Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης βγάζει από τη σκιά τη γυναικεία τέχνη με ένα πλούσιο εκθεσιακό πρόγραμμα ως το 2024.
Το σχέδιο της καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Γρέγου και της ομάδας της είναι τολμηρό, σύγχρονο, ριζικό. Επιχειρεί να ξαναγράψει την ελληνική γυναικεία τέχνη και να αναδείξει την εικαστική δύναμη των γυναικών καλλιτεχνών της συλλογής του . Ήταν καιρός.
Διότι παρά τις πρόσφατες προόδους, οι γυναίκες καλλιτέχνιδες και επαγγελματίες στο χώρο του πολιτισμού υποεκπροσωπούνται. Στα μεγάλα μουσεία, στους θεσμούς, στην αγορά τέχνης. Μια ματιά να ρίξει κανείς στους καταλόγους των δημοπρασιών των διάσημων οίκων βλέπει ότι περιέχουν σε ποσοστό πάνω από το 90% έργα ανδρών καλλιτεχνών
Το εκθεσιακό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ υπό τον τίτλο-ομπρέλα «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο» που εκτείνεται σε τρεις θεματικούς κύκλους και θα διαρκέσει από τώρα μέχρι το φθινόπωρο του 2024, προσπαθεί να απαντήσει στο κάπως προβοκατόρικο, υποθετικό ερώτημα πώς θα ήταν ο κόσμος αν τον κυβερνούσαν γυναίκες. Θα ήταν καλύτερος; Θα ήταν μια ανάσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη ; Θα σήμαινε τέλος των πολιτικών και ένοπλων συγκρούσεων; Ή μήπως θα γινόμασταν μάρτυρες των ίδιων ανθρώπινων ελαττωμάτων, της διαφθοράς και της κατάχρησης εξουσίας;
Γυναίκες μαζί
Ομαδική έκθεση με έργα από τη Συλλογή του ΕΜΣΤ
Από 14/12/2023
Η κ. Γρέγου επισημαίνει για την έκθεση: «Ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου δεν υπήρξε ποτέ ένα οργανωμένο φεμινιστικό κίνημα στις εικαστικές τέχνες και οι γυναίκες καλλιτέχνιδες περιθωριοποιούνταν συστηματικά για δεκαετίες, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτελεί μια σημαντική δήλωση και, ταυτόχρονα, αποκατάσταση μιας μεγάλης ανισότητας». Και επειδή τα μουσεία δεν είναι άψυχα αποθετήρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας του παρελθόντος αλλά ζωντανοί οργανισμοί που συνομιλούν με τις κοινωνικές τάσεις, τα ρεύματα και τον κόσμο που αλλάζει, η έκθεση Γυναίκες μαζί είναι σημαντική και για το μέλλον της ελληνικής γυναικείας δημιουργίας. Στην έκθεση παρουσιάζονται συνολικά 49 έργα από 25 καλλιτέχνιδες διαφορετικών γενεών και προέλευσης, δέκα από τις οποίες είναι Ελληνίδες. Οι 12 από αυτές προέρχονται από τη μεγάλη δωρεά της Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου και οι 13 από την υπάρχουσα συλλογή του ΕΜΣΤ, ενώ επτά από τα έργα είναι νέα αποκτήματα του Μουσείου. Και παρά την έλλειψη κοινής θεματολογία, υπάρχουν μεταξύ των εκθεμάτων πολλά κοινά σημεία αναφοράς και υπόγειες συνδέσεις σε ζητήματα ισότητας, καταπίεσης ή ετερότητας.
Λήδα Παπακωνσταντίνου
Χρόνος στα χέρια μου
Από 14/12/2023 έως 21/4/2023
Η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση της Λήδας Παπακωνσταντίνου (γεννήθηκε το 1945), μιας από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της ιστορίας της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, με έργο που αποτελεί τομή και διαχρονικό σημείο αναφοράς της ελληνικής τέχνης. Έργο που απλώνεται σε πέντε δεκαετίας ριζοπαστικής δημιουργίας και ποικιλίας μορφών. Περφόρμανς (από τις πρώτες που πειραματίστηκαν στο είδος), γλυπτά, βίντεο, in situ εγκαταστάσεις, ζωγραφική. Μια καλλιτέχνιδα αληθινά πρωτοποριακή, η οποία από τη δεκαετία του 60 διερεύνησε θέματα ταυτότητας φύλου, σεξουαλικότητας, οικολογίας, εργασιακών δικαιωμάτων και πατριαρχικών δομών εξουσίας, έρχεται ξανά στη δημοσιότητα σε μια εποχή που το έργο της μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για τους νεότερους-όχι αναγκαστικά καλλιτέχνες-θεατές.
Χρύσα Ρωμανού
Η αναζήτηση της ευτυχίας για όσους περισσότερους γίνεται
Από 14/12/2023 έως 27/10/2024
Από τις σημαντικότερες ελληνικές φωνές της τέχνης της Διασποράς, η σύζυγος του σπουδαίου καλλιτέχνη και καθηγητή της ΑΣΚΤ Νίκου Κεσσανλή. Η Χρύσα Ρωμανού πήρε μέρος στη διαμόρφωση των διεθνών ρευμάτων της δεκαετίας του 60, ενώ έζησε και εργάστηκε 20 χρόνια στο Παρίσι, τα οποία καθόρισαν την καλλιτεχνική της ταυτότητα. Το έργο της χαρακτηρίζεται από το τυχαίο, τη διαφάνεια, το παιχνίδι, τη μηχανική αναπαραγωγή, ενώ θεματικοί της άξονες υπήρξε το μοτίβο του λαβύρινθου, τα ταξίδια, η κριτική στην κοινωνία της κατανάλωσης, οι κοινωνικές ανισότητες. Η έκθεση στο ΕΜΣΤ περιλαμβάνει έργα από όλες σχεδόν τις ενότητες της δουλειάς της και αναδεικνύει την οργανική μεταξύ τους σχέση, πέρα από τη συνάφεια. Η περιήγηση ξεκινάει με τους Μύθους της, τα ζωγραφικά έργα της την περίοδο που έφυγε για το Παρίσι, συνεχίζει με τα κολάζ της , τις γλυπτικές κατασκευές, τις μεταξοτυπίες έως τα πιο ώριμα έργα της. Η έκθεση περιέχει και ένα 16λεπτο βίνετο με αρχειακό υλικό για εκείνη και το σύζυγό της.
Δανάη Ανεσιάδου
D Possessions
14/12/2023 έως 27/10/2024
Καλλιτεχνική φωνή της νεότερης γενιάς, η Δανάη Ανεσιάδου που ζει και εργάζεται στο Βέλγιο παρουσιάζει την πρώτη της ατομική έκθεση στην Ελλάδα. Γεννημένη στη Γερμανία, ζει στις Βρυξέλλες και το έργο της είναι πολυπρισματικό, με αναφορές στον κινηματογράφο, στην αρχαιότητα, στον υπερρεαλισμό, στα fake news, στα τηλεοπτικά ριάλιτι, ακόμα και στον αποκρυφισμό. Την έχουν χαρακτηρίσει ως την «πλέον χαρακτηριστική ευρωπαϊκή φωνή της κρίσης του 21ου αιώνα». Η έκθεσή της στο ΕΜΣΤ αποτελείται από γλυπτά, κολάζ, σκηνικά εξαρτήματα και πολλά προσωπικά αντικείμενα από τα οποία θέλησε να απαλλαγεί οριστικά, χυτεύοντάς τα σε εποξική ρητίνη και μετατρέποντας τα σε έργα τέχνης. Προσθέτοντας στο μείγμα μεταλλικά ρινίσματα και κρυστάλλους χαλαζία τα μετέπλασε σε οργονίτες, δηλαδή σε αντικείμενα μετατροπής ενέργειας που, όπως θεωρούν ορισμένοι, προσελκύουν την οργόνη (ζωτική ενέργεια), η οποία απορροφά την αρνητική ενέργεια και τη μετατρέπει σε θετική.
Alexis Blake
To ΕΜΣΤ παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τη δουλειά της –βραβευμένης με το Prix de Rome αμερικανίδας καλλιτέχνιδας– Alexis Blake (Ολλανδία/ΗΠΑ), από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της περφόρμανς της γενιάς της. Η Blake συνδυάζει τις εικαστικές τέχνες, την περφόρμανς και τον χορό και το έργο της ασχολείται με την αναπαράσταση και την υποκειμενοποίηση των γυναικείων σωμάτων. Στο ΕΜΣΤ παρουσιάζεται το εμβληματικό έργο της Allegory of the Painted Woman, για δύο χορεύτριες και τέσσερις μουσικούς, το οποίο αντλεί από το ατελείωτο απόθεμα αρχετυπικών, πατριαρχικών απεικονίσεων των γυναικών στην ιστορία της τέχνης.