Ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ Ναγίμπ Μπουκέλε σχεδιάζει να χτίσει μια νέα πόλη στους πρόποδες ενός ηφαιστείου, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από τα έσοδα του bitcoin και φιλοδοξεί να παρέχει φτηνή ανανεώσιμη ενέργεια για την εκ νέου «εξόρυξη» κρυπτονομισμάτων, ξεπλένοντας παράλληλα τα χρήματα των μαφιόζων.
Η νέα φουτουριστική πόλη σχεδιάζεται να είναι σε σχήμα νομίσματος και θα χτιστεί στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας Λα Ουνιόν, όπου βρίσκεται το ηφαίστειο Κοντσάγουα. Το τελευταίο εκλύει αέναη γεωθερμική ενέργεια και το Ελ Σαλβαδόρ θα επιχειρήσει το μεγάλο άλμα επεκτείνοντας την κερδοφορία των μεγάλων καρτέλ.
Μια νεοφιλελεύθερη ουτοπία
Το Ελ Σαλβαδόρ, γνωστό ως χώρα των ηφαιστείων, είναι το μικρότερο κράτος της Κεντρικής Αμερικής και η φτώχεια είναι εκτεταμένη. Είναι τόσο φτωχό που το 20% του ΑΕΠ (4 δισ. δολάρια) προέρχεται από τα εμβάσματα της διασποράς, κυρίως από τις ΗΠΑ όπου ζουν περίπου 2 εκατομμύρια πολίτες του.
Αν και δεν αποτελεί μυστικό πως τα λατινοαμερικανικά καρτέλ έχουν… δικές τους κυβερνήσεις, εξασφαλισμένες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το να διευθύνεται και να αναπτύσσεται μια χώρα με βάση τα συμφέροντα των καρτέλ αποτελεί πραγματικά το πέρασμα στην… επόμενη πίστα. Η νέα πόλη βάσει των δεσμεύσεων του προέδρου δεν θα έχει άμεσους φόρους παρά μόνο ΦΠΑ (συνταγή βγαλμένη από τα νεοφιλελεύθερα εγχειρίδια), θα τροφοδοτείται
από πάμφθηνη γεωθερμική ενέργεια (ήδη το 25% της εγχώριας ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται σε γεωθερμική μορφή), η οποία με τη σειρά της θα χρηματοδοτηθεί από τα έσοδα των bitcoins και θα χρηματοδοτεί την πανάκριβη ψηφιακή «εξόρυξη» των κρυπτονομισμάτων. Χαρακτηριστικά, το κόστος για την παραγωγή ενός bitcoin με τις υπάρχουσες τιμές στα μικροτσίπ, στους επεξεργαστές και στις τιμές ρεύματος υπολογίζεται σε περίπου 7.000-11.000 δολάρια. Συνεπώς, αυτό που εφεξής θα προσφέρει το Ελ Σαλβαδόρ είναι η αξιοποίηση του λιμνάζοντος κεφαλαίου που έχει συσσωρευτεί από τις εγκληματικές δραστηριότητες των λατινοαμερικανικών καρτέλ, φτηνή ενέργεια που θα παράγει φτηνό bitcoin – άρα και φτηνότερο ξέπλυμα–, ανωνυμία στην αποθήκευση χρήματος καθώς και στις συναλλαγές. Ολα αυτά περιγράφουν ένα νέο φορολογικό παράδεισο υψηλής τεχνολογίας που βρίσκεται εν τη γενέσει.
Τα bitcoins «έβγαλαν φτερά»
Τα εμβάσματα μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν από την κυβέρνηση ως ο κύριος λόγος για την εισαγωγή του bitcoin ως παράλληλου νομίσματος στην οικονομία του Ελ Σαλβαδόρ. Ετσι, στις 7 Σεπτεμβρίου 2021 το Ελ Σαλβαδόρ έγινε το πρώτο κράτος στην ιστορία που υιοθέτησε το bitcoin ως επίσημο νόμισμα. Η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα προμηθεύτηκαν σημαντικές ποσότητες του συγκεκριμένου κρυπτονομίσματος, φτιάχνοντας ATM bitcoin, εξασφαλίζοντας τη μετατρεψιμότητα σε δολάρια και δίνοντας σε κάθε πολίτη της χώρας bitcoin αξίας 30 δολαρίων ως κίνητρο για το άνοιγμα ψηφιακού πορτοφολιού. Βέβαια, αυτό συνέβη σε μια χώρα όπου μόλις το 30% των κατοίκων έχει τραπεζικό λογαριασμό και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ο μισός πληθυσμός (περίπου 3,1-3,4 εκατ. κάτοικοι) έκανε χρήση του ψηφιακού πορτοφολιού (Chivo Wallet).
Ο επιστήμονας υπολογιστών Μάριο Γκόμεζ υπολόγισε πως οι εγγραφές στο ψηφιακό πορτοφόλι ισοδυναμούν με 99 εκατ. δολάρια ή περίπου 1.833 bitcoin, γεγονός που ο ίδιος χαρακτηρίζει «απίθανο σενάριο», ανέφερε πως πολλές εγγραφές στο Chivo ήταν προϊόν «απατεωνιάς» και συμπλήρωσε αποκαλύπτοντας πως το σύστημα αναγνώρισης δεν λειτουργούσε από την πρώτη μέρα. Ταυτόχρονα ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Cristosal και η El Diario de Hoy, έχουν ήδη καταγγείλει αθροιστικά 900 περιπτώσεις κλοπής προσωπικών στοιχείων και παράνομης ανάληψης bitcoin.
Αξίζει να σημειωθεί πως πριν από την υιοθέτηση του bitcoin η κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ ζήτησε από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ τεχνική βοήθεια ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση στο κρυπτονόμισμα. Η απάντηση ήταν αρνητική, καθώς υπάρχει το… αγκάθι της διαφάνειας των συναλλαγών (αφού με το bitcoin είναι ανώνυμες), της μακροοικονομικής και χρηματοδοτικής σταθερότητας καθώς και των περιβαλλοντικών συνεπειών που θα προκληθούν. Ενώ επισημάνθηκε πως η χρηματοπιστωτική αξιοπιστία της χώρας θα πληγεί, αφού η ανωνυμία των κρυπτονομισμάτων μάλλον δεν θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και των επιχειρήσεων κατά των καρτέλ.
Ενας μεταμοντέρνος φασίστας πρόεδρος
Ο πρόεδρος Μπουκέλε εκ πρώτης όψεως φαίνεται ως αντικομφορμιστής πολιτικός, πρώην μέλος –διαγραμμένο– του αριστερού κόμματος FMLN και πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας Σαν Σαλβαδόρ. Απολαμβάνει υψηλά ποσοστά δημοφιλίας, χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνεί με τους οπαδούς του, όπου εμφανίζεται φορώντας ανάποδα ένα καπέλο, ενώ έχει αυτοχαρακτηριστεί «ο πιο κουλ δικτάτορας του κόσμου» και «αυτοκράτορας του Ελ Σαλβαδόρ».
Στα δύο χρόνια που ο Μπουκέλε βρίσκεται στην εξουσία έχει προκαλέσει δύο απανωτές πολιτικές κρίσεις. Το 2020, σε μια σκηνή απείρου φασιστικού κάλλους, εισέβαλε με 40 στρατιώτες στη Βουλή και ζήτησε την υπερψήφιση δανείου 109 εκατ. δολαρίων από τις ΗΠΑ. Ο ίδιος κάθισε στο προεδρείο, προσευχήθηκε στον Θεό και μετά βγήκε στα πλήθη λέγοντας πως ο Θεός του συνέστησε να «δείξει υπομονή», δηλώνοντας πως θα «δώσουμε σε αυτά τα καθάρματα μια εβδομάδα». Οι ΗΠΑ έδωσαν συγχαρητήρια στον Μπουκέλε για την υπομονή του. Τον Μάιο του 2021 ο Μπουκέλε ξαναέκανε το «θαύμα» του απολύοντας πέντε δικαστές και τον εισαγγελέα που τον ερευνούσαν για υποθέσεις διαφθοράς, βάζοντας και πάλι τη Βουλή να υπερψηφίσει την απόφασή του.
