Μετά το απογοητευτικό αποτέλεσμα στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου και την παραίτηση του Ενρίκο Λέτα η ανάγκη για ανανέωση του καταρρακωμένου Δημοκρατικού Κόμματος αναδείχτηκε αδήριτη. Την περασμένη Κυριακή τα μέλη του κόμματος επέλεξαν την 37χρονη Ελενα Εθελ Σλάιν, γνωστότερη ως Ελι, έναντι του κεντρώου Στέφανο Μπονατσίνι για να πάρει τα ηνία σε έναν πολιτικό σχηματισμό που βιώνει μια από τις πιο δύσκολες στιγμές του. Η νεαρή πολιτικός φέρνει έναν πιο μοντέρνο αέρα στην πολιτική, ενώ φαίνεται ιδανική αντίπαλος της Τζόρτζια Μελόνι ώστε το ιστορικό κόμμα της ιταλικής κεντροαριστεράς να ξεφύγει από τη σκιά του δεξιού κυβερνητικού συνασπισμού.
Επιβεβλημένη ανάγκη η αλλαγή
Η αλλαγή θα μπορούσε να πει κανείς κατέστη επιβεβλημένη μετά το απογοητευτικό αποτέλεσμα στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2022, όταν η αριστερή συμμαχία με επικεφαλής το Δημοκρατικό Κόμμα απέσπασε μόλις το 26% των ψήφων ενώ ο δεξιός συνασπισμός υπό τη Μελόνι έλαβε πάνω από 43%. Αν και σε πτώση, το Δημοκρατικό Κόμμα είναι αξιωματική αντιπολίτευση στο ιταλικό κοινοβούλιο και η εκλογή της Σλάιν αναμένεται να έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην ιταλική Αριστερά αλλά και γενικότερα στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας. Πρώτη φορά οι επικεφαλής των δύο μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών στη Βουλή είναι γυναίκες.
Η νίκη της αποτέλεσε έκπληξη: έσπασε το κατεστημένο του Δημοκρατικού Κόμματος, το οποίο φρόντισε ώστε να βγει προς τα ΜΜΕ η εικόνα μιας άπειρης και αιθεροβάμονος πολιτικού. Η αμφιφυλόφιλη φεμινίστρια και περιβαλλοντίστρια Σλάιν σηματοδοτεί μια ουσιαστική ρήξη με το παρελθόν του κόμματος, η οποία φυσικά μένει να επιβεβαιωθεί εν τοις πράγμασι: είναι η πρώτη γυναίκα και η νεαρότερη αρχηγός ενός κόμματος στο οποίο είναι πανθομολογούμενο ότι μεσήλικοι άντρες βρίσκονται σε όλα τα πόστα. Σε θεωρητικό επίπεδο το κόμμα αναμένεται ότι θα προσεγγίσει ευκολότερα περισσότερους νέους σε ηλικία ψηφοφόρους, κάτι που ήταν δύσκολο μέχρι σήμερα.
Ενάντια στον σοσιαλφιλελευθερισμό
Επίσης, η Σλάιν δεν κρύβει την αντίθεσή της στη νεοφιλελεύθερη στροφή του Δημοκρατικού Κόμματος. Το 2019 ως ευρωβουλεύτρια ανακοίνωσε ότι δεν είχε πρόθεση να κατέβει ξανά υποψήφια όσο το Δημοκρατικό Κόμμα βρισκόταν υπό την ηγεσία του Ματέο Ρέντσι. Η Σλάιν τάσσεται υπέρ της τετραήμερης εργασίας και της ενίσχυσης των εργατικών σωματείων, ενώ διαφωνεί κάθετα με το πρόσφατο παρελθόν των φιλελεύθερων προγραμμάτων και των άχρωμων ηγετών.
Πολλοί στα διεθνή μέσα ενημέρωσης προσπαθούν να την πλασάρουν ως την «Ιταλίδα Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ». Φαίνεται όμως ότι δεν την ακολουθεί ρεύμα ανάλογο με της Αμερικανίδας δυναμικής βουλεύτριας των Δημοκρατικών ούτε ένα κίνημα όπως του Μπέρνι Σάντερς ή του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος ανέλαβε τους Εργατικούς της Βρετανίας υποσχόμενος ριζικές αλλαγές. Οι προτάσεις της νέας γραμματέα του Δημοκρατικού Κόμματος θέλουν να βάλουν στο επίκεντρο της πολιτικής τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα και το περιβάλλον.
Πολιτικές συμμαχίες και αντιπολίτευση
Στο πολιτικό σκηνικό όπως έχει διαμορφωθεί μετά τις τελευταίες εκλογές η σύμπηξη συμμαχιών στα αριστερά του πολιτικού φάσματος έχει καταστεί αναγκαία αν επιθυμεί ποτέ η κεντροαριστερά να βγει από τη βαριά σκιά που ρίχνει ο κυβερνητικός ακροδεξιός συνασπισμός της Μελόνι. Το Δημοκρατικό Κόμμα υπό την ηγεσία της Σλάιν είναι
πιο πιθανό να συμμαχήσει εκλογικά με το Κίνημα Πέντε Αστέρων (Κ5Α), το οποίο αν και βρίσκεται σε αποδρομή έχει περισσότερα κοινωνικά ερείσματα εξαιτίας των επιδοματικών πολιτικών του όσο συμμετείχε στην κυβέρνηση, παρά με την κεντρώα συμμαχία Ρέντσι – Καλέντα, η οποία εκπροσωπεί τη σοσιαλφιλελεύθερη στροφή που αποστρέφεται η Σλάιν.
Παράλληλα, η Σλάιν είναι καταλληλότερη για να ορθώσει ανάστημα απέναντι στη Μελόνι, αφού μπορεί να την κοντράρει στα ίσα στο ζήτημα της θέσης των γυναικών στην κοινωνία και την πολιτική. Η Σλάιν φαίνεται πιο χαρισματική από τον «γκρίζο» γραφειοκράτη Ενρίκο Λέτα, ο οποίος συχνά κατηγορήθηκε από την πρωθυπουργό για mansplaining, ότι δηλαδή υποτιμούσε τη νοημοσύνη της και της εξηγούσε πώς λειτουργούν τα καθήκοντά της. Ειδικά στο θέμα του φεμινισμού υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για τη Σλάιν: μόλις την περασμένη εβδομάδα η Μελόνι διακήρυξε ότι «ο φεμινισμός είναι ένα μεγάλο ψέμα που θέλει να εξαφανίσει τις γυναίκες ως μητέρες»…
Τους επόμενους μήνες θα δούμε σιγά σιγά πώς θα διαμορφωθεί η πολιτική μάχη ανάμεσα σε δύο κόμματα τα οποία από επικεφαλής άντρες άνω των 50 ετών έχουν πλέον δύο γυναίκες ηλικίας 37 και 46 ετών. Η Μελόνι από την πλευρά της αναμένεται να συνεχίσει να κατηγορεί τη Σλάιν ως «chic ριζοσπάστρια», αφού είναι γεννημένη στην Ελβετία, είναι κόρη καθηγητών πανεπιστημίου και υποτίθεται ότι ενσαρκώνει το στερεότυπο των αριστερών που προέρχονται από τα ανώτερα κοινωνικά και εισοδηματικά στρώματα.
Ανατροπή των προγνωστικών
Στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές της Κυριακής ο κεντρώος Μπονατσίνι εμφανιζόταν φαβορί να εκλεγεί γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος.
Δεν είναι αχρείαστο να σημειώσουμε επίσης ότι η τάση που θέλει τους πιο προοδευτικούς υποψήφιους να επικρατούν στα μεγάλα αστικά κέντρα επιβεβαιώθηκε και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση. Η Σλάιν κέρδισε στις δύο πιο πολυπληθείς περιφέρειες της χώρας: της Ρώμης και του Μιλάνου.