Έκθετη είναι ξανά η κυβέρνηση Μητσοτάκη καθώς σε μία ακόμα έκθεση τίθεται στο μικροσκόπιο για μία σειρά από ζητήματα, με κορωνίδα το σκάνδαλο των υποκλοπών.
«Στο όριο» βρίσκεται η Ελευθερία του Τύπου σε πολλές χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η «Ελλάδα της θέσης 107», σύμφωνα με αποκαλυπτική έκθεση – ράπισμα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη της Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη (Liberties) με έδρα το Βερολίνο, αναδεικνύοντας για ακόμη μια φορά τις πρακτικές της κυβέρνησης κατά μέσων ενημέρωσης, αλλά και το σκάνδαλο των υποκλοπών. «Η μείωση της ελευθερίας των Μέσων Ενημέρωσης συμβαδίζει με την παρακμή του κράτους δικαίου», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έκθεση των 46 σελίδων που συντάχθηκε από 37 ομάδες: «Η συνεχιζόμενη διάβρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης αποδεικνύεται από τις εκτεταμένες παρενοχλήσεις δημοσιογράφων και τις κυβερνήσεις που περιορίζουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση. Εν τω μεταξύ, η μεγάλη συγκέντρωση ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης και οι απειλές κατά της ανεξαρτησίας και των οικονομικών των δημόσιων μέσων ενημέρωσης συμβάλλουν στη συρρίκνωση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης».
Παράλληλα, σε άλλο σημείο της έκθεσης σημειώνεται ότι «Οι δημοσιογράφοι στην Κροατία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ιταλία αντιμετώπισαν σωματικές επιθέσεις το 2023, εκτός από απειλές και εκφοβισμό. Στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία, η κακοποίηση και οι απειλές κατά των δημοσιογράφων προήλθαν από πολιτικούς».
«Το μεγαλύτερο σκάνδαλο υποκλοπών»
Η χρήση των spyware Pegasus και Predator εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στην ΕΕ, αναφέρει μεταξύ άλλων η έκθεση. «Το 2023, δημοσιογράφοι στη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ολλανδία και την Πολωνία αποτέλεσαν στόχους παρακολούθησης με λογισμικό κατασκοπείας».
Μάλιστα, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι γίνεται πλήρης αναφορά σε ό,τι αφορά το σκάνδαλο των υποκλοπών πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων στην Ελλάδα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «Μετά το μεγαλύτερο σκάνδαλο υποκλοπών στην Ελλάδα (γνωστό σε τοπικό επίπεδο ως “Predatorgate”) τα τελευταία χρόνια, τα SLAPPs και άλλες νομικές αγωγές έχουν γίνει ένα ευρέως διαδεδομένο εργαλείο με στόχο για τον εκφοβισμό και τη φίμωση των δημοσιογράφων στη χώρα». Ενώ γίνεται αναφορά και στις παραιτήσεις από το Μαξίμου μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου, αλλά και τα SLAPPs κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης που αναφέρονταν στο σκάνδαλο των υποκλοπών.
Εκτεθειμένοι στις παρακολουθήσεις οι δημοσιογράφοι
Μάλιστα, σύμφωνα με όσα σημειώνει η έκθεση, «Οι δημοσιογράφοι παραμένουν εκτεθειμένοι στις παρακολουθήσεις λόγω ενός παραθύρου του άρθρου 4 παράγραφος 5, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να αναπτύσσουν παρεμβατικό κατασκοπευτικό λογισμικό υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Δεδομένου ότι η παράνομη χρήση του spyware είδε δημοσιογράφους στη Γερμανία, την Ελλάδα, στην Ολλανδία και την Πολωνία να γίνονται στόχοι παρακολούθησης με spyware το 2023, η ΕΕ έχασε μια κρίσιμη ευκαιρία για την προστασία των δημοσιογράφων».
«Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακόμη πιο ανησυχητική»
Σε άλλο σημείο αναφέρει ότι «η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακόμη πιο ανησυχητική» και σημειώνει ότι σύμφωνα με έκθεση «μόνο το 19% των Ελλήνων εμπιστεύεται τα μέσα ενημέρωσης, το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των χωρών της έκθεσης» και εξηγεί ότι το χαμηλό ποσοστό «είναι κατανοητό, δεδομένου ότι η δημόσια συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου έχει ενταθεί σημαντικά μετά τον ετήσιο δείκτη ελευθερίας του Τύπου του 2022 από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF), ο οποίος κατέταξε την Ελλάδα στην 108η θέση, 38 θέσεις χαμηλότερα από το 2021 και κάτω από πολλές μη δημοκρατικές χώρες- η έκθεση του 2023 του RSF διατηρεί την Ελλάδα σε παρόμοια θέση, στην 107».
Παράλληλα, γίνεται λόγος και στις δαπάνες για κρατική διαφήμιση, όπου «στην Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία, χρησιμοποιούνται για να απειλήσουν περαιτέρω την επιβίωση των ανεξάρτητων, κριτικών μέσων με τη δυσανάλογη διοχέτευση κονδυλίων σε φιλικά προς την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης».
Η Liberties συνέστησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί στενά την εφαρμογή από τα κράτη μέλη της νέας Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, η οποία, σύμφωνα με τη Σιμόν, παρά τους συμβιβασμούς της, δημιούργησε μια νομική βάση για τη βελτίωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.
«Πολλά θα εξαρτηθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις και αρχές, αλλά η πράξη σημαίνει ότι οι υποθέσεις μπορούν πλέον να προσφύγουν σε ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο που θα αποφανθεί για το τι πραγματικά σημαίνουν η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, η παρακολούθηση των δημοσιογράφων κ.ο.κ.», δήλωσε.
Μια νέα οδηγία της ΕΕ που στοχεύει στις καταχρηστικές στρατηγικές αγωγές κατά της δημόσιας συμμετοχής (Slapps), οι οποίες χρησιμοποιούνται συστηματικά εναντίον δημοσιογράφων σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ, θα πρέπει επίσης να έχει αντίκτυπο, δήλωσε ο Simon – αν και πάλι, η εφαρμογή θα είναι το κλειδί.
Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία
Στη Σλοβακία, ο λαϊκιστής πρωθυπουργός, Ρόμπερτ Φίτσο, «διέκοψε κάθε επικοινωνία» με τέσσερα μέσα ενημέρωσης που κατηγορούνται ότι «επιδεικνύουν ανοιχτά εχθρικές συμπεριφορές». Η κυβέρνησή του ενέκρινε αυτό το μήνα ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα RTVS.
Στην Ουγγαρία, τα δημόσια μέσα ενημέρωσης ήταν ήδη «τόσο πλήρως υπό τον ζυγό της κυβέρνησης», ώστε η παραγωγή τους «χαρακτηριζόταν από προκατειλημμένες και μονόπλευρες αναφορές που είναι πάντα σύμφωνες με τα συμφέροντα του κυβερνώντος κόμματος Fidesz», ανέφερε η Liberties.
Στο κείμενο επισημαίνει πως η δημόσια ραδιοτηλεόραση βρισκόταν σε «κατάσταση αβεβαιότητας» στην Πολωνία, καθώς ο νέος πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, προσπαθεί να ανατρέψει τις παρεμβάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, ενώ αυξάνονται οι ανησυχίες για τις κυβερνήσεις στην Κροατία και την Ιταλία.