Η μία, από τις πιο διαχρονικές και κοσμαγάπητες ερμηνεύτριες, βρίσκεται στην ωριμότητά της. Η άλλη, από τις πιο δημοφιλείς νέες ερμηνεύτριες, είναι στο πικ της πορείας της. Ομως το «ποια είναι η καλύτερη;» δεν υπάρχει σε ό,τι ακούς και βλέπεις για περίπου δυόμισι ώρες. Είναι σαν δύο σε ένα, σαν δυο κολλητές φίλες που βγήκαν να ξεσκάσουν μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο. Το πρώτο στοίχημα, της χημείας δύο ερμηνευτριών διαφορετικής γενιάς, κερδήθηκε 100%. Δεν είναι αμελητέο. Μες στα χρόνια έχουμε δει σχήματα που αναμένονταν με… θόρυβο και κατέβηκαν εν μια νυκτί αθόρυβα, μόνο και μόνο επειδή οι καλλιτέχνες δεν συγχρωτίζονταν μεταξύ τους, δεν υπήρχε το αεράκι εκείνο που θα ένωνε τις ανάσες τους μ’ αυτές του κοινού τους. Και ένα live δεν είναι premium CD, ούτε καν η παλιά κασέτα που με ευκολία πέρναγες απ’ την Αρβανιτάκη στην Τσανακλίδου κι απ’ τον Σαββόπουλο στον Μαχαιρίτσα. Ενα live που το πληρώνεις για να βγεις έστω μία μέρα πλέον την εβδομάδα –κάθε Σάββατο εν προκειμένω– θέλεις να τα έχει όλα: διασκέδαση και αγαπημένα τραγούδια, κυρίως όμως το συναίσθημα της ψυχικής και αισθητικής συγγένειας που αποπνέουν οι αγαπημένοι σου καλλιτέχνες.
Το σχήμα Αρβανιτάκη – Ζουγανέλη που έκανε πρεμιέρα πριν από δύο εβδομάδες στο Vox επί της Ιεράς Οδού πιάνει το νήμα από κει που το άφησε η πανδημία της Covid, από τότε που οι Αθηναίοι είχαν ένα Σάββατο για να ξεδώσουν μες στον ζόφο της εποχής που τελειωμό δεν έχει. Με μια εξαιρετική μπάντα να τις συνοδεύει (φοβερό το σόλο του Δημήτρη Στασινού με την ηλεκτρική κιθάρα στο «Με το ίδιο μακό», όπως κι αυτό του Δημήτρη Τσάκα στο σαξόφωνο), οι δυο ερμηνεύτριες τίμησαν τον τίτλο – μια λέξη μόνο, αλλά τόσο σημαντική– που έδωσαν στο πρόγραμμά τους. «Μαζί»: ένα γεφύρωμα των γενιών, μια πολύ αρμονική συνύπαρξη παρά το διαφορετικό ρεπερτόριο. Διότι, κακά τα ψέματα, στα 48 μου χρόνια τα τραγούδια της Ελευθερίας τα έχω καλοχωνεμένα μέσα μου, είναι η νιότη μου και η πρώτη αναφορά μου από το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι, το λεγόμενο έντεχνο.
Εξωστρέφεια και γλέντι
Λιγότερο γνωστά μού είναι τα τραγούδια της Ελεωνόρας, αλλά τι σημασία έχει; Οποιος πάει στο Vox θα ακούσει να τραγουδάνε μαζί της οι γκρούπι της, οι ακροατές του ραδιοφώνου και οι καταδύτες του YouTube, τα νέα παιδιά που βρήκαν τη δική τους ηγερία δίπλα στην Μποφίλιου. Παρατήρησα ωστόσο κάτι μοναδικό στη Ζουγανέλη. Δεν κινείται στην ασφάλεια μιας ομάδας προστατευτικής και ενός συγκεκριμένου συνθετικού – στιχουργικού team αλλά έχει επιλέξει ένα πιο πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο, πάντα στην υπηρεσία της φωνής της: Κώστας Λειβαδάς, Μίνως Μάτσας και πιο πρόσφατα Σταμάτης Κραουνάκης. Τραγούδια πιο εξωστρεφή, πιο γλεντζέδικα, με την ίδια να τα αποδίδει εν χορώ και εν κινήσει, παρασέρνοντας το κοινό στο δικό της ξεφάντωμα. Και ξαφνικά λέει κι ένα «Ο χαμένος τα παίρνει όλα», φέρνοντας τον Αγγελάκα στα σταθμά του Vox με τον ίδιο τρόπο που η Αλεξίου απέδιδε κάποτε το «Σιγά μην κλάψω» του ίδιου δημιουργού.
Ανοιγμα καρδιάς
Οσο για την Ελευθερία… Τι περιμένει από μας η σταθερή μα και ευάλωτη Ελευθερία; Τι περιμένει μια «πηγή» απ’ όπου αναβλύζουν τα ζωτικά κομμάτια της συλλογικής μας μνήμης και ταυτότητας; Δεν αρκεί, βέβαια, να φορέσουμε τα καλά μας και να πιάσουμε στασίδι στο Vox. Δεν αρκεί να φτάσουμε ως την πηγή. Πρέπει και να σκύψουμε, να απλώσουμε τις χούφτες μας. Πολλά έχουν αλλάξει, όμως ο δρόμος για να επιτευχθεί η λειτουργία είναι ένας: η Ελευθερία περιμένει να ανοίξουμε τη στριμωγμένη καρδιά μας. Κι εμείς κατά βάθος αυτό θέλουμε. Εκείνη είναι εκεί. Αφοσιωμένη και τρυφερή, όπως πάντα, μας περιμένει. Εμάς περιμένει «ολόκληρους» και με μια φωνή καλύτερη απ’ ό,τι την έχουμε ακούσει σε live τα τελευταία χρόνια.
Να περάσετε από το Vox ένα από τα επόμενα Σάββατα, όσο θα πλησιάζουμε στις γιορτές και η ανάγκη για έξοδο θα είναι επιτακτική. Το πρόγραμμα που επιμελήθηκαν οι δύο καλλιτέχνιδες μαζί με τη στιχουργό Λήδα Ρουμάνη μπορεί να είναι προβλέψιμο, να βασίζεται δηλαδή σ’ όλες τις μεγάλες επιτυχίες τους, αλλά αυτός είναι αρχικός κανόνας σε κάθε σχήμα. Τι κι αν δεν λέει η Ελευθερία το «Ερωτικό» του Ξυδάκη και του Λαπαθιώτη, τι κι αν δεν λέει η Ελεωνόρα το «Κλαίει ο άγγελός μου» του Μάτσα και της Φωτάκη (να ένα τραγούδι της που λατρεύω); Το «Μαζί» τις βρίσκει πραγματικά μαζί – ένας έξοχος συνδυασμός εσωτερικής φλόγας και εκρηκτικού ταμπεραμέντου. Ανετα ξαναπήγαινα να τις απολαύσω!