Αργυρό μετάλλιο για μη συμμόρφωση σε αποφάσεις του δικαστηρίου της ΕΕ που συνεπάγονται πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ, αργυρό στον αριθμό ανοιχτών υποθέσεων παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ, κυρώσεις για περιβαλλοντικές παραβάσεις που δεν εισπράττονται από το κράτος, ασταμάτητες ‘τακτοποιήσεις’ αυθαιρέτων χωρίς έλεγχο και διαφάνεια, κυβερνητική διγλωσσία αναφορικά με την εκτροπή του Αχελώου, είναι μερικές μόνο από τις εξελίξεις που συνθέτουν την εικόνα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Τα συμπεράσματα αυτά συμπεριλαμβάνονται στην 13η ετήσια έκθεση «Νόμος και περιβάλλον στην Ελλάδα: Έκθεση 2017 για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» που παρουσίασε το WWF Ελλάς.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, για άλλη μια χρονιά, τα πρόστιμα που καλείται εν μέσω κρίσης να πληρώσει η Ελλάδα αποτελούν απόδειξη της απουσίας ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς και ορθής εφαρμογής της. Δυστυχώς, η διπλή δεύτερη θέση της Ελλάδας για μη συμμόρφωση σε αποφάσεις (5) του Δικαστηρίου της ΕΕ και για τον αριθμό υποθέσεων (24) που εκκρεμούν λόγω παραβιάσεων του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ, φαίνεται να παγιώνεται στο χρόνο, δημιουργώντας αρνητικές συνθήκες με σημαντική οικονομική διάσταση. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η Ελλάδα έχει πληρώσει περισσότερα από 37,3 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα για μη συμμόρφωση με την απόφαση του ΔΕΕ για τις χωματερές.
Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το ποσοστό των χρημάτων που δεν εισπράττει το κράτος από επιβαλλόμενα πρόστιμα για παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2015, τα πρόστιμα μόνο για την αυθαίρετη δόμηση ανέρχονταν στα 183.440.155,84 ευρώ. Από αυτά, εισπράχθηκαν μόλις 3.173.548,76 ευρώ (περίπου 1,7%).
Οι ανησυχητικές εξελίξεις της χρονιάς δεν σταματούν στους αριθμούς και τα πρόστιμα. Τον Σεπτέμβριο, σε μια πρωτοφανή κίνηση παράκαμψης και περιφρόνησης του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας, ο Αν. Υπουργός Περιβάλλοντος, με τροπολογία του ‘τακτοποίησε’ με νόμο υπουργική απόφαση για τις οικιστικές πυκνώσεις, την οποία το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) είχε σε πρώτη δίκη κρίνει αντισυνταγματική. Φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στην έκθεση αποδεικνύουν ξεκάθαρα την προσπάθεια ‘τακτοποίησης’ σκόρπιων κτισμάτων, ώστε να παρουσιαστούν ως «οικιστικές πυκνώσεις» και να εξαιρεθούν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών.
Όπως επεσήμανε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλας, «μέσα από αυτές τις ετήσιες εκθέσεις γινόμαστε μάρτυρες μιας συνεχούς προσπάθειας από πολλές κυβερνήσεις για παράκαμψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ώστε να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένες επιχειρηματικές επιλογές και να τακτοποιηθούν παρανομίες. Όμως, έχει αποδειχθεί πέρα από κάθε αμφιβολία πως η σωστή και χωρίς εξαιρέσεις εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αποτελεί κέρδος για όλους. Δυστυχώς, μέσα από το σοβαρό έλλειμμα εφαρμογής του περιβαλλοντικού δικαίου, η Ελλάδα χάνει συνεχώς ευκαιρίες για πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και χρήματα, μέσα από την υποχρέωση καταβολής προστίμων»