Τον εκτροχιασμό του τότε ελληνικού προγράμματος (2012-15) από τον Ιούνιο του 2014 και μετά επιβεβαιώνει έκθεση-αξιολόγηση του ΔΝΤ την οποία έχει στη διάθεσή του και δημοσιεύει το Documento.
Στην «εκ των υστέρων αξιολόγηση» του εκτελεστικού διευθυντή του Ταμείου για την Ελλάδα αναγράφεται επί λέξει στη σελίδα 15: «Το αρχικό πρόγραμμα προέβλεπε 16 τριμηνιαίες αξιολογήσεις», εκ των οποίων μόνο πέντε ολοκληρώθηκαν κι αυτές «με σημαντικές καθυστερήσεις», από τον Μάρτιο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2014. «Μετά τον Ιούνιο του 2014», συνεχίζει ο συντάκτης της έκθεσης, «το πρόγραμμα εκτροχιάστηκε» («After June 2014, the program went irretrievably off track»).
Η συγκεκριμένη αναφορά-συμπέρασμα του Ταμείου επιβεβαιώνει πλήρως την επιχειρηματολογία της επόμενης και σημερινής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία η τότε κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, θορυβημένη από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών (Κυριακή 25 Μαΐου 2014) που έφεραν πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 26,6% (άνοδος 21,9%) έναντι 22,71% της ΝΔ (πτώση 9,59%) και γνωρίζοντας ότι επίκειται η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, έριξε εσκεμμένα έξω το πρόγραμμα, προκειμένου να ναρκοθετήσει τη διάδοχη κατάσταση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάρτιο του 2014, δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου ανακοίνωσε την απόδοση του κοινωνικού μερίσματος ύψους 450 εκατ. ευρώ, δαπάνη την οποία ενέταξε στον προϋπολογισμό του 2014, με αποτέλεσμα η χρονιά να κλείσει με πλεόνασμα 0,4% έναντι του επίσημου στόχου για πλεόνασμα 1,5%. Την ίδια ώρα, μάλιστα, ισχυριζόταν ότι το μέρισμα δόθηκε από το πλεόνασμα του 2013.
Η έκθεση του ΔΝΤ που δημοσιεύει σήμερα το Documento συνοψίζει τις απόψεις του διοικητικού συμβουλίου του Ταμείου, όπως αυτές εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της 6ης του περασμένου Φεβρουαρίου.
Στις 75 σελίδες της περιλαμβάνει την εκ των υστέρων αξιολόγηση της πορείας του προγράμματος, η οποία εκπονείται από ομάδα στελεχών του ΔΝΤ για την Εκτελεστική Επιτροπή και ολοκληρώθηκε στις 24 του περασμένου Ιανουαρίου, και μια δήλωση του εκτελεστικού διευθυντή του ΔΝΤ για την Ελλάδα.
Η «κακή» τριετία 2012-15
Ο συντάκτης της έκθεσης δεν παραλείπει να αναφέρει με νούμερα την κακή πορεία υλοποίησης των συμφωνηθέντων. «Κατά τη διάρκεια του 2012-15, η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν σημαντική (3,25% του ΑΕΠ), αλλά υπολειπόταν του στόχου του προγράμματος (7% του ΑΕΠ)» αναφέρει και συνεχίζει: «Μόλις το πρόγραμμα εξετράπη από την πορεία, το πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκε στο 0,25% του ΑΕΠ μέχρι το 2015, κάτω από τον αρχικό στόχο του προγράμματος του 4,5% του ΑΕΠ και τον αναθεωρημένο στόχο του προγράμματος στο 3,5% του ΑΕΠ».
«Τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις ήταν 1,9 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του αρχικού στόχου».
«Οσον αφορά τη σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής, οι στόχοι που ορίζονται δεν πληρούνται. Η πραγματική προσαρμογή από την πλευρά των εσόδων (3% του ΑΕΠ) κατά τη διάρκεια του 2011-15 σε μεγάλο βαθμό επικεντρώθηκε κυρίως σε ad hoc μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της οπισθοδρομικής και στρεβλής φορολόγησης σε μικρές ομάδες πληθυσμού», ενώ «οι πρωτογενείς δαπάνες αυξήθηκαν ελαφρά (0,5% του ΑΕΠ)».
Αντίστοιχα επικριτική είναι η έκθεση του ΔΝΤ και για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, λέγοντας ότι «η πρόοδος ήταν περιορισμένη». «Θεμελιώδεις αδυναμίες σε βασικές λειτουργίες παραμένουν» γράφει ο συντάκτης, ενώ αναφέρεται σε «πολιτικές παρεμβολές» στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Ακόμη και για τον ΕΝΦΙΑ γράφει ότι «ο νέος φόρος ακίνητης περιουσίας ΕΝΦΙΑ εισήχθη, αλλά οι μεταρρυθμίσεις στην αποτίμηση του ακινήτου παρέμειναν σε στασιμότητα», ενώ «οπισθοδρόμηση παρατηρήθηκε με την εφαρμογή του κώδικα φορολογίας εισοδήματος του 2013».
Η σημερινή κατάσταση της οικονομίας
«Η ελληνική οικονομία αυτήν τη στιγμή κινείται από μια κατάσταση παρατεταμένης οικονομικής κρίσης σε μια κατάσταση στέρεας οικονομικής ανάκαμψης» γράφει ο συντάκτης της έκθεσης – αξιολόγησης.
«Ύστερα από χρόνια παρατεταμένης ύφεσης, τα πρώτα σημάδια ισχυρής ανάπτυξης, μείωσης της ανεργίας και αύξησης της εμπιστοσύνης στην οικονομία έχουν αρχίσει να εμφανίζονται και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις αλλαγής του κλίματος. Με το οικονομικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας στη μέση του δρόμου, η ελληνική κυβέρνηση έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή ενός φιλόδοξου και ολοκληρωμένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για μια ανταγωνιστική οικονομία τα επόμενα χρόνια. Στην κορυφή αυτής, συμφωνήθηκε πρόσφατα η δέσμη βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος η οποία θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών» αναγράφεται στην έκθεση, με τον συντάκτη να καταλήγει: «Οι προβλέψεις είναι σημαντικά καλύτερες από το αναμενόμενο, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες αποδίδουν καρπούς».