Με τη διαδικασία καταμέτρησης ψήφων να ολοκληρώνεται στη Βραζιλία, ο Λούλα ντα Σίλβα τερματίζει πρώτος με 48,4%, ποσοστό που του δίνει το δικαίωμα να νιώθει φαβορί ενόψει δευτέρου γύρου, αλλά δεν είναι αρκετό να τον κάνει πρόεδρο από την πρώτη Κυριακή. Ο Μπολσονάρο δεν απέχει αρκετά από τον Λούλα, καθώς συγκεντρώνει το 43,2%, αφήνοντας υποσχέσεις για έναν πολωτικό και σκληρό δεύτερο γύρο. Άλλωστε, αυτές οι εκλογές θεωρούνταν εξ αρχής από τις πιο σημαντικές στην πρόσφατη ιστορία της χώρας αφού δυο πολύ διαφορετικοί κόσμοι συγκρούονταν.
Διαφορετικές κοσμοθεωρίες
Η Βραζιλία είχε στον πρώτο γύρο των εκλογών δυο πολύ διαφορετικές επιλογές: από τη μια πλευρά τον νυν πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο, ακροδεξιό αντιεμβολιαστή λαϊκιστή που υπονόμευσε σε όλη τη θητεία του τους δημοκρατικούς θεσμούς της ταλαιπωρημένης χώρας. Από την άλλη, ο κεντροαριστερός Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, τον οποίο μέχρι πέρυσι βάραινε ένα σκάνδαλο διαφθοράς, φαίνεται ως η μοναδική επιλογή να επιστρέψει μια αίσθηση κανονικότητας στη Βραζιλία. Ο πήχης είχε τεθεί πολύ χαμηλά από τον Μπολσονάρο, αφού ένα στοιχειωδώς δημοκρατικό πρόγραμμα με επίκεντρο την στήριξη στους φτωχότερους ήταν αρκετό για να ψηφίσει κανείς οποιοδήποτε υποψήφιο απέναντι από τον πρώην λοχαγό. Το γεγονός ότι, όμως, αυτός ο υποψήφιος είναι ο Λούλα έχει συμβολικό χαρακτήρα για την επιστροφή του και γενικότερα της κεντροαριστεράς στην εξουσία.
Από το κελί στον προθάλαμο της προεδρίας
Το 2014 ένα σκάνδαλο ξεπλύματος χρήματος και δωροδοκίας συγκλόνισε την Βραζιλία. Η υπόθεση, που έμεινε γνωστή με το όνομα «Πλυντήριο Αυτοκινήτων», οδήγησε σε έναν ορυμαγδό συλλήψεων, με πολλά πρωτοκλασάτα ονόματα του Εργατικού κόμματος, του οποίου προΐστατο ο Λούλα, να καταλήγουν στην φυλακή. Ο ίδιος ο Λούλα φυλακίστηκε τον Απρίλιο του 2018, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, με αποτέλεσμα ο Μπολσονάρο να «τρέχει» στην εκλογική κούρσα ουσιαστικά χωρίς ισάξιο αντίπαλο. Η ιστοσελίδα ερευνητικής δημοσιογραφίας The Intercept αποκάλυψε αργότερα ότι ο εισαγγελέας και μετέπειτα υπουργός Δικαιοσύνης Σέρτζιο Μόρο είχε επέμβει αθέμιτα στην έρευνα και πίεζε τους κατωτέρους του να βρουν περισσότερα στοιχεία εναντίον του Λούλα. Το 2021, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε τις κατηγορίες και άνοιξε τον δρόμο στον αριστερό πολιτικό να διεκδικήσει ξανά την προεδρία.
Σημαντική προσωπικότητα
Η επιστροφή του Λούλα στο γραφείο του προέδρου θα παγίωνε την ιδιότητά του ως την πιο σημαντική προσωπικότητα στη σύγχρονη δημοκρατία της Βραζιλίας. Πρώην μεταλλουργός με εκπαίδευση πέμπτης δημοτικού και γιος αναλφάβητων αγροτών, υπάρχει στα πολιτικά πράγματα της χώρας εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει επιφέρει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές στην πολιτική της Βραζιλίας μακριά από συντηρητικές αρχές και προς τα αριστερά ιδανικά και τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.
Ως πρόεδρος από το 2003 έως το 2010, η διακυβέρνηση Λούλα βοήθησε να βγουν 20 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι από τη φτώχεια, αναζωογόνησε τη βιομηχανία πετρελαίου της χώρας και ανύψωσε τη Βραζιλία στην παγκόσμια σκηνή, μεταξύ άλλων φιλοξενώντας το Παγκόσμιο Κύπελλο και τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ασαφείς λεπτομέρειες
Συνολικά, η εκστρατεία του Λούλα έχει οικοδομηθεί γύρω από την υπόσχεση που δίνει εδώ και δεκαετίες: Θα κάνει τη ζωή καλύτερη για τους φτωχούς της Βραζιλίας. Η πανδημία έπληξε την οικονομία της Βραζιλίας, με τον πληθωρισμό να φτάνει σε διψήφιο αριθμό και τον αριθμό των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν την πείνα να διπλασιάζεται στα 33 εκατομμύρια. Έχει δεσμευτεί να διευρύνει το δίχτυ ασφαλείας, να αυξήσει τον κατώτατο μισθό, να μειώσει τον πληθωρισμό, να ταΐσει και να στεγάσει περισσότερους ανθρώπους και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας μέσω μεγάλων νέων έργων υποδομής. Ήταν ο πρόεδρος κατά της φτώχειας, και αυτή είναι η κληρονομιά που θέλει να διατηρήσει αν κερδίσει, λένε οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές στα διεθνή ΜΜΕ.
Ωστόσο, όπως οι περισσότεροι επιτυχημένοι πολιτικοί, οι ομιλίες του Λούλα είναι συχνά φτωχές σε λεπτομέρειες και γεμάτες μεγάλες υποσχέσεις. Συχνά οικοδομεί τη ρητορική του γύρω από μια σύγκρουση μεταξύ «αυτών», των ελίτ και «εμείς», των ανθρώπων. Σε έναν πολυπολικό κόσμο και με το ρήγμα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή να μεγαλώνει, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε προς τα που θα οδηγήσει το καράβι της Βραζιλίας ο πολύπειρος καπετάνιος του.
