Με τους Τσαβουσογλου, Ακαρ, Ντονμεζ, Καλίν και Αλτουν να καταφθάνουν σήμερα στην Λιβύη και τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για εκχώρηση-εκμίσθωση της ΑΟΖ της πολύπαθης αφρικανικής χώρας (όπως αυτή ορίζεται και από το παράνομο Τουρκολυβικό μνημόνιο) για υπεράκτιες έρευνες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων από τουρκικές εταιρείες η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Αθήνα έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.
Πρώτον, διότι δεν έπραξε τίποτε επί της ουσίας προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των όποιων σχέσεών της με αξιωματούχους στη Λιβύη αφήνοντας την Τουρκία να κάνει παιχνίδι μόνη της με την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων κυρίως των ΗΠΑ και της Γαλλίας αλλά και της Ιταλίας που διατηρεί ισχυρά συμφέροντα στην αφρικανική χώρα.
Δεύτερον διότι ενδέχεται να αναγκαστεί να υπερασπιστεί στην πράξη τη συμφωνία που η ίδια υπέγραψε με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών η οποία τέμνει το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο αλλά δεν στείλαμε τις συντεταγμένες στον ΟΗΕ ενώ οι Αιγύπτιοι τηρούν σιγή ασυρμάτου για το θέμα.
Το πρόβλημα για την Αθήνα θα εκκινήσει από τη στιγμή που η όποια συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας περιλαμβάνει θαλάσσιο χώρο βόρεια της μέσης γραμμής μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης. Και ειδικά αν αυτός τέμνεται με τη (μισή) συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδος – Αιγύπτου. Αλλά σε αυτό εκτιμούν ειδικοί ο Ερντογάν πολύ δύσκολα θα διακινδυνεύσει τις όποιες σχέσεις της χώρας του με την Αίγυπτο.
Η ανακοίνωση του Τουρκικού ΥΠΕΞ
Το τουρκικό ΥΠΕΞ, τη Κυριακή, σε μια λιτή ανακοίνωση του ενημέρωνε πως τη Δευτέρα θα μεταβεί στη Τρίπολη της Λιβύης επί της ουσίας το μισό υπουργικό συμβούλιο. Στο «μενού» της επίσκεψης θα βρίσκονται μια σειρά από ζητήματα όπως η πολιτική μετάβαση, οι διμερείς σχέσεις και τα περιφερειακά ζητήματα.
Βέβαια, σε διαρροή του το τουρκικό ΥΠΕΞ ανέφερε «κατά τη διάρκεια της επίσκεψης θα υπογραφεί η διμερής συμφωνία για τη μίσθωση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Λιβύης στην Τουρκία από τουρκικές εταιρείες για την Εκμετάλλευση Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου».
Η απάντηση της Αθήνας
Είναι σαφές πως με την εκμετάλλευση μέσω leasing περιοχών που έχουν δεσμευτεί μέσω του τουρκολιβυκού συμφώνου, η Αθήνα θεωρητικά πρέπει να απαντήσει είτε με ισοδύναμες κινήσεις, είτε με αποτρεπτικές κινήσεις.
Όμως, η Αθήνα απάντησε στις κινήσεις της Άγκυρας μέσω διαρροών, αναφέροντας πως «δεν θα επιτραπεί η παραβίαση της και η πυροδότηση ακόμη μίας εστίας έντασης στην Μεσόγειο», συμπληρώνοντας πως «Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.»
Επιπροσθέτως, ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας είχε συνάντηση με τον Γάλλο πρέσβη P.Maisonnave «σχετικά με εξελίξεις σε Ανατολική Μεσόγειο & Λιβύη». Ακόμη, διαρροές που μεταδίδει η «Καθημερινή» κάνουν αναφέρουν πως «θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση εφόσον υπάρξει συμφωνία και πληροφόρηση όσον αφορά το περιεχόμενο της.»
Ακολούθως, οι ίδιες πηγές της «Καθημερινή» «υπογραμμίζουν ότι ο σεβασμός της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ του 2020 είναι απολύτως ζωτικής σημασίας.»
FM @NikosDendias met today w/#France Ambassador Patrick Maisonnave at @GreeceMFA to discuss developments in #EasternMediterranean & #Libya
Συνάντηση ΥΠΕΞ @NikosDendias με Πρέσβη Γαλλίας P.Maisonnave στο Υπ. Εξωτερικών σχετικά με εξελίξεις σε Ανατολική Μεσόγειο & Λιβύη pic.twitter.com/dR84ezqHrE
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) October 3, 2022
Οι παραπάνω κινήσεις αποσκοπούν στην ενημέρωση των ξένων κυβερνήσεων και θεωρητικά θα προλειάνουν το έδαφος για μια νέα απάντηση, εφόσον επισημοποιηθεί η ενεργοποίηση του τουρκολιβυκού συμφώνου δια του leasing στην TPAO.
Η παράλειψη των συντεταγμένων
Εντούτοις, όπως σημείωσε ο Ζ. Μίχας στο slpress.gr, η ελληνική πλευρά δεν έχει καταθέσει τις συντεταγμένες της ελληνικής ΑΟΖ στον ΟΗΕ, παρόλο που η Άγκυρα έχει πράξει σχετικώς.
Προφανώς δεν πρόκειται για παράλειψη αλλά για επιλογή που προϊδεάζει για την έκταση και τη δυναμική των ελληνικών αντιδράσεων. Ως εκ τούτου, οι όποιες ελληνικές αντιδράσεις πιθανότατα θα περιοριστούν στο ρητορικό επίπεδο. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η σιγή ιχθύος που επικρατεί στην αιγυπτιακής πλευρά, η οποία έχει συνυπογράψει με την Ελλάδα τη συμφωνία για τη «μισή ΑΟΖ» στην Ανατολική Μεσόγειο.