Είναι άκομψο και δεοντολογικά απαράδεκτο να παρεμβαίνουν με οποιοδήποτε τρόπο, ανοιχτό η υπόγειο, άλλα κόμματα ή στελέχη άλλων κομμάτων, σε διεργασίες τρίτου κόμματος. Ιδιαίτερα όταν αυτές αφορούν την ανάδειξη της ηγεσίας του.
Ωστόσο η απόφαση του Γιώργου Παπανδρέου να κατεβεί στη μάχη της ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ, δεν αφορά μόνο το συγκεκριμένο κόμμα. Είναι αναμφίβολο ότι επηρεάζει το πολιτικό σύστημα, αφού τυχόν εκλογή του θα επιφέρει αλλαγές στη στρατηγική και στη γεωγραφία των άλλων κομμάτων. Από αυτή την άποψη έχει σημασία μία προσπάθεια να «διαβασθούν» κάποιες από αυτές τις επιπτώσεις.
Με επίγνωση των ορίων και συνεπειών του εγχειρήματος τολμώ να εκφράσω δημόσια κάποιες εντελώς προσωπικές σκέψεις ως πολίτης που ανδρώθηκε πολιτικά μέσα στο ΠΑΣΟΚ και κοντά στον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ σήμερα δραστηριοποιείται από τις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
1. Η συμμετοχή του Γιώργου στην αναμέτρηση για την αρχηγία του ΚΙΝΑΛ είναι μια κίνηση θετική για τη δημοκρατία, την προοδευτική παράταξη και το πολιτικό κλίμα. Ο συγκεκριμένος πολιτικός βαρύνεται με πολλά και σοβαρά σφάλματα στη διαχείριση της κρίσης χρέους, που οδήγησε στην τραγωδία των μνημονίων, αλλά πάντοτε υπήρξε φορέας πολιτικού πολιτισμού ακόμη και στις πιο σκληρές αντιπαραθέσεις σε αντίθεση με άλλους υποψήφιους του ΚΙΝΑΛ.
2. Τυχόν εκλογή του στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ -αυτό είναι θέμα όσων θα συμμετάσχουν στη σχετική διαδικασία- στερεί από τον Μητσοτάκη κάθε πιθανότητα και δυνατότητα να εκμεταλλευθεί το συγκεκριμένο κόμμα ως συμπλήρωμα, μαξιλάρι και δεκανίκι. Δηλαδή να προσθέσει στην κοινοβουλευτική δύναμη της ΝΔ την κοινοβουλευτική δύναμη του ΚΙΝΑΛ για να διαιωνίσει το καθεστώς του. Αυτή η άποψη βασίζεται τόσο στις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Γιώργου Παπανδρέου, όσο και στην πολιτική διαδρομήτου, που διακρίνεται από μια σταθερή αντιδεξιά γραμμή, χωρίς να παραβλέπεται και η ιστορία της οικογένειάς του. Με λίγα λόγια, είναι δύσκολο έως αδύνατο να φαντασθεί κάποιος τον Γιώργο να συμπράττει με τη ΝΔ του Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση, ας μην λησμονείται ποιοι και πώς τον εξοστράκισαν από πρωθυπουργό τα δίσεκτα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
3. Πιθανή εκλογή του Γιώργου σε καμιά περίπτωση δεν προεξοφλεί ότι θα αμβλυνθεί η αντιπαλότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και του ΚΙΝΑΛ. Αντίθετα, πιθανότατα μπορεί και να οξυνθεί, αφού η πολιτική και εκλογική διεκδίκηση του προοδευτικού χώρου αποτελεί στόχο κα των δύο κομμάτων. Και ο Παπανδρέου ξεκαθάρισε ότι στόχος του είναι να αυξήσει την πολιτική επιρροή και τα εκλογικά ποσοστά του ΚΙΝΑΛ, που σημαίνει ότι θα προσπαθήσει να επαναπατρίσει ψηφοφόρους του παλιού ΠΑΣΟΚ, που σήμερα εκφράζονται από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
4. Είναι πολύ νωρίς και οπωσδήποτε θα ήταν πολύ πρόωρο, να γίνει λόγος για δυνατότητα κάποιου είδους συνεργασίας των δύο κομμάτων σε προοδευτική κυβέρνηση. Ο Γιώργος, σε αντίθεση με άλλους υποψήφιους κάθετα αντίθετους ακόμα και στην έκφραση «προοδευτική διακυβέρνηση», χωρίς δισταγμό και με σαφήνεια μίλησε για τέτοια προοπτική, αλλά αυτό μπορεί να είναι ακάλυπτη συναλλαγματική με μηδαμινή αξία. Αν και πόση αξία θα αποκτήσει εξαρτάται από το αποτέλεσμα των επόμενων βουλευτικών εκλογών, που θα διεξαχθούν με απλή αναλογική. Μέχρι τότε το μεν ΚΙΝΑΛ θα διεκδικεί διεύρυνση της επιρροής του, ο δε ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία θα στοχεύει σε καθαρή εκλογική νίκη, που θεωρεί προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για προοδευτική διακυβέρνηση. Είναι προφανές ότι και τα δύο κόμματα θα προσπαθήσουν να αποσπάσουν ψηφοφόρους το ένα από το άλλο. Αυτή είναι η λογική της δημοκρατίας.
5. Παρόλα αυτά, όμως, και μόνο με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας Παπανδρέου, η ιδέα της προοδευτικής κυβέρνησης τείνει να αποκτήσει δυναμική. Είναι ρεαλιστικό ενδεχόμενο, αποτελείαντικείμενο ζύμωσης, και γίνεται πειστική επιδίωξη και προοπτική. Κι αυτό το γεγονός είναι ασφαλώς μια θετική εξέλιξη, που δεν είναι δυνατόν να μην επηρεάσει τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
6. Εάν και εφόσον ο Μητσοτάκης χάσει τη βεβαιότητα της στήριξής του από το «κεντρώο» ΚΙΝΑΛ, είναι αναμφισβήτητο ότι θα έχει κάποια σοβαρά προβλήματα στη «δεξιά πολυκατοικία». Το ακροδεξιό διαμέρισμα θα αποκτήσει μεγαλύτερη ανταλλακτική αξία, εξ ου και ήδη έχει αρχίσει μια προσπάθεια να «ξεπλυθούν» ως αυριανός εταίρος η «Ελληνική Λύση» και ο Βελόπουλος, καθώς και μία «επιχείρηση» να εμφανισθούν ότι «σοβαρεύονται». Αλλά και εντός του κόμματος της ΝΔ είναι βέβαιο ότι θα ενισχυθούν οι θέσεις των ακροδεξιών, αφού από αυτούς θα εξαρτάται η εκλογική επίδοση της Ν.Δ., σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι σήμερα. Μάλιστα για κάποιους δεν είναι απίθανο να ανοίξει και η πόρτα εξόδου από το κόμμα του Μητσοτάκη, έτσι ώστε με την πάχυνση ακροδεξιών σχημάτων να διεκδικήσουν κάτι περισσότερο από μια υπουργική θέση. Σε κάθε περίπτωση η εμφάνιση του Παπανδρέου με ηγετικές φιλοδοξίες στο ΚΙΝΑΛ ξεβολεύει και θέτει σε κατάσταση συναγερμού τα επιτελεία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
7. Η οικοδόμηση πολιτικών συλλογισμών πάνω σε ένα «εάν», δηλαδή σε μια υπόθεση και συγκεκριμένα στην πιθανότατη ανάδειξη του Γιώργου Παπανδρέου στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ, εμπεριέχει ρίσκα και κινδύνους. Η κατάθεση αυτών των σκέψεων οφείλεται στη στέρεη πεποίθηση ότι ο χώρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, στον οποίο σήμερα ανήκω, θα πρέπει να είναι έτοιμος να αναλύσει με ψυχραιμία τα νέα δεδομένα που τείνουν να δημιουργηθούν, καθώς και να αναπροσαρμόσει την τακτική του, χωρίς όμως ούτε στιγμή να αποκλίνει – έστω και κατ΄ ελάχιστον – από τον ίδιο στρατηγικό στόχο: Την ήττα του καθεστώτος Μητσοτάκη και τον σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης. Και τα δύο προϋποθέτουν και απαιτούν καθαρή εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για να αποκτήσουν τα όποια θεωρητικά «εάν» προοδευτικό περιεχόμενο.
*Ο Γιάννης Μαντζουράνης είναι δικηγόρος και μέλος της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
