Η τοποθέτηση της κυβέρνησης στην παρέμβαση Καραμανλή γέννησε περισσότερα ερωτήματα αντί να ξεκαθαρίσει την πολιτική της Αθήνας.
Την ώρα που ο Νίκος Δένδιας ετοιμάζει βαλίτσες για την επίσκεψή του (την ερχόμενη Τετάρτη) στην Τουρκία, ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος της ΝΔ Κώστας Καραμανλής άνοιγε εκ νέου την ατζέντα «Ελσίνκι», φέρνοντας στην επιφάνεια μια πάγια… διαμάχη ή την ύπαρξη δύο σχολών σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές διαφορές: ποιες είναι οι ελληνοτουρκικές διαφορές, θα πάμε στη Χάγη και με ποια ατζέντα;
Η τοποθέτηση της κυβέρνησης διά της κυβερνητικής εκπροσώπου περισσότερο μπέρδεψε παρά ξεκαθάρισε τα πράγματα. Το πρωί της Πέμπτης η Αριστοτελία Πελώνη δήλωσε στην ενημέρωση ότι «οι θέσεις της Ελλάδας εκφράζονται από τον πρωθυπουργό. Μόνο αντικείμενο συζήτησης με την Τουρκία είναι η υφαλοκρηπίδα και οι θαλάσσιες ζώνες».
Μόνο που η επιμονή του Κυριάκου Μητσοτάκη να μιλά για «θαλάσσιες ζώνες» αντί για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ βάζει εκ των πραγμάτων στο τραπέζι της Χάγης και τα χωρικά μας ύδατα ή, αν θέλετε, το δικαίωμα της χώρας μας να τα επεκτείνει, ειδικά στο Αιγαίο, από τα έξι στα δώδεκα ναυτικά μίλια.
Ο Κ. Καραμανλής θύμισε και κάτι ακόμη: με δήλωση που κατέθεσε ο τότε υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος στα Ηνωμένα Εθνη η χώρα μας δεν αναγνωρίζει την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης για θέματα εδαφικής μας κυριαρχίας, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών μας υδάτων. Είναι κάτι που ακόμη και οι υποστηρικτές της προσφυγής στη Χάγη δεν ξεκαθαρίζουν επαρκώς.
Πικρή γεύση και από τη επίσκεψη στη Λιβύη
Την ίδια ώρα η επίσκεψη Μητσοτάκη – Δένδια στη Λιβύη άφησε την Ελλάδα με την προσδοκία ότι κάποια στιγμή θα συζητήσουμε το μείζον για μας θέμα της κοινής ΑΟΖ με τη βορειοαφρικανική χώρα και με την πικρή γεύση του γεγονότος ότι ο μεταβατικός πρωθυπουργός της χώρας αυτής στις κοινές δηλώσεις με τον Κυρ. Μητσοτάκη είπε αναφερόμενος στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, με απόλυτα σαφή τρόπο, ότι κοιτάζει τα συμφέροντα της χώρας του, συστήνοντας στην Ελλάδα να πάει σε διάλογο με την Τουρκία. Σε απλά ελληνικά, δεν τήρησε ούτε το διπλωματικό πρωτόκολλο σύμφωνα με το οποίο τα δυσάρεστα λέγονται πίσω από κλειστές πόρτες και όχι on camera.
Το ερώτημα βέβαια για ποια κοινή ΑΟΖ θα μιλήσουμε με τη Λιβύη από τη στιγμή που το τουρκολιβυκό μνημόνιο καταργεί την ελληνική ΑΟΖ ανατολικά και νοτίως της Κρήτης θα πρέπει να εξηγηθεί επαρκώς από την πολιτική ηγεσία του ελληνικού ΥΠΕΞ.
Εκτός κι αν η επίσκεψη στην Τρίπολη έγινε για την επαναλειτουργία της πρεσβείας και του προξενείου μας στη Λιβύη την ώρα που η χώρα βρίσκεται σε τροχιά ανασυγκρότησης και οι Ευρωπαίοι σπεύδουν ο ένας μετά τον άλλο να αποκτήσουν κομμάτι της πίτας. Αλλά και πάλι πρέπει να εξηγηθεί γιατί η Ελλάδα έβαλε τον εαυτό της σε αυτή την πολύ δύσκολη θέση να κάνει τα στραβά μάτια ακόμη και σε κυριαρχικά της δικαιώματα προκειμένου να μη βρεθεί ολοκληρωτικά εκτός παιχνιδιού. Να εξηγηθεί δηλαδή γιατί φτάσαμε σε αυτήν τη θέση.
Τι θα συζητήσουμε με την Αγκυρα
Την ίδια ώρα η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με την κατάρρευση της οικονομίας της και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Ο εντεινόμενος αυταρχισμός στο εσωτερικό, οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, οι φυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων και των ηγετών του HDP (του αριστερού φιλοκουρδικού κόμματος) αλλά και των πρώην ναυάρχων απλώς κάνουν τον Τούρκο πρόεδρο πιο ευάλωτο στην εσωτερική πολιτική σκηνή και πιο δύσκαμπτο στις όποιες συνομιλίες μπορεί να έχει με την Αθήνα. Το περίφημο Sofa-gate, ο τρόπος δηλαδή που άφησε στον καναπέ του προεδρικού μεγάρου ο Ερντογάν την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, λέει πολλά.
Με βάση τα παραπάνω είναι απορίας άξιο ποιος είναι ο στόχος της ελληνικής διπλωματίας με την επίσκεψη Δένδια στην Τουρκία. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών αρκείται στην ανάγκη αποφυγής ενεργειών που θα μπορούσαν να ανεβάσουν την ένταση καθώς και στη δημιουργία εποικοδομητικού κλίματος. Ερωτηθείς για την ατζέντα της συνάντησης ανέφερε τα ζητήματα διμερών σχέσεων και περιφερειακής συνεργασίας.
Η αλήθεια είναι, παραδέχεται στο Documento διπλωματική πηγή, ότι στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της ΝΑ Μεσογείου αλλά και στο Αιγαίο και εσχάτως στη Μαύρη Θάλασσα και την Κριμαία μαζεύονται πολλά σύννεφα και όπου υπάρχουν πολλά σύννεφα κάποια στιγμή έρχονται και οι μπόρες.
Η στάση της χώρας μας, συνεχίζει, να αντιλαμβάνεται τα ελληνοτουρκικά αποκλειστικά ως μέρος των ευρωτουρκικών «έχει τα θετικά της, έχει όμως και τα αρνητικά». Οπως για παράδειγμα η πάγια θέση του Βερολίνου ότι η Τουρκία είναι βασικός εταίρος της ΕΕ και ως εκ τούτου η λύση δεν μπορεί παρά να είναι οι συνομιλίες και οι εκατέρωθεν υποχωρήσεις. Μόνο που στην περίπτωση της Ελλάδας και της Τουρκίας η Αθήνα δεν διεκδικεί τίποτε από την Αγκυρα και η τελευταία έχει «γεμίσει το σακούλι» των διεκδικήσεων ενώ «εμείς κάνουμε τα στραβά μάτια, προκρίνουμε την πολιτική της ακινησίας και αναμένουμε ένα μαγικό ραβδί να μας λύσει τα προβλήματα».