Με αντιπαράθεση θέσεων για το Κυπριακό μεταξύ των δύο υποψηφίων, Νίκου Αναστασιάδη και Σταύρου Μαλά, στις εκλογές της Κυριακής για την ανάδειξη του όγδοου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας άρχισε το κρίσιμο debate (δημόσια συζήτηση) των δύο «μονομάχων».
Η συζήτηση προβλήθηκε στο ΡΙΚ και μεταδίδεται ζωντανά από όλα τα παγκύπρια ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια.
Στόχος και των δύο να κάνουν τα λιγότερα λάθη και να κερδίσουν τις εντυπώσεις, δεδομένου ότι η μεταξύ τους διαφορά είναι πολύ μικρή. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ξεκινά στον δεύτερο γύρο με ποσοστό από τον πρώτο γύρο 35,5% και ο Σταύρος Μαλάς με 30,3%.
Στους δύο υποψηφίους υποβάλλουν ερωτήσεις οι διευθυντές των τμημάτων ειδήσεων ΡΙΚ, MEGA ANT1 και SIGMA Πανικός Χατζηπαναγής, Μιχάλης Παυλίδης, Ελένη Κοτζαμάνη και Χρύσανθος Τσουρούλης. Την συζήτηση συντονίζει ο διευθυντής ειδήσεων του Alfa , Γιώργος Τσαλακός.
Πρώτος στο ΡΙΚ έφτασε στο ΡΙΚ ο Σταύρος Μαλάς. Στη δήλωσή του ανέφερε πως ο κυπριακός λαός «έδωσε μια ισχυρή εντολή, η χώρα πρέπει να αλλάξει πορεία όσο αφορά τα κοινωνικοοικονομικά, αλλά και να μας βρει η επόμενη μέρα ενωμένους, για να αντιμετωπίσουμε τις τεράστιες πληγές, που αφήνει πίσω της η κρίση ώστε να κινηθούμε με επιστημοσύνη». Η κοινωνία, είπε, θέλει μια κυβέρνηση, «που να ενώνει τους πολίτες, όχι πολιτικές πίσω από κλειστές πόρτες». Αυτό, ανέφερε , υπόσχομαι να πράξω. «Την επόμενη Κυριακή δεν θα εκλεγεί ο κανένας αλλά ένας εκ των δυο. Η αποχή δεν είναι επιλογή και είμαι σίγουρος ότι οι πολίτες που ψήφισαν κόμματα ενδιάμεσου χώρου θα μας τιμήσουν με την ψήφο τους», τόνισε ο κ. Μαλάς.
Ο Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε την χαρά του, γιατί έγινε αποδεκτή η εισήγηση για ανοιχτού τύπου συζήτηση, που επιτρέπει στον καθένα να αναπτύξει τις θέσεις του, η κυβέρνηση να αναδείξει τα πεπραγμένα της και ο κ. Μαλάς τις προτάσεις του. «Ελπίζω ότι ο λαός έχει αποτυπώσει κρίση και άποψη και δεν θα επιτρέψει επιστροφή σε καιρούς που έφτασε η χώρα στα όρια της χρεωκοπίας. Ελπίζω να ψηφίσει ο κόσμος την Κυριακή. Εγώ εστιάζω την προσοχή μου σε όλο τον κόσμο, δεν υπάρχουν χρώματα στα προβλήματα, δεν υπάρχουν αντίπαλοι στα προβλήματα», κατέληξε ο κ. Αναστασιάδης .
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωσε ότι αύριο θα δώσει στη δημοσιότητα το έγγραφο με τις προτάσεις του για την προεδρία της ομοσπονδίας σε περίπτωση λύσης, που υπέβαλε στο Κραν Μοντανά.
Σε κοινή ερώτηση, αν θα επιμείνετε στην εκ περιτροπής προεδρία, στη θετική ψήφο, στην ισότιμη μεταχείριση Τούρκων και Ελλήνων πολιτών, ο Νίκος Αναστασιάδης απάντησε ότι το άτυπο έγγραφο του γ.γ. του ΟΗΕ αναφερόταν στο κατά πόσο καταργούνται ή όχι οι εγγυήσεις. Σχετικά έθεσε το ερώτημα , ποιος εγγυάται ότι την επομένη η Τουρκία, που διακρίνεται για την ασυνέπειά της, θα μπορούσε να επιβλέπει την εφαρμογή της λύσης; Ο Τσαβούσογλου, είπε, « δεν απάντησε όλη τη νύχτα, και έλεγε πως ξέρει ο γ.γ του ΟΗΕ». Επίσης ανέφερε ότι ο γ.γ. του ΑΚΕΛ είχε στείλει tweet ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει καταθέσει εποικοδομητικές προτάσεις».
Η θέση μου, είπε ο κ. Αναστασιάδης, είναι: «Ναι στη θετική ψήφο κάτω από προϋποθέσεις. Είχαμε συμφωνήσει πως το κεντρικό κράτος δεν θα παρεμβαίνει στις υποθέσεις της ομόσπονδης πολιτείας. Την ίδια ώρα θα πρέπει να υπάρχει μηχανισμός επίλυσης διαφορών για να μην υπάρχουν αδιέξοδα. Για τους εποίκους έχουμε συμφωνήσει το τέσσερα προς ένα, αλλά μελλοντικά για να μπορεί Τούρκος υπήκοος να πάρει υπηκοότητα θα πρέπει να προηγηθούν τέσσερις Έλληνες». Για το περιουσιακό, είπε , ότι πρώτα αναγνωρίζει το δικαίωμα περιουσίας και δεύτερον προσφυγή στο ΕΔΑΔ και να διασφαλίζεται η ανάκτηση κατοικίας, εφόσον υπάρχει συναισθηματικός δεσμός. «Υπάρχουν και σωρεία επιφυλάξεων, για να επιλυθεί το ζήτημα», σημείωσε .
Για την εκ περιτροπής προεδρία ο κ. Αναστασιάδης είπε πως θα κατέρχονται ( πρόεδρος – αντιπρόεδρος) με κοινό ψηφοδέλτιο, με συγκεκριμένους όρους, αλλά, τόνισε, «αν δεν υπάρξει αποχώρηση στρατευμάτων, κατάργηση εγγυήσεων, δεν υφίστανται οι προτάσεις που κατέθεσα».
Ο Σταύρος Μαλάς αντέτεινε ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ επιρρίπτει ευθύνες στην Τουρκία. Επέκρινε τον κ. Αναστασιάδη ότι «είχε μια ευκαιρία να συζητήσει (στο Κραν Μοντανά) αυτά που λέει και δεν το έκανε» Επίσης, υποστήριξε ότι υπήρχε σύγκλιση στις εξουσίες προέδρου-αντιπροέδρου, στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας και , πρόσθεσε , απευθυνόμενος στον κ. Αναστασιάδη, « τους δώσατε συνεξουσίες, ώστε αν δεν συμφωνούν με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου να έχουν δικαίωμα βέτο».
Σύμφωνα με τον Σταύρο Μαλά η λύση «θα είναι πακέτο». Ο υποψήφιος πρόεδρος δήλωσε μεταξύ άλλων: «Δεν θα δεχθώ λύση με επεμβατικά, εγγυητικά δικαιώματα, χωρίς (επιστροφή) της Μόρφου. Στην εσωτερική πτυχή, ανοιχτά υπάρχουν πολλά θέματα. Η θέση μου είναι πως δεν αποδέχομαι την εκ περιτροπής, αλλά αν βελτιώνει τη Ζυρίχη, να τη συζητήσουμε, νοουμένου ότι καταργούμε τα βέτο προέδρου-αντιπροέδρου. Αυτό είναι ανοιχτό, δεν έχει κλείσει. Για τις περιουσίες, είναι γεγονός ότι σε ένα πλαίσιο λύσης θα υπάρχουν θέματα, που θα μας δυσκολεύουν. Έχει αναγνωριστεί το δικαίωμα των ιδιοκτητών και μπορεί να ασκηθεί με αποκατάσταση ή επιστροφή. Οπότε θέλει σκληρή διαπραγμάτευση. Τη θετική ψήφο πρέπει να τη δούμε και αυτή σε πλαίσιο, είναι μια ρύθμιση που θα μπορούσαμε να τη συζητήσουμε εφόσον η εκλογή προέδρου-αντιπροέδρου είναι στη βάση καθολικής ψηφοφορίας».
Η συζήτηση κάλυψε τα θέματα ενέργειας, οικονομίας και εσωτερικής διακυβέρνησης.