Καλά ξεκίνησε το λιανεμπόριο, έπεσε όμως τη δεύτερη εβδομάδα. Κίνδυνος να κλείσει ένα στα δύο εμπορικά στην Αττική αν επιστρέψουμε και μείνουμε για καιρό στο click away.
Στις αρχές της εβδομάδας δύο έρευνες εξέπεμψαν ένα αισιόδοξο και ένα απαισιόδοξο μήνυμα για το λιανεμπόριο, το οποίο συμπλήρωνε ήδη μία εβδομάδα επαναλειτουργίας και μάλιστα με χειμερινές εκπτώσεις. Η μία ήταν του Εμπορικού Συλλόγου Αθήνας (ΕΣΑ) και η δεύτερη του Εμπορικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ), που σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Αττικής, Ομορων Νομών και Νήσων (ΟΕΣΑΟΝΑ) είχε συγκεντρώσει στοιχεία για την αγοραστική κίνηση από 23 περιοχές της Αττικής.
Το πρώτο αισιόδοξο στοιχείο που προέκυψε από τις έρευνες ήταν πως το λιανεμπόριο είχε ξεκινήσει δυνατά στην Αθήνα και στον Πειραιά αλλά λιγότερο δυνατά έως και υποτονικά σε άλλες περιοχές της Αττικής.
Δεύτερο θετικό στοιχείο ήταν πως για να ξεστοκάρουν το χειμερινό εμπόρευμα που είχαν προμηθευτεί τον Οκτώβριο αλλά κρατούσαν επί δύο μήνες απούλητο στα κλειστά καταστήματά τους οι έμποροι προχώρησαν από την αρχή της εκπτωτικής περιόδου σε μεγάλες εκπτώσεις, που στην ένδυση και την υπόδηση έφταναν στο 30% έως 50%.
Τρίτο θετικό στοιχείο ήταν ότι μεγάλοι κερδισμένοι ήταν ακριβώς οι κλάδοι που είχαν τη μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων τις μέρες που η αγορά λειτουργούσε με click away, πρωτίστως η ένδυση και η υπόδηση.
Οι τζίροι παραμένουν χαμηλοί
Το τέταρτο σημαντικό στοιχείο αφορά τους τζίρους που αναφέρθηκαν. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι η ημερήσια είσπραξη σε σχέση με τις αντίστοιχες μέρες των εκπτώσεων πέρυσι εκτιμήθηκε για το 16% άνω του 80%, για το 55% μεταξύ 50% και 70%, για το 38% μεταξύ 30% και 50% και για το 11% λιγότερο του 30%. Δηλαδή όχι και σπουδαία πράγματα.
Τέλος, ένα πέμπτο –το πολύ απαισιόδοξο– στοιχείο, που έγινε πολύ σημαντικό από την Πέμπτη, οπότε ξανάρχισε η κουβέντα περί επιστροφής στο click away, προέκυψε από την έρευνα του ΕΣΑ σύμφωνα με την οποία επτά στους δέκα μαγαζάτορες δήλωσαν ότι αδυνατούν να αποπληρώσουν τις συσσωρευμένες δανειακές, ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις τους και ένας στους δύο δήλωσε ότι το σημαντικότερο μέτρο για την επιβίωση της επιχείρησής του είναι η ρύθμιση και το κούρεμα των οφειλών καθώς και ότι αν γίνει ξανά lockdown, θα υποχρεωθεί να βάλει λουκέτο.
Ηταν λοιπόν καλή ή υποτονική η έναρξη του λιανεμπορίου; Πάμε για εκπτωτικούς τζίρους ικανούς να αντισταθμίσουν την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους του εορταστικού τζίρου ή όχι; Υπάρχει κίνδυνος μαζικών λουκέτων στο λιανεμπόριο, όπως γίνεται ήδη στην εστίαση; Και πού είμαστε σχετικά με το επίμονο αίτημα της αγοράς για γενναίο κούρεμα των οφειλών της πανδημίας και ρύθμιση του υπολοίπου σε πολλές μηνιαίες δόσεις;
Για τα ερωτήματα αυτά επιχειρήσαμε να πάρουμε απαντήσεις από τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ Γιώργο Καρανίκα, τον πρόεδρο του ΕΒΕΠ και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής Βασίλη Κορκίδη και τον διευθυντή του ΕΣΑ Σωτήρη Αντωνίου.
Οι νέοι δεν φοβήθηκαν
Κατά τον κ. Αντωνίου, η πράγματι αισιόδοξη εικόνα που αποτυπώθηκε στην έρευνα του ΕΣΑ για την αγοραστική κίνηση στην Αθήνα δεν πρέπει να μας ξεγελά γιατί χάνει σημαντικές ιδιαιτερότητες, π.χ. ότι το ένα τρίτο των καταστημάτων που ανέφεραν ότι τα πήγαν καλύτερα από πέρσι τα πήγαν λίγο καλύτερα, ενώ όσοι ανέφεραν ότι τα πήγαν χειρότερα τα πήγαν πολύ χειρότερα.
Αυτό που καταγράφηκε και το οποίο κατά τον κ. Αντωνίου εξηγεί τις εικόνες συνωστισμού στην Ερμού που πρόβαλαν τα κανάλια είναι ότι καλά τα πήγαν τα καταστήματα που απευθύνονται στις νεαρές ηλικίες, 17-30 χρόνων, γιατί οι νέοι δεν φοβήθηκαν να μπουν στα μέσα μαζικής μεταφορές και να πάνε για ψώνια. Αντίθετα, οι μεγαλύτερες ηλικίες δεν το έκαναν, φοβούμενες τη μετάδοση του κορονοϊού, με αποτέλεσμα όλη η κάτω ζώνη του εμπορικού τριγώνου από Ομόνοια έως Αγίου Μάρκου να είναι άδεια. Συν τοις άλλοις, προσθέτει ο κ. Αντωνίου, η κίνηση ξεφούσκωσε απότομα και η δεύτερη εβδομάδα των χειμερινών εκπτώσεων ξεκίνησε πολύ υποτονικά.
Τον τόνο δίνει η πανδημία
Υποτονική κίνηση στην Αττική και την επαρχία είδε και ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γ. Καρανίκας, εμφανώς προβληματισμένος για την αργή πορεία των εμβολιασμών, η οποία, όπως χαρακτηριστικά είπε: «Σημαίνει ότι μέχρι τον Μάρτιο δεν θα έχουμε ξεμπερδέψει». «Η μεγάλη κίνηση που είδαμε στα τηλεοπτικά πλάνα έγινε μόνο το Σ/Κ, μόνο στα μεγάλα καταστήματα και μόνο από τη νεολαία, τα παιδιά των 25 χρόνων. Και αυτό είναι λογικό αν σκεφτούμε ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει πληγεί, δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα και με τις αναστολές ο κόσμος έχει περιορισμένα χρήματα για κατανάλωση και τα περισσότερα πάνε στα τρόφιμα. Η διαφορά φέτος στις εκπτώσεις» συνεχίζει ο κ. Καρανίκας «είναι ότι το εμπόριο έδωσε πολύ καλές τιμές, ωστόσο η κίνηση λίγο έως πολύ εξαρτάται από την πανδημία γιατί οι μεγαλύτερες ηλικίες φοβούνται να κυκλοφορήσουν».
«Η εικόνα από την πρώτη εβδομάδα των πωλήσεων υπήρξε ικανοποιητική» λέει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Β. Κορκίδης «κι αν έχει συνέχεια, η προσδοκία είναι ότι το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου θα μπορέσει να επιτευχθεί τουλάχιστον το 50-60% του περυσινού τζίρου των χειμερινών εκπτώσεων, που κυμάνθηκε στα 5,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων άνω των 2,5 δισ. αναλογούν στην εμπορική δραστηριότητα της περιφέρειας Αττικής».
Αλλά αρκεί το ήμισυ του περσινού εκπτωτικού τζίρου για να καλύψει τις ζημιές δυόμισι μηνών στο λιανεμπόριο; «Δεν αναπληρώνονται οι απώλειες του εορταστικού τζίρου» απαντά ο κ. Κορκίδης, «πάμε να σώσουμε ό,τι σώζεται, να πληρωθούν προμηθευτές, να αλλάξει το εμπόρευμα σε ό,τι έχει εποχικό χαρακτήρα, ρούχα, παπούτσια κ.λπ.».
Εάν γίνει ξανά lockdown
«Δεν υπάρχει άραγε ένας βαθμός υπερβολής στο ότι εάν γίνει ξανά lockdown, ένα στα δύο εμπορικά της Αθήνας θα υποχρεωθεί να βάλει λουκέτο;» ρωτάμε τον εκπρόσωπο του ΕΣΑ που διεξήγαγε τη σχετική έρευνα. «Δεν υπάρχει καμιά υπερβολή κι αυτό θα συμβεί λόγω των συσσωρευμένων οφειλών, που για κάποιους εμπόρους μπορεί να είναι έως και δύο φορές ο ετήσιος τζίρος τους» απαντάει ο κ. Αντωνίου. «Οπότε κάποια στιγμή θα πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για κούρεμα χρεών και ρύθμιση οφειλών κι αυτό που ακούμε από τους εμπόρους πλέον είναι ότι θέλουν να ξέρουν, γιατί πρέπει να κάνουν προγραμματισμό, να αποφασίσουν τι θα αφήσουν απλήρωτο και τι θα πληρώσουν, ώστε να έχουν χρήματα να αγοράσουν νέο εμπόρευμα» προσθέτει.
«Δεν ξέρουμε πόσοι τελικά θα αντέξουν» παρατηρεί ο Γ. Καρανίκας στη συζήτηση περί λουκέτων. «Με τις αναστολές εργασίας οι επιχειρήσεις διατηρήθηκαν στη ζωή, όμως το χρέος που υπήρχε από πριν με τον κορονοϊό έχει μεγαλώσει παρά πολύ και πρέπει να ρυθμιστεί σε δόσεις και να ξαναμπούν στις δόσεις όσοι τις έχασαν λόγω της πανδημίας. Πρέπει λοιπόν μέχρι τον Απρίλιο να ανοίξει αυτή η κουβέντα».
Αναγκαίο πρόγραμμα-γέφυρα
«Είναι σημαντικό πως ενώ μπήκαμε στην πανδημία με πολλά κλειστά μαγαζιά –ένα στα τέσσερα στην Αθήνα, ένα στα τρία στον Πειραιά–, μέχρι στιγμής δεν είδαμε καμιά επιχείρηση να κλείνει» λέει σε λίγο πιο αισιόδοξους τόνους ο Β. Κορκίδης. «Ομως από τον Απρίλιο που τελειώνουν οι αναστολές σίγουρα θα υπάρξουν απώλειες και το θέμα είναι να υπάρξει ένα πρόγραμμα-γέφυρα από τον Απρίλιο έως το τέλος του χρόνου που θα περιορίσει αυτές τις απώλειες». Αν και ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ δεν πιστεύει ότι θα γίνει κούρεμα, θεωρεί ότι υπάρχουν τα περιθώρια για ένα πάγωμα οφειλών, ένα είδος μορατόριουμ που θα καλύψει το σύνολο των οφειλών του λιανεμπορίου προς το δημόσιο και τις τράπεζες, με μια μακροχρόνια ρύθμιση για δέκα χρόνια.
Κατά τον κ. Κορκίδη, με δεδομένους τους περιορισμούς που επιβάλλονται στη δημοσιονομική πολιτική της χώρας από τους δανειστές, η λύση πρέπει να αναζητηθεί και αναζητείται ήδη στις Βρυξέλλες, ενώ ο ίδιος μας επιβεβαιώνει ότι δεν έχει κλείσει η μετατροπή του 50% των τριών πρώτων κύκλων της επιστρεπτέας σε μη επιστρεπτέα, δηλαδή επιδότηση, και ότι η κυβέρνηση αναζητά 3,5 δισ. για να καλύψει το κόστος αυτού του μέτρου από το νέο ΕΣΠΑ ή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
«H κυβέρνηση ανοιγοκλείνει το οξυγόνο στην εστίαση»
«Η εστίαση είναι σαν τον διασωληνωμένο ασθενή και η κυβέρνηση του ανοιγοκλείνει το οξυγόνο, επόμενο είναι λοιπόν ο ασθενής να καταλήξει» δήλωσε στο Documento, με διακριτό θυμό στη φωνή του, ο πρόεδρος των επαγγελματοβιοτεχνών (ΓΣΕΒΕΕ) και της εστίασης (ΠΟΕΣΕ) Γιώργος Καββαθάς όταν του θέσαμε το ερώτημα για τον βαθμό στήριξης που πρόσφερε στον κλάδο του η πέμπτη επιστρεπτέα, η οποία είχε ειδική στόχευση –υποτίθεται– τη στήριξη των κλάδων που παραμένουν κλειστοί με κρατική εντολή.
«Ο πέμπτος κύκλος επιστρεπτέας ήταν καταστροφή» συνεχίζει ο Γ. Καββαθάς «διότι λόγω του μεγάλου αριθμού των αιτήσεων που έγιναν, νομίζω 730.000 στο σύνολο, οι ενισχύσεις που δόθηκαν στις επιχειρήσεις ήταν πολύ μικρές, της τάξης των 1.000 και 2.000 ευρώ. Στην εστίαση δόθηκαν ενισχύσεις της τάξης των 4.500 ευρώ, τι να καλύψουν όμως όταν η ελάχιστη μηνιαία δαπάνη ακόμη και της πιο μικρής επιχείρησης είναι 3.000 ευρώ; Πώς να καλύψουν δαπάνες Νοεμβρίου –Δεκεμβρίου, όπου τα καταστήματα, αν και κλειστά, πλήρωναν το 60% των ενοικίων; Επιπλέον με τους κόφτες που μπήκαν το 40% της εστίασης και ουσιαστικά όποιος δούλεψε καλά τον Σεπτέμβριο έμειναν εκτός στήριξης. Εμείς λέμε ότι όταν κλείνεις επιχειρήσεις με κρατική εντολή πρέπει να καλύπτεις τις δαπάνες τους για όσο καιρό τις κρατάς κλειστές» καταλήγει. Και τα νούμερα τον επιβεβαιώνουν: από την τέταρτη επιστρεπτέα η εστίαση είχε πάρει 340 εκατ. ευρώ, από την πέμπτη όμως πήρε μόλις 180 εκατ. Για τον λόγο αυτό ο κλάδος βρίσκεται στα κάγκελα και μετρά δεκάδες λουκέτα, π.χ. στο Γκάζι, το Κολωνάκι, το κέντρο της Θεσσαλονίκης, στις μεγάλες πόλεις της Κρήτης, στη Ρόδο. Σε όλα αυτά, κατά τον Γ. Καββαθά, βλέπουμε πια πωλητήρια και ενοικιαστήρια. «Τώρα την αποτίμηση θα την κάνουμε όταν ξανανοίξουμε και δούμε τι από αυτά θα ανοίξει και τι θα μείνει κλειστό» επισημαίνει. «Υπάρχει κάποια εξέλιξη στη συζήτηση της ΓΣΕΒΕΕ με την κυβέρνηση σχετικά με το αίτημα για κούρεμα του χρέους της πανδημίας και ρύθμιση του υπολοίπου σε πολλές δόσεις, που είναι και κοινό αίτημα ολόκληρης της αγοράς;» τον ρωτάμε. «Οχι» μας απαντά «αλλά δεν περιμένουμε πια τίποτε από αυτή την κυβέρνηση γιατί φοβάται τους θεσμούς. Οπότε κινούμαστε σε επίπεδο Κομισιόν, έχουμε έρθει σε επαφή με την SMEunited, την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιοτεχνιών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, και μέσω των ευρωεπιμελητηρίων προσπαθούμε να πετύχουμε κούρεμα και ρυθμίσεις για το χρέος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
