Νέο «χαστούκι» για την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτελεί η έκθεση που παρουσιάστηκε επισήμως την Τρίτη από τις οκτώ μεγαλύτερες διεθνείς οργανώσεις Τύπου. Η έκθεση είναι το αποτέλεσμα της μεγάλης αποστολής που είχαν διοργανώσει οι οργανώσεις αυτές τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Αθήνα, όπου συναντήθηκαν με πλήθος δημοσιογράφων, εκδοτών, εκπροσώπων ΜΜΕ, αλλά και με κυβερνητικούς και θεσμικούς παράγοντες προκειμένου να διερευνήσουν σε βάθος το προβληματικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν τα ΜΜΕ στη χώρα μας.
Είναι ενδεικτικό ότι οι οκτώ αυτές οργανώσεις προχώρησαν στη διοργάνωση της αποστολής, με αφορμή την επανεκλογή της ΝΔ στη διακυβέρνηση το προηγούμενο καλοκαίρι, εκτιμώντας ότι η παραμονή του Κυριάκου Μητσοτάκη θα διατηρήσει τις προκλήσεις που υπάρχουν για την ελευθερία του Τύπου σε υψηλό επίπεδο.
Την αναφορά υπογράφουν οι ακόλουθες οργανώσεις:
– ARTICLE 19 Europe
– Committee to Protect Journalists (CPJ)
– European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
– European Federation of Journalists (EFJ)
– Free Press Unlimited (FPU)
– International Press Institute (IPI)
– Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT)
– Reporters Without Borders (RSF)
Η έκθεση καταλήγει σε πλήθος συμπερασμάτων που αποτυπώνουν την εξόχως προβληματική κατάσταση που επικρατεί στο πεδίο της δημοσιογραφίας στη χώρα, ενώ υπάρχουν και πολλαπλές αναφορές σε παραδείγματα απόπειρας φίμωσης της ελευθερίας του Τύπου, ανάμεσα στις οποίες και πολλές που αφορούν το Documento.
Τα βασικά σημεία της έκθεσης
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα γνώρισε μια αξιοσημείωτη και διαρκή πτώση τα τελευταία χρόνια εντοπίζοντας το πρόβλημα μεταξύ άλλων στην ανεξιχνίαστη δολοφονία Καραϊβάζ, τις πολλαπλές απειλές κατά της ασφάλειας των δημοσιογράφων, το σκάνδαλο των υποκλοπών και τις αμέτρητες καταχρηστικές αγωγές κατά ΜΜΕ και δημοσιογράφων με «καταστροφικές επιπτώσεις για την ελληνική δημοκρατία».
Οι άμεσες αυτές προκλήσεις επικάθονται σε ένα υπόστρωμα ιστορικών και συστημικών ζητημάτων μεταξύ των οποίων και το προβληματικό τοπίο των ανεξάρτητων ΜΜΕ και της έλλειψης πλουραλισμού στα μέσα ενημέρωσης.
Σημειώνεται επίσης το ζήτημα των μεγάλων οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ καθώς και τον έλεγχο των ιδιωτικών ΜΜΕ από οικονομικά ισχυρές οικογένειες και ιδιοκτήτες που έχουν συμφέροντα σε άλλους τομείς της οικονομίας.
«Η καθοδική πορεία στην ελευθερία του Τύπου από το 2020 έως το 2023 συμπίπτει με την εκλογή της κεντροδεξιάς ΝΔ υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη το 2019. Ενώ η ελευθερία του Τύπου αντιμετώπιζε σοβαρές προκλήσεις και κατά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το κλίμα έχει επιδεινωθεί περαιτέρω υπό την παρούσα κυβέρνηση», αναφέρει η έκθεση.
Αναφορικά με το σκάνδαλο των υποκλοπών η έκθεση αναφέρει ότι η υπόθεση εμπλέκει δημοσιογράφους, αλλά και πολιτικούς την ίδια στιγμή που η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις χώρες-μέλη της ΕΕ που έχουν εκμεταλλευτεί τα εργαλεία παρακολούθησης που είχαν σκοπό να προστατέψουν την εθνική ασφάλεια, ώστε να παρακολουθήσουν τις επικοινωνίες δημοσιογράφων.
«Η απουσία λογοδοσίας για τις υποκλοπές, καθώς και οι παράνομες κατασκοπευτικές επιθέσεις κατά δημοσιογράφων έχει υποβαθμίσει σε κρίσιμο βαθμό την εμπιστευτικότητα των δημοσιογραφικών πηγών και την ψηφιακή ασφάλεια των δημοσιογράφων. Παραμένουν σοβαρά ερωτήματα για την εμπλοκή του κράτους στις παράνομες παρακολουθήσεις δημοσιογράφων», τονίζεται στην έκθεση.
Σε ό,τι αφορά τις καταχρηστικές αγωγές SLAPPs, τονίζεται ότι τα ΜΜΕ που πραγματοποιούν έρευνες δημοσίου ενδιαφέροντος αντιμετωπίζουν νομικές απειλές, αλλά ακόμη και ποινικές κατηγορίες περί δυσφήμισης, που παραμένουν εντός του ΠΚ της Ελλάδας. «Αυτές οι εκδικητικές αγωγές συχνά υποβάλλονται από ισχυρούς ή πλούσιους ιδιώτες και συνεχίζουν να σέρνουν αξιόλογους δημοσιογράφους στα δικαστήρια προκαλώντας οικονομικό και ψυχολογικό κόστος στους δημοσιογράφους που εργάζονται στα συγκεκριμένα ΜΜΕ», σημειώνει.
Εκτενείς αναφορές στο Documento
Στην αναφορά συμπεριλαμβάνονται εκτενείς αναφορές και στο Documento, καθώς κατά τη διάρκεια της αποστολής των οκτώ δημοσιογραφικών ενώσεων στην Ελλάδα, είχαν επισκεφτεί τα γραφεία της εφημερίδας και είχαν πραγματοποιήσει πολύωρη συνάντηση με τον εκδότη Κώστα Βαξεβάνη.
Οι οκτώ οργανώσεις υπενθυμίζουν την παραπομπή του Κώστα Βαξεβάνη στο Ειδικό Δικαστήριο για την αποκάλυψη του σκανδάλου της φαρμακευτικής Novartis.
Στη συνέχεια η έκθεση τονίζει ότι ο Κώστας Βαξεβάνης, καθώς ο δημοσιογράφος του Documento Βαγγέλης Τριάντης, καλούνται ως ύποπτοι σε ποινική έρευνα που ερευνά ενδεχόμενη «παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου».
Εκτενής αναφορά γίνεται επίσης στο θέμα του εξοντωτικού προστίμου που επέβαλε παρανόμως η ΑΑΔΕ στο Documento για τις διαφημίσεις που δημοσίευσε το 2017, τονίζοντας ότι η εφημερίδα έχει προσφύγει στο δικαστήριο.
Αναφερόμενες στο σκάνδαλο των υποκλοπών, οι οκτώ οργανώσεις κάνουν σαφείς αναφορές στις μεγάλες αποκαλύψεις του Documento που δημοσίευσε τις τρεις λίστες των πολιτικών, δημοσιογράφων, επιχειρηματιών και άλλων που έγιναν στόχος του Predator και της ΕΥΠ.
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα εδώ.
Διαβάστε επίσης: Έκθεση IPI: Ο έλεγχος των ελληνικών ΜΜΕ και η διαπλοκή με αναφορά στον στραγγαλισμό του Documento
