνδυαστικά ευρηµατική και δέχεται επιρροές από τον εξπρεσιονισµό και από τάσεις του σοσιαλιστικού νεορεαλισµού, ενίοτε αναπαράγοντας ισχυρά σύµβολα των καθεστώτων της εποχής κατά την οποία παρουσιάστηκαν.
Ήταν κάποτε µια χώρα… αυτοδιαχειριζόµενη
Η αισθητική αξία της συλλογής είναι αδιαµφισβήτητη. Όµως δεν µένει µόνο σε αυτό. Για δεκαετίες από τον προπερασµένο αιώνα γίνονταν πολλές προσπάθειες να αναπτυχθούν οι τέχνες µε ιδιαίτερο χαρακτήρα στην ευρύτερη περιοχή της Σερβίας και στα βασίλειά της, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Αυτές συνεχίστηκαν και µε τη δηµιουργία της Οµοσπονδιακής Λαϊκής ∆ηµοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας µε δυνατές επιρροές από την τρέχουσα πολιτική. Η αποµάκρυνση του Τίτο από το σοβιετικό µοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας στην πορεία και η υιοθέτηση της αυτοδιαχείρισης είχαν τελικά µεγάλο αντίκτυπο στη γιουγκοσλαβική τέχνη, καθώς απελευθερώθηκε από τα δεσµά που επιβάλλονταν από την κοµµατική γραµµή, ενώ η νεωτεριστική έκφραση έγινε ένα από τα χαρακτηριστικά της καλλιτεχνικής πρακτικής. Συνεπώς οι πληροφορίες που αντλούνται µέσα από αυτή φανερώνουν την πολιτιστική και πολιτισµική εξέλιξη αυτών των χωρών της σοσιαλιστικής σφαίρας σε όλα τα πεδία: εικαστικά, παραστατικές τέχνες, µουσειακές εκθέσεις, τρόποι και επίπεδο επικοινωνίας των πολιτιστικών τους γεγονότων, πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, ακόµη και στην αλληλεπίδραση που είχαν µε τις χώρες της ∆ύσης και στο πολιτιστικό τους γίγνεσθαι.
∆ίνεται η δυνατότητα να διαπιστώσουµε και να ανακαλύψουµε για ακόµη µια φορά πόσο δυναµικά µπορεί η τέχνη να επιδρά µέσω αυτών των έργων που δηµιουργήθηκαν για να αποτελέσουν επικοινωνιακό υλικό. Τα συναντούσε κανείς στους δρόµους της καθηµερινότητας, οι οποίοι πλέον κατακλύζονται από υπερβολή και συνήθως χωρίς να αξιοποιείται η τέχνη.
Η έκθεση λειτουργεί σαν ένα ταξίδι στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, στην εξέλιξη του πολιτισµού και κυρίως του εικαστικού πολιτισµού της εποχής, άξιο µελέτης και ικανό να δώσει το έναυσµα για νέες δηµιουργίες στο µέλλον, που πλέον είναι παρόν ακόµη και ως εκπαιδευτικό εργαλείο, καθώς και για την εξαγωγή συµπερασµάτων από τα αποτελέσµατα των πρακτικών του παρελθόντος σε όλα τα επίπεδα.
Τις αφίσες της έκθεσης συνέλεξε επιµελώς ο Σερβοβόσνιος χαράκτης Milan Zunic και η έκθεση αφιερώνεται στη µνήµη του. Το τετARTηµόριο εντόπισε αυτή την ιδιαίτερη και σπάνια συλλογή µε τη συµβολή του Αριστοµένη Κατσούλα. Ο λιτός και µε ιδιαίτερη σχεδιαστική έµπνευση µοντέρνος µίνιµαλ σχεδιασµός της Blender Gallery αποτελεί το πεδίο για να έρθει στο φως και να αναδειχτεί αυτό το σπάνιο υλικό, αναδεικνύοντας την προβολή του στην εποχή µας µε τρόπο µοναδικό.
INF0
Έως τις 27 Φεβρουαρίου, The Blender Gallery, Ζησιμοπούλου 4, Γλυφάδα, www.theblendergallery.com
