Ελένη Παπαδάκη: Δολοφονήθηκε σαν σήμερα

Στις 21 Δεκεμβρίου του 1944 δολοφονήθηκε η Ελένη Παπαδάκη, μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου.

Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας, εγγονή του πανεπιστημιακού καθηγητή Στυλιανού Κωνσταντινίδη, και διακρινόταν για την πνευματικότητά της και την κλασική της παιδεία. Γνώριζε πολύ καλά την αρχαία ελληνική γλώσσα, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά, ενώ είχε κάνει και σπουδές μουσικής, πιάνου και φωνητικής.

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο σε ηλικία 17 ετών, συγκεκριμένα στο Θέατρο Τέχνης του Σπύρου Μελά, στο ρόλο της Ερσίλια στην παράσταση «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Λουίτζι Πιραντέλο, και στο ρόλο της Ηρωδιάδας στο έργο «Σαλώμη» του Όσκαρ Ουάιλντ, και ξεχώρισε αμέσως. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους (Κυβέλης, Κοτοπούλη, Βεάκη κ.λπ.) και ερμήνευσε μια μεγάλη γκάμα ρόλων.

Το 1932 η Ελένη Παπαδάκη προσελήφθη στο Εθνικό Θέατρο και είχε τη δυνατότητα να ερμηνεύσει σπουδαίους ρόλους του κλασικού δραματολογίου, ενώ σημαντική ήταν η συμβολή της στην αναβίωση του αρχαίου δράματος. Χρησιμοποιούσε με δεξιοτεχνία τα εκφραστικά μέσα και υποδυόταν τους χαρακτήρες με απαράμιλλη ένταση και ιδιαίτερο πάθος. Ήταν κορυφαία ηθοποιός της γενιάς της και, σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, υπήρχε ανταγωνισμός ανάμεσα σε αυτή και την Κατίνα Παξινού. Ήταν συγκλονιστική στην ιστορική παράσταση της «Ηλέκτρας» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη στο Ηρώδειο το 1936 και στην Επίδαυρο το 1938, αλλά και στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις» το 1941 σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη και στην «Εκάβη» το 1943-1944 σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού. Από τα έργα στα οποία πρωταγωνίστησε αξίζει να μνημονευθούν μεταξύ άλλων ο «Οθέλος», ο «Βασιλιάς Ληρ» και ο «Έμπορος της Βενετίας» του Σαίξπηρ, «Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ» του Χάινριχ φον Κλάιστ, «Η βεντάλια της λαίδης Γουίντερμιρ» του Όσκαρ Ουάιλντ, ο «Μισάνθρωπος» του Μολιέρου, ο «Πειρασμός» του Γρηγορίου Ξενόπουλου.

Την περίοδο της Κατοχής η Ελένη Παπαδάκη κατηγορήθηκε για δωσιλογισμό, καθώς και για τη σχέση της με τον πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη, τον οποίο είχαν διορίσει οι γερμανικές δυνάμεις. Ωστόσο δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως η συγκεκριμένη σχέση. Με βάση μαρτυρίες ο Ιωάννης Ράλλης ήταν πολύ ερωτευμένος με την Ελένη Παπαδάκη και εκείνη εκμεταλλεύτηκε αυτή την κατάσταση για να σώσει Έλληνες κρατουμένους των Γερμανών που επρόκειτο να εκτελεστούν. Μετά την απελευθέρωση το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών την κατηγόρησε για προδοσία και συνεργασία με τους Γερμανούς και τη διέγραψε από τα μέλη του. Στη διάρκεια των τραγικών γεγονότων των Δεκεμβριανών, συγκεκριμένα στις 21 Δεκεμβρίου του 1944, η πολιτοφυλακή του ΕΑΜ τη συνέλαβε –στη λίστα με τα ονόματα των «αντιδραστικών στοιχείων» που υπήρχε στο γραφείο του ΕΑΜ αναφερόταν ως «φιλενάδα του Ράλλη»–στο σπίτι του Μυράτ και το ίδιο βράδυ την εκτέλεσε στα διυλιστήρια της ΟΥΛΕΝ στο Γαλάτσι. Λίγο αργότερα τα μέλη του ΕΑΜ καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν κατόπιν απόφασης του έκτακτου στρατοδικείου του ΕΛΑΣ.

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ-"ΤΡΕΛΗ ΘΕΑΤΡΙΝΑ"