Στις 8 Οκτωβρίου, οι πολίτες της Βαυαρίας και της Έσσης θα καθορίσουν τη σύνθεση των κοινοβουλίων των ομόσπονδων κρατιδίων. Τα παραδοσιακά κόμματα της Δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας φαίνεται να υποχωρούν ενώ η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» δείχνει ότι μπορεί να σημειώσει σημαντικά εκλογικά οφέλη, σηματοδοτώντας κατά αυτόν τον τρόπο την «επέκταση» της επιρροής της μακριά από την Ανατολική Γερμανία, όπου έχει τα τελευταία χρόνια καθιερωθεί σε τοπικές κοινότητες και περιφέρειες
Σημαντικές εκλογές
Στην αμερικανική εκλογική κουλτούρα, οι πολλές σημαντικές εκλογικές διαδικασίες που συμβαίνουν ταυτόχρονα δίνουν το τίτλο «σούπερ» στην εκάστοτε μέρα, και η 8η Οκτωβρίου σίγουρα αξίζει αυτόν τον τίτλο. Με τις εκλογές στη Βαυαρία (13,4 εκατ. κάτοικοι) και την Έσση (6,4 εκατ. κάτοικοι), σχεδόν ένας στους τέσσερις Γερμανούς καλείται να ψηφίσει. Οι εκλογές θα διεξαχθούν σε δύο οικονομικά «καλοστεκούμενα» ομόσπονδα κρατίδια. Η Βαυαρία και η Έσση μαζί συνεισφέρουν περίπου τα τρία τέταρτα των πληρωμών στο κρατικό προϋπολογισμό.
Τα τρία κόμματα του ομοσπονδιακού συνασπισμού «φανάρι» απειλούνται με οπισθοχώρηση στη Βαυαρία και την Έσση, πράγμα που είναι σύνηθες στα μέσα της κυβερνητικής θητείας. Αλλά πέρα από τις επιδόσεις των μεγάλων κομμάτων, τα βλέμματα είναι στραμμένα στις επιδόσεις τόσο των Ελεύθερων Ψηφοφόρων στη Βαυαρία όσο και του AfD, και στα δύο κρατίδια.
«Τρίζει» η καρέκλα του Ζέντερ
Στη Βαυαρία, το αδερφό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) είναι πιθανό να παραμείνει το ισχυρότερο κόμμα. Αλλά ο πρωθυπουργός και αρχηγός του CSU Μάρκους Ζέντερ μπορεί να πετύχει χειρότερο αποτέλεσμα από το χαμηλό 37,2% του 2018. Ο Ζέντερ έχει ήδη προετοιμάσει ρητορικά το έδαφος για μια εκλογική υποχώρηση αφού διαμηνύει ότι το AfD δεν υπήρχε υπό τους προκατόχους του και ότι οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι δεν ήταν τόσο ισχυροί. Σύμφωνα με το πολιτικό βαρόμετρο για τα γερμανικά Μέσα Tagesspiegel και ZDF, ανεβάζουν το CSU μέχρι και το 36%.
Το CSU απέκλεισε το ενδεχόμενο συνασπισμού με τους Πράσινους, που πρόσφατα το ποσοστό τους εκτιμήθηκε στο 16%. Πιθανότατα οι Πράσινοι θα μείνουν πίσω από το αποτέλεσμα του 2018 (17,6%). Το AfD, το οποίο είχε κερδίσει το 10,2% των ψηφοφόρων το 2018, μπορεί να σημειώσει σημαντικά εκλογικά κέρδη στη Βαυαρία αφού οι δημοσκοπικές έρευνες το ανεβάζουν στο 14%. Το ποσοστό αυτό είναι λιγότερο από ό,τι σε εθνικό επίπεδο, που το ακροδεξιό κόμμα έρχεται δεύτερο σε ορισμένες δημοσκοπήσεις, πίσω από το CDU και πάνω από το SPD.
Στη Βαυαρία, μέρος της δυναμικής του ανακόπτουν οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι (FW), που αντλούν ψήφους από την ίδια «δεξαμενή». Σύμφωνα με το ίδιο βαρόμετρο, στο 16% κυμαίνεται το ποσοστό των Βαυαρών που θέλει να ψηφίσει το FW, που είναι ο μικρός κυβερνητικός εταίρος του CSU στη Βαυαρία. Ας σημειωθεί ότι ο επικεφαλής τους, Χιούμπερτ Άιβανγκερ, ενεπλάκη πρόσφατα σε σκάνδαλο για αντισημιτικές αναφορές, γεγονός που δεν κόστισε τη θέση του, αφού είχε την στήριξη του Ζέντερ. Μάλιστα, οι ψηφοφόροι φαίνεται να επιδοκιμάζουν την αντίδραση στην υπόθεση του αντισημιτικού φυλλαδίου του Αϊβάνγκερ αφού στην τελευταία έρευνα το κόμμα του βρίσκεται στο 15%, που αποτελεί επίδοση-ρεκόρ, καθώς το 2018 έλαβε 11,6%.
Το SPD βρίσκεται στο 9% σε αυτήν την έρευνα (2018: 9,7%). Μετά το 5,1% που έλαβε το 2018, το Κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) θα μπορούσε να χάσει το κατώφλι του 5% και να πέσει στο 4%, με αποτέλεσμα να μην μπει στο τοπικό κοινοβούλιο. Ο Ζέντερ, σε περίπτωση που επανεκλεγεί, έχει δεσμευτεί να συνεχίσει τον συνασπισμό με τους Ελεύθερους Ψηφοφόρους, πιθανώς με διαφορετικές ισορροπίες δυνάμεων.
Παράλληλα, ο Ζέντερ, αναγνωρίζοντας τη δυναμική του AfD στο κρατίδιο που κυβερνά, επιτέθηκε στο ακροδεξιό κόμμα αναφέροντας ότι είναι «οι χειρότεροι υπηρέτες του Κρεμλίνου». Ο βαυαρός πολιτικός βρήκε λαβή από τη δημοσιογραφική έρευνα του πόρταλ CORRECTIV, με τον εύγλωττο τίτλο «Alternative for Russia», το οποίο καταγράφει την αλλαγή στη στάση του ακροδεξιού μορφώματος απέναντι στη Μόσχα.
Πρώτη φορά δυτικά
Στην Έσση, ο πρωθυπουργός Μπόρις Ράιν (CDU) μπορεί να αναμένει ότι θα ενισχυθεί από τους ψηφοφόρους. Σύμφωνα με το «Πολιτικό βαρόμετρο» για Tagesspiegel και ZDF, το κόμμα του βρίσκεται στο 32%, ενώ πριν από πέντε χρόνια έλαβε 27%. Ο υπουργός Οικονομίας των Πρασίνων Τάρεκ Αλ-Βαζίρ και η ομοσπονδιακή υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ (SPD) είναι επίσης υποψήφιοι για το αξίωμα του πρωθυπουργού της Έσσης. Οι δύο υποψήφιοι βρίσκονται σε αγώνα δρόμου με το AfD για τη δεύτερη θέση.
Η εξέλιξη αυτή είναι σημαντική αφού το AfD για πρώτη φορά έχει σημαντικά εκλογικά κέρδη μακριά από την Ανατολική Γερμανία, μιας και το κρατίδιο της Έσσης γειτονεύει με τη Γαλλία. Σε κρατίδια στα ανατολικά της χώρας, όπως η Σαξονία και η Θουριγγία, το AfD λαμβάνει ποσοστό πάνω από 30% και θεωρείται πρώτη δύναμη. Όμως και στα δυτικά της χώρας πλέον το AfD «χτυπάει» διψήφια ποσοστά: στη Βάδη-Βυρτεμβέργη έχει το 20% των ψηφοφόρων, ενώ στην Έσση παίρνει 16% όπως και στη Ρηνανία-Παλατινάτο. Σε όλες τις περιοχές στα δυτικά της Γερμανίας, το AfD διογκώνεται σε βάρος του SPD, κυρίως εκμεταλλευόμενο την προσφυγική κρίση.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι ο Μπόρις Ράιν πήρε αποστάσεις από τον ομοσπονδιακό επικεφαλής του κόμματός του, Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος τείνει να ενσωματώνει αντιμεταναστευτική ρητορική με στόχο τις ακροδεξιές ψήφους. Πρόσφατα, ο Μερτς είπε ότι οι μετανάστες συρρέουν στα οδοντιατρεία και δεν αφήνουν τους ντόπιους να φτιάξουν τα δόντια τους…
Ποιοι είναι οι επικρατέστεροι πρωθυπουργοί
Στη Βαυαρία ο Μάρκους Ζέντερ, 56 ετών, είναι πρωθυπουργός της Βαυαρίας από το 2018 και ηγέτης του CSU από το 2019. Ο προκάτοχος και στις δύο θέσεις ήταν ο Χορστ Ζέεχοφερ. Ο Ζέντερ είναι ο πρώτος προτεστάντης πρωθυπουργός της Βαυαρίας. Κατάγεται από τη Φραγκονία, ενώ οι περισσότεροι προκάτοχοί του ήταν από την Άνω Βαυαρία. Ο Ζέντερ ηγείται ενός συνασπισμού με τους Ελεύθερους Ψηφοφόρους. Ο Ζέντερ συμμετέχει στο κοινοβούλιο του ομόσπονδου κρατιδίου της Βαυαρίας για σχεδόν 30 χρόνια. Σπούδασε νομικά, πέρασε τις πρώτες κρατικές εξετάσεις, πήρε το διδακτορικό του και ολοκλήρωσε πρακτική άσκηση στο Bayerischer Rundfunk.
Ο Μπόρις Ράιν, 51 ετών, είναι πρωθυπουργός της Έσσης από τον Μάιο του 2022 και πρόεδρος του CDU Έσσης από τον Ιούλιο του 2022. Ηγείται ενός συνασπισμού με τους Πράσινους. Ο προκάτοχος ήταν ο Φόλκερ Μπουφιέρ (CDU).
Έγινε μέλος της Junge Union το 1990. Ο Ράιν σπούδασε νομικά, είναι δικηγόρος και ήταν μέλος του κοινοβουλίου του κρατιδίου της Έσσης από το 1999 έως το 2006 και έπειτα από το 2014. Υπό τον Μπουφιέρ ήταν πρώτα υπουργός Εσωτερικών και μετά υπουργός Επιστημών. Από το 2019 έως το 2022 διετέλεσε πρόεδρος του κοινοβουλίου του ομόσπονδου κρατιδίου.