Το φαινόμενο του ελέγχου στα Μέσα Ενημέρωσης από πολιτικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία συνεργάζονται προκειμένου να ασκήσουν επιρροή και να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους πολιτικούς και οικονομικούς σκοπούς μελετά έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου.
Η έκθεση με τίτλο «Media capture in Greece: Entanglement of the fourth estate» («Ο έλεγχος των ελληνικών ΜΜΕ και η διαπλοκή στην τέταρτη εξουσία») αποτυπώνει την ιστορία των ΜΜΕ τις τελευταίες δεκαετίες και καταλήγει στο σημερινό δυστοπικό μιντιακό τοπίο.
Μεταξύ άλλων, στην έκθεση αναφέρεται η αδιαφάνεια της «λίστας Πέτσα» και πώς το Documento αποκλείστηκε αυθαίρετα από την κρατική χρηματοδότηση.
Η ανελευθερία των ΜΜΕ είναι ισχυρή και συστημική όταν ένα κυβερνών κόμμα, σε συνεργασία με επιχειρηματικά συμφέροντα, μπορεί να έχει:
- έλεγχο των ιδιωτικών Μέσων
- έλεγχο των δημόσιων Μέσων
- έλεγχο του συστήματος χρηματοδότησης τους
- έλεγχο των ρυθμιστικών αρχών
Ο,τι δηλαδή κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Ελλάδα για η χώρα βρίσκεται στον πάτο της Ευρώπης στην ελευθερία του Τύπου.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης για την Ελλάδα
- Η «τοξική» αλληλεξάρτηση των Μέσων, του κράτους, και των τραπεζών είναι ανεξέλεγκτη παρά τις μέτριες προσπάθειες βελτίωσης της κατάστασης τα τελευταία χρόνια.
- Η αδύναμη ή ανύπαρκτη ρύθμιση του μιντιακού τοπίου τις προηγούμενες δεκαετίες, σε συνδυασμό με τη μερική έλλειψη διαφάνειας ως προς την πραγματική ιδιοκτησία τους, συνέβαλε επίσης στον έλεγχο τους.
- Η κρατική χρηματοδότηση χρησιμοποιείται παραδοσιακά από τις κυβερνήσεις ως όπλο επηρεασμού των Μέσων. Ο αντίκτυπος των πρόσφατων κυβερνητικών μεταρρυθμίσεων δεν έχει φανεί ακόμα.
- Η ιδιωτική διαφήμιση και τα τραπεζικά δάνεια δημιουργούν ένα τοπίο όπου η οικονομική εξάρτηση από τις τράπεζες και τις εταιρείες θέτει τη δημοσιογραφική ανεξαρτησία σε υψηλό κίνδυνο.
- Από το 2010, παρατηρείται σταθερά η εμφάνιση ανεξάρτητων Μέσων δίχως δεσμούς με κυβερνήσεις ή επιχειρηματικά συμφέροντα. Προσπαθούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού μέσω του ερευνητικού ρεπορτάζ, παρά τις έντονες πολιτικές και οικονομικές πιέσεις, αλλά δεν έχουν ορατότητα και επιρροή.
- Μια μικρή μερίδα δημοσιογράφων που εργάζονται σε μεγαλύτερα Μέσα προσπαθούν να γράψουν για υποθέσεις διαφάνειας και διαφθοράς. Την ίδια στιγμή, η αυτολογοκρισία είναι σε υψηλά επίπεδα.
- Παρότι η ΕΡΤ έχει σταθεροποιηθεί μετά από χρόνια κρίσης και αποκτήσει έναν λιγότερο κομματικό χαρακτήρα, τόσο αυτή όσο και το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων εξακολουθούν να υπόκεινται σε πολιτικό έλεγχο και επιρροή.
Το πλήρες κείμενο της έκθεσης: