Η ανανέωση του στόλου της, είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική ακτοπλοΐα.
Σύμφωνα με έρευνα της XRTC το 50% των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών το 2035, ενώ στην ελληνική ακτοπλοΐα βρίσκονται σήμερα 28 ναυτιλιακές εταιρείες και 100 πλοία. Η συνολική χωρητικότητα επιβατών τους είναι 99.759 άτομα και 26.313 οχήματα.
Με την προϋπόθεση ότι σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία που να πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς που έχει θέσει η ΕΕ έως το 2030, η μόνη λύση είναι η κατασκευή νέων πλοίων.
Να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο του 2022, το Συμβούλιο Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της ΕΕ αποφάσισε να εξαιρέσει τα πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας έως τις 31/12/2029 από τον κανονισμό για τη χρήση ανανεώσιμων και χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα καυσίμων στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών όταν αυτά δρομολογούνται σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας XRTC Business Consultants Ltd., που από το 1999 δραστηριοποιείται στη Ναυτιλιακή Χρηματοδότηση και στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις ναυτιλιακές εταιρείες Γιώργος Ξηραδάκης χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη περίοδο ως μία ευκαιρία για την αναγκαιότητα αντικατάστασης του στόλου όπου οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο όλο εγχείρημα.
Προσθέτει ότι για να γίνει αυτό οι ναυτιλιακές εταιρείες της ακτοπλοΐας θα πρέπει να μπορούν να προσφέρουν διαφανή στοιχεία και στρατηγικές που να εμπίπτουν στις νέες ανάγκες των τραπεζών, όπως για παράδειγμα καθαροί στρατηγικοί στόχοι, αξιόλογοι ισολογισμοί, περιβαλλοντική κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση.
Από την άλλη πλευρά επισημαίνει ότι και οι τράπεζες μετά από 15 χρόνια απραγίας και η επιμονής να μη στηρίζουν την ελληνική ακτοπλοΐα από το 2008 και μετά, θα πρέπει από την πλευρά τους να θέλουν να επενδύσουν στην ανάλυση αυτού που λέμε ακτοπλοϊκό ρίσκο.
Όταν θα συμβεί αυτό από τις ελληνικές τράπεζες, δηλώνει ο κ. Ξηραδάκης θα ακολουθήσουν και ξένα τραπεζικά ιδρύματα καθώς ο παράγοντας αρνητικού ρίσκου της ελληνικής οικονομίας πλέον δεν υπάρχει.
Τονίζει ότι στη χρηματοδότηση της ακτοπλοϊκής αγοράς θα πρέπει να ενταχθούν και τομείς μικρών και μεγάλων ναυπηγείων που θα μπορούν να χτίσουν πλοία αλλά και παραναυτιλιακές εταιρείες.
Όλοι θα καλούνται να διαμορφώσουν το εταιρικό τους προφίλ προκειμένου να μπορέσουν να αντλήσουν κεφάλαια.
Προσθέτει επίσης ότι το εγχείρημα αυτό θα πρέπει να τρέξει από τους ίδιους τους ακτοπλόους και τις εταιρείες, όπως ο όμιλος Γκριμάλντι που αυτή τη στιγμή χτίζει καινούργια πλοία νέας τεχνολογίας και χωρητικότητας κάτι που είχε κάνει ο αείμνηστος εφοπλιστής Περικλής Παναγόπουλος το 1990 με τα superfast, ένας από τους ανθρώπους που θεωρούνταν ο θεμελιωτής της σύγχρονης ελληνικής ακτοπλοΐας.
Τονίζει ότι οι εταιρείες της ελληνικής ακτοπλοΐας είναι αυτές που θα πρέπει να εφαρμόσουν τα επιχειρηματικά σχέδια με εξειδικευμένα στελέχη και οι τράπεζες να μην είναι μέτοχοι στις ίδιες τις ακτοπλοϊκές εταιρείες.
Ο κ.Ξηραδάκης επισημαίνει ότι η ελληνική οικονομία και ελληνική κοινωνία βασίζεται σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών γιατί αυτή προσδίδει τη σύνδεση όλης της επικράτειας με τα νησιά εξασφαλίζοντας τη συνοχή του κράτους ενώ υποστηρίζει δύο μεγάλους τομείς του τουρισμού και της αγροτικής ανάπτυξης
Σύμφωνα με την XRTC σήμερα καμία ακτοπλοϊκή εταιρία δεν έχει σχέδια για ναυπήγηση πλοίων, πλην του ομίλου Attica που ολοκλήρωσε την κατασκευή τριών υπερσύγχρονων πλοίων τύπου Aero Catamaran, τα οποία θα δρομολογηθούν στις γραμμές του Αργοσαρωνικού, σηματοδοτώντας το τέλος εποχής των «ιπτάμενων δελφινιών» που επί 40 χρόνια εξυπηρετούσαν τις συγκοινωνιακές ανάγκες των νησιών.
Έως σήμερα η χρηματοδότηση των επενδύσεων για ανανέωση του στόλου με πλοία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών, σχεδιάζεται να γίνει με τη μορφή επιδοτήσεων για το πράσινο κομμάτι της επένδυσης, μέσω ΕΣΠΑ και του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου ενώ εξετάζεται να συσταθεί ένα ειδικό ταμείο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Ρύπων- Emission Trading System, (ETS) προκειμένου να επανεπενδύονται τα έσοδα από το ETS, κατευθείαν στον κλάδο. Οι εταιρίες ευελπιστούν επίσης ότι οι πολυετείς συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας από το υπουργείο Ναυτιλίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μέσο που θα βοηθήσει την τραπεζική χρηματοδότηση σε συνδυασμό με προαναφερόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Ναυπήγηση νέων “Πράσινων πλοίων στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά προγράμματα ναυπήγησης νέων «πράσινων» επιβατηγών-οχηματαγωγών πλοίων.
Σύμφωνα με την xrtc ο ιταλικός όμιλος Grimaldi παρέλαβε το 10ο από τα 12 πλοία που παραγγέλθηκαν και ανήκουν στη Grimaldi Green 5 th Generation (GG5G), η οποία περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες roro στον κόσμο για τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων.
Το πλοίο το οποίο μπορεί να μεταφέρει περίπου 500 τρέιλερ και 180 αυτοκίνητα, είναι εξοπλισμένο με υπερσύγχρονους, ηλεκτρονικά ελεγχόμενους κινητήρες και με σύστημα καθαρισμού καυσαερίων για τη μείωση των εκπομπών θείου και σωματιδίων.
Επιπλέον, χάρη στην υιοθέτηση πολυάριθμων εξαιρετικά καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, με την ίδια ταχύτητα το πλοίο που ονομάζεται Eco Mediterranea καταναλώνει την ίδια ποσότητα καυσίμου σε σύγκριση με τα πλοία ro-ro προηγούμενης γενιάς και επομένως είναι σε θέση να μειώσει στο μισό τις εκπομπές CO2 ανά μεταφερόμενη μονάδα. Ενώ είναι αγκυροβολημένο, το πλοίο επιτυγχάνει τον στόχο «Μηδενικές εκπομπές στο λιμάνι» και αυτό γιατί το Eco Mediterranea χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια που είναι αποθηκευμένη σε μέγα μπαταρίες λιθίου συνολικής ισχύος 5 MWh, οι οποίες επαναφορτίζονται κατά τη διάρκεια των πλόων χάρη σε γεννήτριες άξονα και 350 m2 ηλιακών συλλεκτών.
Tρία LNG- Ηλεκτρικά υβριδικά πλοία Stena E-Flexer Ro-Pax παραγγέλθηκαν από την εταιρεία Stena RoRo για χρήση από τη Brittany Ferries και τη Marine Atlantic.
Το πρώτο απ’ αυτά τα πλοία θα είναι το μεγαλύτερο υβριδικό πλοίο μέχρι σήμερα και θα παραδοθεί το 2024. Θα ονομαστεί “Saint Malo” και θα μεταφέρει επιβάτες μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας τα επόμενα χρόνια.
Η σουηδική εταιρία Stena Line και το λιμάνι του Frederikshavn υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή του Gothenburg-Frederikshavn της πρώτης ακτοπλοϊκής γραμμής στον κόσμο που θα εξυπηρετούνται από πλοία χωρίς ορυκτά καύσιμα. Το δρομολόγιο θα εκτελείται από δύο πλοία Stena Elektra με μπαταρίες, τα οποία θα κατασκευαστούν έως το 2030.
Η δανική εταιρία DFDS αποκάλυψε τα σχέδια της για την κατασκευή πλοίο με καύσιμο υδρογόνο μέχρι το 2025.
H ναυτιλιακή Torghatten Nord θα κατασκευάσει δύο νέα πλοία υδρογόνου μετά την κατοχύρωση διαγωνισμού από τις αρμόδιες αρχές της Νορβηγίας για την εξυπηρέτηση μιας μεγάλης ακτοπλοϊκής γραμμής μεταξύ των πόλεων Bodο, Rost, Vaeroy and Moskenes, με πλοίο που θα χρησιμοποιεί κατά 85% καύσιμο που θα στηρίζεται στο υδρογόνο και το υπόλοιπο 15% σε καύσιμο μηδενικών η ελάχιστων ρύπων. Σύμφωνα με το διαγωνισμό, η Torghatten Nord θα λειτουργεί τη σύνδεση από το 2025 έως το 2040.
Η ναυτιλιακή εταιρία Havila Kystruten από τη Νορβηγία, παρέλαβε το πρώτο πλοίο από τέσσερα LNG-battery cruise ferries που έχει σε παραγγελία. Τα συγκεκριμένα θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση της γραμμής μεταξύ του Bergen και του Kirkenes στη Νορβηγία.
Στη Σουηδία η Wasaline υποδέχθηκε τον Αύγουστο του 2021 το νεότευκτο Aurora Botnia το οποίο χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια κοντά στα λιμάνια, ενώ ως κύριο καύσιμο χρησιμοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο αλλά επιπλέον έχει τη δυνατότητα και χρήσης βιοαερίου στο μέλλον.
Περαιτέρω, στην Εσθονία η Tallink Group, έχει υπό ναυπήγηση το MyStar το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμο LNG ενώ στη Σκωτία οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές βγάζουν διαγωνισμούς για την κάλυψη ακτοπλοϊκών γραμμών από πλοία που θα χρησιμοποιούν ως δύναμη πρόωσης την ηλεκτρική ενέργεια.
Στην Ελλάδα η εταιρία Saronic Ferries υπέγραψε τον Ιούνιο του 2022, μνημόνιο κατανόησης με τον νορβηγικό νηογνώμονα DNV για την κατασκευή του πρώτου ηλεκτροκίνητου επιβατηγού πλοίου σε μικρές αποστάσεις.
Στόχος είναι το 2026 το πλοίο να είναι λειτουργικό στις γραμμές του Αργοσαρωνικού. Σε τελικό στάδιο βρίσκεται το Προεδρικό Διάταγμα που θα ρυθμίζει τις δυνατότητες ηλεκτροδότησης και ηλεκτροφόρτισης στα ελληνικά λιμάνια.
ΠΗΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ
